خبرگزاری شبستان_رشت، مهری شیرمحمدی؛ «صوفیانده»، اگرچه روستایی است که وجه تسمیه اش را از سکونت خاندان های صوفی گرفته، اما بیش از یک دهه است که نام این روستا در دهستان هنده خاله، واقع در شهرستان صومعه سرا با «توت فرنگی» گره خورده است.
از وقتی «جشنواره توت فرنگی» در این روستا برگزار شد، نام صوفیانده و تولید توت فرنگی محلی گیلان در سطح ایران مطرح شد. هرچند ۲سالی است که به دلیل شیوع ویروس کرونا جشنواره توت فرنگی در صوفیانده برگزار نمی شود، اما اردیبهشت که به نیمه می رسد، نوبرانه های سرخ رنگ صوفیانده به بازار می آید. نوبرانه هایی که طعم و مزه آن با توت فرنگی هایی که از کردستان و مازنداران در بازار به‌فروش می رسد، بسیار متفاوت است.
این روزها اگر به روستای صوفیانده بروید، توت فرنگی های رسیده صوفیانده جلوی درب خانه ها چیده شده و برای فروش مستقیم عرضه می شود. بانویی که در باغش سالانه توت فرنگی تولید می کند، نخستین برداشت خود را جلوی درب چیده تا بفروشد. برگ های گیاه کرف را روی توت فرنگی ها می چیند تا تابش آفتاب مانع از پوسیدگی زودهنگام توت های چیده شود. او می گوید: توت ها بسته به کیفیت هر کیلو بین ۳۰ تا ۴۰ هزار تومان بفروش می رسد.
در سایه سار درخت زبان گنجشک، بانوی دیگری، علاوه بر توت فرنگی های چیده شده، بوته های کاشته شده را در گلدان برای فروش گذاشته است. داخل هر گلدان چند بوته کاشته شده و گل‌های سفیدش به رهگذران لبخند می زند. از او آدرس مزارع توت فرنگی را می پرسم. راهنمایم می شود که پس از اقامتگاه بوم گردی صوفیانده در دوراهی که به سمت مرکز آموزش زیست محیطی تالاب انزلی می رود، به سمت راست و مزارع پایین دست بروید.
خزانه شالیزارهای صوفیانده، آماده نشاکاری شده اند. نوجوانی با پای گل آلود بر کناره نهر بجار ایستاده است. از او آدرس مزارع توت فرنگی را می پرسم و با راهنمایی او به مزارعی می رسم که با فنس های فلزی محصور شده اند. زنی در باغ مشغول کار است و علف های هرز میان بوته ها را می چیند. با کسب اجازه وارد باغ می شوم. می گوید: اگر برای خرید آمده ای الان چیده شده ندارم. فقط صبح زود توت ها را می چینیم تا در آفتاب له نشود. اگر قصد خرید داری، بچینم.
از او درباره شیوه کارش می پرسم. دستهایش را نشان می دهد، خطوط و زخم هایش گویای سختی کار در مزرعه است. می گوید: هر نشا را ۳۰۰ تومان می خرم. امسال به خاطر گرمای زودهنگام همه بوته هایم سوخت و مجبور شدم دوباره نشا بخرم و بکارم.
چند نسل از خاندان «طلعت فیضی» توت فرنگی کار بوده اند. به باغ دیگری در همان حوالی می روم. چندنفری از رشت برای خرید توت فرنگی آمده اند و بر سر قیمت چانه می زنند. صاحب مزرعه می گوید: در صوفیانده اقوام کرد و گیلک ساکن هستند. او نمی داند کردها از چه زمانی در صوفیانده ساکن شده اند ولی می گوید، آنها صوفی مسلک هستند و چون در منطقه کردستان توت فرنگی کشت می شده، کشت توت فرنگی را کردها در صوفیانده رواج دادند.
او سوی دیگر جاده را نشان می دهد و می گوید: این سوی جاده گیلک ها ساکن هستند و پایین دست جاده کردها. جاده پیچ در پیچ را ادامه می دهم. برروی درب خانه ای کتیبه ای نصب شده که روی آن نوشته شده: «یا سلطان حقیقت مولا علی» و اینجاست که ارادت این اهالی را به علی (ع) متوجه می شوی و شاید وجه تسمیه نام روستا را. با این حال دهیار صوفیانده می گوید: اینکه کردها کشت توت فرنگی را در صوفیانده رواج دادند، سندیت ندارد. روایت شده در حدود ۵۰سال پیش فردی به نام «تقی بوستانی» از اهالی پیربازار، کشت توت فرنگی را در صوفیانده رواج داد.
سیروس نوروزی می افزاید: بوستانی در صوفیانده زمین و استخر ماهی داشت و بوته توت فرنگی محلی را با خود به صوفیانده آورد و کشت آن را برای دیگر اهالی روستا ترویج کرد.
وی با اشاره به سکونت اقوام کرد در صوفیانده، ادامه می دهد: دو روایت برای وجه تسمیه نام روستا هست. یکی به‌خاطر نزدیکی و همجواری دو روستای «سیاه درویشان» و «سادات محله»، احتمال دارد صوفیانی در این روستا ساکن بوده اند و دومی، وجود گیاهی به نام «صوف» در این منطقه است.
دهیار صوفیانده می گوید: حدود ۲۰ هکتار از زمین های صوفیانده زیر کشت توت فرنگی است و در هر هکتار اگر شرایط خاک و آب مناسب باشد، حدود ۷۰۰تن توت فرنگی برداشت می شود.
نوروزی با اشاره به تشویق دهیاری برای گسترش کشت توت فرنگی می افزاید: دهیاری با برگزاری کلاس های آموزشی با کمک اداره جهاد کشاورزی منطقه، سعی کرده اطلاعات بروزی درباره کشت و پرورش توت فرنگی در اختیار مزرعه داران قرار دهد. همچنین با معرفی توت فرنگی کاران به صندوق کارآفرین امید برای دریافت تهسیلات کم بهره، تلاش کردیم جوانان و حتی افراد میانسال را برای این کار ترغیب کنیم.
وی با اشاره به میزبانی روستای صوفیانده در برگزاری جشنواره توت‌فرنگی می افزاید: طرح برگزاری جشنواره توت‌فرنگی در سال ۸۹ از جانب دهیاری به دفتر امور روستایی و عشایری استانداری گیلان ارسال و با موافقت مسئولان، ۹سال جشنواره توت فرنگی برگزار گردید و موجب شد، نام صوفیانده و توت فرنگی پرآوازه شود. در آخرین جشنواره، حدود ۶ هزار نفر شرکت کرده بودند. این جشنواره کمک خوبی برای تولیدکنندگان توت فرنگی بود. ولی ۲سال اخیر به‌خاطر شیوع کرونا جشنواره برگزار نمی شود.
نوروزی ادامه می دهد: علاوه بر صوفیانده، روستای «سی دشت» رودبار نیز توت فرنگی تولید می کند، ولی ۷۰ درصد توت فرنگی گیلان در صوفیانده پرورش می یابد.
وی با بیان اینکه طعم و مزه توت فرنگی صوفیانده بالاتر از توت فرنگی های کردستان و مازندران است، ادامه می دهد: بوته های توت فرنگی، گیاهی رونده و چندساله است و اگر خشکسالی باعث از بین رفتن بوته نشود، با تکثیر بوته ها می توان سطح زیر کشت را افزایش داد. باردهی این میوه از نیمه اردیبهشت تا اواسط خرداد ادامه دارد و در مزارع توت فرنگی می توان لابه لای بوته ها دیگر محصولات جالیزی را هم کشت کرد.
نوروزی یادآور می شود: این روستا مرکز بوم گردی شهرستان صومعه سراست و هشت اقامتگاه بوم گردی و خانه مسافر در روستا فعال است و افزون بر آن صوفیانده به عنوان پایلوت روستای بدون بیکار مطرح است.
دهیار صوفیانده، انتظار دارد مسئولان محلی حمایت بیشتری برای ادامه فعالیت توت فرنگی کاران داشته باشند و می افزاید: ایجاد بازارچه های محلی و فصلی در منطقه و کمک به ایجاد صنایع تبدیلی توت فرنگی می تواند به پایداری کشت این گیاه کمک کند در غیر اینصورت به سرنوشت تولید ابریشم دچار خواهد شد.
نظر شما