انتخابات از نگاه نهج البلاغه شریف/ طلحه و زبیر به دنبال سهم خواهی از حکومت

خبرگزاری شبستان- البرز: کتاب شریف نهج البلاغه که مجموعه سخنان گوهربار امیرالمومنین(ع) است همواره مورد در عرصه های مختلف زندگی فردی و اجتماعی به عنوان راهبرد و الگوی زندگی است. 

نهضت جهانی نهج البلاغه خوانی با آگاهی از اهمیت محورهای معین شده در کتاب نهج البلاغه شریف با سیرمطالعاتی هدفمند با نظارت « حجت الاسلام مهدی ارفع» مجموعه نوشته هایی را طراحی کرده است که حائز اهمیت است. 

در بخشی از این مطالعات راهبردی با باز نویسی تاریخ زندگی امیر مومنان علی علیه السلام به صورت داستانی از زبان ایشان آمده است:

« در جریان اولین تقسیم بیت‌المال، که طلحه و زبیر ناامید از امتیازات خاص شده بودند با نقشه دیگری (طرح محرومیت هایشان در دوران عثمان) به سراغ من آمدند و درخواست واگذاری استانداری کوفه و بصره را به خودشان داشتند. من به آنان گفتم: نظر من این است که شما نزد من بمانید. من به وجود شما در کنار خودم افتخار می کنم و دوری شما موجب نگرانی و ناراحتی من خواهد بود!»

۲ شاخصه مهم یک مسئول

امیرالمومنین(ع) ادامه می دهند: با اصرار آن دو به آنها یادآور شدم: به آنچه خدا برای شما قرار داده است، راضی باشید تا من تصمیم بگیرم. البته بدانید که من در حکومت و امانتی که به من سپرده شده است، به کسی از اصحابم مسئولیت نمی‌دهم، مگر اینکه از دین‌داری و امانت‌داری او اطمینان داشته باشم و باطنش را بشناسم.

طلحه و زبیر به دنبال توطئه برای کسب قدرت

آن حضرت می افزاید: « طلحه و زبیر برای من پیامی فرستادند و از تغییر نظر خود و زمینه‌سازی‌هایی که برای حکومت من کرده بودند (از قبیل: شوراندن مردم علیه عثمان، کشته شدن او، پیشتازی خود در بیعت، ترغیب مردم و بزرگان عرب برای بیعت، سختی‌هایی که در این راه متحمل شده بودند) سخن گفتند و اینکه به هیچ‌ یک از آرزوهای خود نرسیده بودند و شِکوِه از اینکه به جای آنها، به امثال مالک‌اشترها میدان داده بودم! به پیام‌آور گفتم: بازگرد و از طلحه و زبیر بپرس که چه چیزی آن‌ها را راضی می کند؟او برگشت و گفت: آن‌ها استانداری کوفه و بصره را می‌خواهند. پاسخ دادم: نه. به خدا سوگند! اگر درخواست آن‌ها را اجابت کنم، نابسامانی شروع، فساد گسترش، بر شهرها از اطراف هجوم می آورند و امنیت مردم تهدید می شود. و در ادامه به آیه ۸۳ سوره قصص استناد کردم و آنها را از مکر و نیرنگ برحذر داشتم.

" تِلْكَ الدَّارُ الْآخِرَةُ نَجْعَلُهَا لِلَّذِينَ لَا يُرِيدُونَ عُلُوًّا فِي الْأَرْضِ وَلَا فَسَادًا وَالْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّقِينَ؛
این سرای ﺁﺧﺮﺕ ﺭﺍ ﺑﺮﺍی ﻛﺴﺎنی قرار می‌دهیم که اراده‌ برتری‌جویی در زمین و فساد را ندارند و عاقبت نیک برای پرهیزکاران است".

طلحه و زبیر، شیفتگان قدرت و حکومت!

امیرالمومنین(ع) ادامه می دهند: عبدالله‌بن‌عباس نیز که می‌دانست مشکل طلحه و زبیر چیست و آن‌ دو علاقمند به داشتن مقامی هستند، به من گفت: بهتر است بصره را به زبیر و کوفه را به طلحه واگذار کنی، تا آن دو از جَوسازی علیه تو دست بردارند! خندیدم و به او گفتم: چه می‌گویی؟! در شهرهای کوفه و بصره نیروهای فراوان و اموال گسترده‌ای وجود دارد. اگر طلحه و زبیر به زمامداری ان دو شهر برسند، افراد سفیه و نادان را به سوی خود جلب می‌کنند و اشخاص ضعیف و ناتوان را آزار می‌دهند و با توانگران و قدرتمندان سازش خواهند کرد.

حضرت علی(ع) می افزاید: اگر قرار بود کسی را به سبب رساندن نفع یا داشتن ضرر، به کار حکومت بگمارم، معاویه را بر شام می‌گماشتم و اگر نبود آنچه از این دو تن مشاهده کردم و نیز حرص و ولعشان برای رسیدن به ریاست و قدرت، شاید درباره آن‌ها تصمیم دیگری می‌گرفتم و مسئولیتی برایشان در نظر می‌گرفتم.

منابع:
۱. قرآن‌کریم، سوره قصص، آیه۸۳
۲. شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۱۶
۳. الإمامة والسیاسة، ج۱، ص۷۱
۴. تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۱۸۰

نامه پنجم نهج البلاغه شریف مسئولیت را امانتی بر گردن کارگزار جامعه می داند؛ امیرالمومنین(ع) در این نامه می فرمایند: همانا پست فرمانداری تو وسیله آب و نان نبوده بلکه امانتی در گردن تو است.