به گزارش خبرنگار شبستان، برنامه "ضیافت" شب گذشته به بررسی ابعاد زندگی علمی و مجاهدات فقیه وارسته "آیت الله سیدابوالحسن انگجی" با حضوراستاد قاسم تبریزی پژوهشگر تاریخ معاصر ایران پرداخت.
تبریزی در خصوص جایگاه علمی آیت الله انگجی اظهار داشت: آیت الله سیدابوالحسن انگجی در تبریز متولد شد و پدر ایشان از علمای بنام شهر بوده است. ایشان دروس مقدماتی را در تبریز می گذراند و عمده علوم فقهی و اصول و مبانی دینی را در نجف اشرف در محضر اساتیدی چون میرزا حبیب الله رشتی، مرحوم شربیانی و همانند آنها پشت سر می گذارد و به درجه اجتهاد می رسد.
وی با بیان اینکه آیت الله انگجی بعد از بازگشت به تبریز ۵ سال را به تحقیق سپری می کند و کمتر در جامعه حضور می یابد، افزود: یکی از ویژگی های آقاسید ابوالحسن، ارتباط گسترده ایشان با مردم بوده است. حتی در این مدت نیز علی رغم اینکه در علن حاضر نمی شده ولی درِ خانه ایشان به روی همه باز بوده است.
این پژوهشگر تاریخ معاصر با اشاره به مبارزات آیت الله انگجی ضداستبداد رضاخانی اظهار داشت: بعد از روی کار آمدن رضاشاه، وی دست به اقدامات ضددینی زد. اجرای قانون متحدالشکل شدن لباس ها یا سربازی اجباری که با اهداف خاصی در حال اجرا بود، مورد اعتراض سیدابوالحسن قرار گرفته و عملا تبریز را به کانون مبارزه با اقدامات رضاخانی تبدیل کرده بود که در اثر آن، رضاخان دستور به بازداشت آیت الله انگجی می دهد و ایشان را به همراه چندتن دیگر مانند میرزا صادق آقا تبریزی شد.
ماجرای اعتراض به فسق و فجور سرلشکر رضاخان در روز عاشورا
پژوهشگر تاریخ معاصر ادامه داد: پیش از این نیز در جریان دیگری آیت الله انگجی به تدابیررضاخانی معترض شده بود. اولین درگیری ایشان با حکومت رضاخانی به حضور سرلشکر محمدحسین آیرم باز می گردد. آیرم، افسر قزاق بود که طی کودتای رضاخان در اسفند ۱۲۹۹ مورد توجه رضاخان قرار گرفت و مأمور شد تا در رشت به امور نظامی بپردازد.
وی افزود: او سپس به جای امیر طهماسبی، امیر لشکر آذربایجان شد و در تبریز استقرار یافت. آیرم که فردی فاسد، عیاش و متکبر بود در روز عاشورا در کاخ بیدگلی به فسق و فجور علنی دست زد که مورد انتقاد تند علما و مردم قرار می گیرد و مردم با جلوداری علما دست به تظاهرات می زنند. رضاخان سرلشکر امیر احمدی را به تبریز می فرستد تا غائله را خاتمه دهد.
تبریزی بیان داشت: امیراحمدی به محضر آیت الله انگجی می رسد و ایشان شرح ماوقع می کند و می فرماید که این کار همان روش معاویه و یزید است و امیر احمدی قبول میکند که آیرم را به تهران بازگرداند. بعدها امیراحمدی در خاطراتش می نویسد "من در واقع با آوردن آیرم به تهران، جان او را نجات دادم!"
وی تصر یح کرد: با روی کار آمدن رضاخان علما دیگر از تغییر شرایط مأیوس می شوند؛ در همان دوران، تیمورتاش به آیت الله میرزا باقر قاضی طباطبایی، پدر آیت الله شهید قاضی پیام می دهد که با رضاشاه دیداری داشته باشد اما ایشان می گوید چه فایده ای دارد او وابسته به بیگانه است. این بدبخت مأمور است و باید این کارها را اجرا کند.
تبریزی یادآور شد: در جریان متحدالشکل شدن لباس ها و برداشتن عمامه ها نیز، خاصه در تبریز اعتراضات بالا می گیرد. آیت الله انگجی، آیت الله صادق مجتهد و آیت الله باقر قاضی و مرحوم سید محمد مولانا، از علمای طراز اول تبریز اعتراضات را آغاز می کنند که رضاخان دستور دستگیری می دهد.
وی افزود: هر یک از این آقایان را به یک شهر تبعید می کنند و آیت الله انگجی را نیز به تهران می آورند و از آنجا به مشهد تبعید می کنند ایشان بلافاصله در مشهد درس را آغاز می کند که مورد استقبال زیادی قرار می گیرد و شیخ مجتبی قزوینی نیز به درس ایشان می آید.
تربیت شاگردانی که تا چند دهه منشأ برکت بودند
تبریزی گفت: آیت الله انگجی که از تغییر اهداف و برنامه های رضاخان ناامید شده بود، بعد از پایان دوران تبعید و بازگشت به تبریز، به تدریس و تربیت طلاب روی می آورد و در مکتب ایشان شاگردان بزرگی تربیت شدند که تأثیر حضور آنها را تا دهه شصت هم می توان حس کرد.
پژوهشگر تاریخ معاصر با بیان اینکه اگر سیدابوالحسین انگجی الان در میان ما بود، در سه عرصه اقدامات اساسی انجام می داد، اذعان کرد: ابتدا به اجرای حدود الهی اصرار و اقدام می کرد. دوم مبارزه با استعمار؛ چرا که درک و شناخت عمیقی از حرکت استعمار داشت و سوم اینکه به تربیت نیروهای اسلامی اهتمام می ورزید.
گفتنی است، ضیافت عنوان ویژه برنامه ایست که به مدت سی شب در ماه مبارک رمضان، با اجرای سیدعلی قوامی نود دقیقه پیش از افطار از شبکه قرآن و معارف سیما پخش می شود.
نظر شما