به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری شبستان، ارتباط با همسایه و مراودات تجاری و اقتصادی با آنها هموراه به عنوان یکی از راه های توسعه سرمایه گذاری و رونق اقتصادی کشورها محسوب مب شود و در این راستا توسعه ترانزیت ریلی یکی از اولویت‌ها بوده است که این مهم به عنوان یک اولوین اساسی در برنامه ششم توسعه لحاظ شده است و بر این اساس خط آهن شلمچه-بصره به دلیل روابط اقتصادی و فرهنگی ایران و عراق یکی از مهمترین خطوط ریلی بین المللی کشورمان محسوب می‌شود.
اولین اقدامات برای راه اندازی این خط آهن در دولت دهم در سال ۹۰ رقم خورد و ایران و عراق تفاهم نامه‌ای امضا کردند که اجرایی نشد سپس در سال ۹۳ بار دیگر تفاهم نامه احداث راه آهن شلمچه-بصره میان تهران و بغداد به امضا رسید. طبق این تفاهم‌نامه‌ها ایران متعهد به طراحی و ساخت یک پل بر روی اروند و طرف عراقی موظف به احداث ۳۲ کیلومتر خط آهن از مرز شلمچه تا ایستگاه راه‌آهن بصره در خاک عراق شد. همه ۳۲ کیلومتر مذکور در خاک عراق قرار دارد؛ ۹۰۰ متر نیز عرض رودخانه شط العرب (بهمنشیر) است که ایران قول ساخت پل بر روی آن را داده است.
در ادامه مسیر راه اندازی این خط آهن در قانون بودجه سال ۹۵ به مبلغ ۱۵۰ میلیارد تومان برای احداث پل این خط آهن بر روی رودخانه اروند بود اما به دلیل آنکه طرف عراقی به تعهد خود عمل نکرد، اجرای فاز عملیاتی ساخت این خط آهن ۳۲ کیلومتری متوقف ماند. این اتفاق بار دیگر در بودجه‌های سنواتی رخ داد اما همچنان دولت عراق برای ساخت این پروژه اقدامی را انجام نمی داد تا اینکه در زمان وزارت محمد اسلامی در راه و شهرسازی، شکل تفاهم نامه تغییر کرد و ایران پذیرفت کل ۳۲ کیلومتر را با هزینه خودش احداث کرده و سپس از محل حق دسترسی به ریل، اصل و سود سرمایه را مستهلک کند و سرمایه گذار در این پروژه، بنیاد مستضعفان تعیین شد؛ این بنیاد بلافاصله اقدام به تأسیس شرکت در عراق کرد تا این پروژه را به سرانجام برساند.
اما این بار عراقی‌ها مشکل انتقال زمین را مطرح و اعلام کردند باید انتقال زمین به شرکت متعلق به بنیاد مستضعفان در هیئت دولت عراق تصویب شود اما هیئت دولت عراق این انتقال را تصویب نکرد و در آخرین تلاش برای جلب نظر دولت بغداد را محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی در نیمه دوم اسفند ماه سال گذشته به خرج داد؛ وی در سفری که ۱۶ اسفند ۱۳۹۹ به بغداد و بصره داشت، علاوه بر دیدار با ناصر حسین بندر، وزیر حمل‌ونقل جمهوری عراق، توانست با مصطفی الکاظمی، نخستوزیر این کشور هم ملاقات کرده و رایزنی‌ها در خصوص این خط آهن را تقویت کند.
این در حالی است که خیرالله خادمی، معاون وزیر راه و شهرسازی در گفت‌‌وگو با فارس درباره آخرین تفاهمات ایران و عراق درباره راه‌آهن شلمچه-بصره اعلام کرده است: در جلسه‌ای که چندی پیش به اتفاق وزیر راه و شهرسازی با نخستوزیر عراق داشتیم، تفاهم‌نامه خط آهن شلمچه - بصره به طرف مقابل داده و گزارشاتی در این‌باره ارائه شد. در آن جلسه برای اجرایی شدن خط آهن شلمچه-بصره، کشور ایران درخواست تحویل زمین و بستر ریل را ارائه دارد که نخستوزیر عراق اعلام کرد که برای آنکه امور مربوط به این خط ریلی پیش برود و عراق با ایران در مورد این خط ریلی همکاری کند، باید مصوبه این خط ریلی در دولت عراق به تصویب برسد که وی وعده داد به سرعت این مصوبه را از دولت عراق می‌گیرد و به ایران ا علام می‌کند. این مصوبه چندی پیش از سوی هیأت وزیران عراق تصویب شد و طبق قاعده باید به وزارت حمل و نقل عراق ابلاغ می‌شد که پس از تصویب طرح احداث راه‌آهن شلمچه-بصره در هیات دولت عراق، ابلاغ شده است؛ براساس تفاهم‌نامه‌ای که دو طرف امضا کرده‌ایم باید مراحل اجرایی، نحوه تفاهم‌نامه و نحوه بازگشت سرمایه سرمایه‌گذار از سوی کشور عراق بررسی شود.
خادمی با اشاره به گفته‌های مدیرکل شرکت راه‌آهن عراق مبنی بر آغاز بررسی بندهای یادداشت تفاهم اجرایی کردن اتصال ریلی بین شلمچه و بصره، تأکید کرد: این تصمیم دولت عراق آغاز پروژه خط‌آهن شلمچه-بصره را تسریع می کند.
یادآور می شود: اهمیت خط آهن شلمچه-بصره از آن جهت است که خط آهن عراق از بصره تا کربلا متصل بوده و می‌تواند به عنوان خط مسافرت ریلی زائران ایرانی مورد استقبال قرار گیرد و هم اینکه از سمت شرق عراق به اردن و شمال شرق به سوریه متصل است و می‌تواند زمینه دسترسی ایران به بازارهای سوریه را هم فراهم کند.
نظر شما