خبرگزاری شبستان؛ گروه قرآن و معارف: یکی از مباحث مهم تاریخی مطرح پیرامون امامزادگان و سادات و اولاد ائمه (ع) و وقایع تاریخی مرتبط ،شخصیت شناسی وکشف نسب و عوامل مهاجرت به سرزمین‌هایی غیر از موطن اصلی شان به ویژه مناطق، شهرها و روستاهای ایران از نخستین سده ظهور اسلام است.
دراین باره مباحث متعدد و متنوعی درباره کیستی وچیستی وعلل و اسباب این مهاجرت ها، مقاطع زمانی و تاریخی، پراکندگی ، شیوه های مهاجرت پذیری ایرانیان ونحوه استقبال و آثار و دستاوردهای فرهنگی ومبارزات دینی، سیاسی و اجتماعی آنها قابل طرح و بررسی است .
البته بخش هایی از رویدادها ،علل وعوامل وسیر مهاجرت و نسب وشرح حال واعتقادات واندیشه هاوتاریخ مبارزات این امامزادگان وسادات هم در هاله ای ازابهامات ویا گمنامی وسکوت تاریخی و...،به سرمی برد وبرای مورخان ونسب پژوهان روشن نیست.
درعین حال بقاع متبرک وامامزادگان وتاثیرات اجتماعی وفرهنگی آن ،بخش جدایی ناپذیری از هویت فرهنگی و تاریخی ایرانی واسلامی ماست وشناخت درست آن ضروری .
همچنین ترویج وگسترش مذهب اسلام وشیعه درپهنه سرزمینی ایران نیز مدیون تلاش وتکاپو وجان فشانی های این امامزادگان وسادات ومهاجران از آل ابوطالب است.
تاثیر گذاری قیام های علویان وزیدیان ونهضت های عدالتخواهانه وظلم ستیزانه سادات وتاثیرات آن بر وقایع وحوادث جهان اسلام وایران و بر"گروههای مبارز مانند آل بویه (دیلمیان)سربداران ،حروفیه ونقطویه " نیز به عنوان محوری مهم قابل بررسی است.
در این باره عبدالرفیع حقیقت می نویسد:
"نگارنده درضمن تحقیق وتالیف تاریخ نهضت های ملی ایرانیان وتاریخ نهضت های فکری ایرانیان به اهمیت فعالیت وتلاش ومبارزه حق طلبانه علویان زیدی در به ثمر رسانیدن جنبش های استقلال طلبانه ایرانیان در قرنهای نخستین اسلامی واقف گردیدم"1
پس از پیروزی انقلاب اسلامی ضمن شناسایی و ساخت وساز وتعمیر وعمران وآبادانی برخی ازبقاع متبرک و مقابرامامزادگان وبرجسته شدن نقش فرهنگی ومذهبی واحیاء بقاع متبرک، برای برخی سوالها وشبهه هایی پیرامون شخصیت وهویت صاحبان این اماکن متبرک پدیدآمد که البته تا اینجای بحث امری طبیعی است ،اما به تدریج دامنه ومحتوای این سوالات با تحریک وشیطنت های رسانه های ماهواره ای وبرخی ناآگاهان ومغرضان از حیطه علمی و تاریخ پژوهی خارج وبه وادی تحریف یا تکذیب وهجمه وتمسخر وانکارحقایق کشیده شد.
در چندسال اخیر نیز هر از چند گاهی هجمه و تخریبهایی به بهانه هایی به برخی از این اماکن وامامزادگان صورت می گیرد که مجری آن برخی رسانه‌های معاند خارجی و بعضا برخی قلم به دستان یا تریبون داران داخلی و یا چهره‌ها یی موجه هستند که تلاش می کنند تا هویت امامزادگان را در پوشش موضوعاتی چون افزایش تصاعدی آمار بقاع متبرکه و امامزادگان ویانداشتن نسب و هویت و... ،زیر سوال ببرند.
برخی ازکسانی که در این عرصه دست به قلم یا سخن برده‌اند بعضاً با استناداتی تلاش کرده‌اند تا هویت و حقیقت وجود چنین اماکن مقدسی را در ایران از اساس زیر سوال ببرند، نمونه این مطلب برنامه‌ای است که چندی پیش از شبکه تلویزیونی صدای آمریکا پخش شد که کارشناس برنامه به اصطلاح یکی از مورخان و تاریخ پژوهان هم هست،2
از اساس هویت و حقیقت وجود چنین بقاع متبرکه‌ای منتسب به امامزادگان را در ایران نفی کرد، این کارشناس، مغرضانه وجود همه این مسلمات تاریخی و آثار و مستندات موجود در منابع دینی، تاریخی ، جغرافیایی و انساب مبنی بر ورود امامزادگان به مناطق مختلف ایران و تعقیب و گریز آنها وشهادتشان توسط عوامل جور خلافت را به یک باره نفی کرد و با استناد به برخی شواهد غیرمتقن و غیر مستند انتساب این اماکن مقدس و متبرکه را به امامزادگان و سادات زیر سوال برد که قطعالازم است متولیان پژوهشگران و محققان به اینگونه مطالب شائبه دار ومغرضانه پاسخ های لازم و شایسته را بدهند.
برخی دیگر که خود از جمله محققان وصاحب نظران علوم دینی هستند و از ایشان البته انتظارهم نیست با طرح مباحثی غیرمستند ویا با استناد به اسناد ضعیف تلاش می کنند ناخود آگاه اعتقادات وباورهای ریشه دار مردم را نسبت به این اماکن سست ولرزان کنند.تازه ترین نمونه آن شبهه ای است که پیرامون امامزاده لازم التعظیم حضرت شرف الدین داود (ع) معروف به امامزاده داود در فضای مجازی ودرپی اظهارات جناب حجت الاسلام والمسلمین سید محمد علی ایازی یکی از محققان حوزه رخ داد.3
اماپیش از نقد و بررسی و دلایل غیر مستند بودن این مدعا ،مرورمختصرتاریخ ورود امامزادگان به سرزمین ایران وپس زمینه های تاریخی آن ضروری وراهگشاست .
چهار گروه اصلی امامزادگان مهاجر به ایران
مهاجرت امامزادگان و سادات و فرزندان و نوادگان اهل بیت(ع) و مبارزان علوی با شروع نهضت‌های عدالت خواهانه علویان از نیمه دوم قرن اول هجری و با افزایش فشار، تعقیب وگریز و دستگیری امامزادگان آغاز شد.
مهاجران از آل ابی طالب(ع) و سادات و نوادگان و ذراری آل رسول(ص) را که به ایران سفر کرده‌اند به چهار گروه کلی تقسیم می‌شوند: گروه نخستین آن دسته از سادات هستند که از ظلم و جور امویان و بویژه سفاکی‌های حجاج بن یوسف بدین حدود پناه آوردند، گروه دوم آن‌هایی هستند که در عهد ولایت عهدی حضرت امام رضا(ع) بدین سوی آمدند، گروه سوم کسانی هستند که در وقایع خروج عده‌ای از فرزندان علی(ع) بر خلیفه یار ایشان بودند و پس از شکست در برابر خلیفه بدین نواحی گریختند و گروه چهارم که نسبت به سه گروه پیشین کثرتی داشتند آن جمع هستند که به هنگام ظهور(حکومت) علویان در مازندران وری به دربار ایشان روی نهادند.4
در این باره منابع تاریخی حوادث و وقایع متعددی را نقل کرده‌اند که تنها به برخی از اینها اشاره می‌شود، معاندت و دشمنی آشکار و بی‌رحمانه بنی امیه نسبت به خاندان علی(ع) و کشتاری که این سلسله مخوف بویژه حجاج از سادات کرد بسیار روشن و تاریخ با ذکر مصادیق این سبعیت و درنده خویی فراوان بر آن صحه گذاشته است.
اولیاء الله آملی در تاریخ رویان و سید ظهیر الدین مرعشی در تاریخ طبرستان نوشته‌اند «حجاج ثقفی و منصور دوانیقی و متوکل عباسی عهده کرده بودند که هر جا سیدی را بیابند بلامحابا به قتل آرند تا نسل سادات منقطع گردد.»5
لذا در این دوره بیشتر بزرگان و رهبران شیعه مذهب اعم از زیدی، اسماعیلی و دوازده امامی و یاران و طرفداران نامدار آنان به ویژه فرزندان و نوادگان امامان که سخت مورد تعقیب عمال خلافت بودند، پنهانی به ایران رهسپار شده و در شهرها و دهکده‌های دور افتاده و سخت عبور ایران درپرتو حمایت و یاری توده مردم ایران از علویان، به طور مخفیانه به فعالیت پرداختند.
در این دوره تاریخی(قرن سوم هجری) شهرها و مناطقی مثل خراسان، طبرستان(مازندران)، کومش(قومس)، گیلان، ری و قم مورد توجه قرار گرفتند . همچنین اولیاء اله آملی در تاریخ رویان درباره سادات و امامزادگان و نوادگان خاندان اهل بیت(ع) که در عهد ولایت عهدی امام رضا(ع) به ایران روی نهادند نوشته است: « سادات علویه(به) سبب آوازه ولایت عهد و حکومت امام رضا(ع) روی بدین طرف نهاده‌اند و او را بیست و یک برادر بودند با چندین برادرزادگان و بنی اعمام از بنی حسن و بنی حسین، اینها به ری و نواحی عراق و قومس رسیدند که دست محبت دنیا قلم نسیان به جریده بصیرت مأمون کشید، چون خبر غدری که با رضا(ع) کرده به راه به سادات رسید هر جا که بودند، پناه به کوهستان دیلمان و طبرستان و ری نهادند، بعضی را همین جا شهید کردند و مزار ایشان باقی است و بعضی وطن ساخته همین جا مانده...»6
در خصوص امامزادگان ایران این مطلب هم بسیار مورد توجه است که یکی از مورخان و نسابه‌های قرن ششم به نام ابوالحسن علی بن زید بیهقی(متوفی به سال 565) در مجلد اول کتاب نفیس خود لباب الانساب و القاب الاعقاب(نسخه خطی کتابخانه آستان قدس) می نویسد: پس از شهادت حضرت امام علی بن موسی الرضا(ع) سه هزار نفر از اولاد ائمه طاهرین به خونخواهی آن حضرت از بغداد به ایران آمدند و لشکر مامون از حدود و حوالی قم تا خراسان جا به جا با آنان مصاف داده و آنها را شهید کردند."7
از جمله دیگر عوامل هجرت قیام علویان علیه حاکمیت جور در دوران خلافت بنی امیه وبنی عباس است، قیام‌های علویان بر علیه ظلم و جور و ستم و عداوت و قساوت بنی امیه و بنی عباس علیه خاندان نبوت و ولایت و شیعیان پس از واقعه خونبار کربلا با قیام زید بن علی وقیام های متعدد دیگر همراه است.
زید بن علی بن حسین(ع) در سال 121 هجری علیه هشام بن عبدالملک اموی و پس از آن قیام محمد بن عبدا... بن حسن بن علی بن ابی طالب(ع) معروف به نفس زکیه در سال 145 هجری علیه منصور دوانیقی، و قیام یحیی بن عبدالله بن حسن بن حسن برادر ایشان از جمله این قیام ها برعلیه این مظالم است.
این قیام‌ها موجب شد به ناچار گروههای بی شماری از سادات و علویان راهی نیمه شمالی ایران و مناطق امن دیگر شوند، این مقطع است که علویان مبادرت به تشکیل حکومت کردند و فضای نسبتاً امنی برایشان در برخی از مناطق صفحات شمالی ایران ایجاد شد.
افزون بر این یکی دیگر از علل حضور علویان در این خطه سرسبز مهمان نوازی ملوک و سلاطین طبرستان و ارادت قلبی ملت ایران به اهل بیت و فرزندان و نوادگانشان، به ویژه پرچمداری آنها با شعارهای عدالتخواهانه است که مورد توجه ملت ایران که خسته از قید و بندها و بی عدالتی‌های حکومت ساسانی بود قرار گرفت.
در این باره دکتر ابوالفتح حکیمان مؤلف کتاب «علویان طبرستان» نگاشته است: «خاندان مبارک ملوک باوند که(سلسله باوندیان 700ـ هجری50)
در طبرستان فرمانروایی کردند مأمن خائف، ملاذ ملهوف و ملجاء سلاطین و ملوک روی زمین بود، از اقطار عالم و آفاق گیتی به هر کس ملالی روی می‌داد سوی بارگاه ایشان می‌شتافت. حمایت ایشان از پناهندگان بغایتی بود که اگر فرزندان خلفا و ملوک و امرا از بیم گناه، روی بدرگاهشان می‌نهادند هرگز مورد بازخواست و بی عنایتی قرار نمی‌گرفتند.»8
این مطلب در فحوای نوشته های اولیاء الله آملی در کتاب تاریخ رویان هم مورد تأیید و تصدیق واقع شده است، به هر حال حضور و مهاجرت فرزندان و ذراری اهل بیت عصمت و طهارت(ع) در سرزمین‌های ایران و صفحات شمالی در مقاطع مختلف اتفاق افتاده است.
همچنین بررسی‌ها نشان می‌دهد مسیر مالرویی که از دامنه های البرز به سمت مناطق شمالی وجود داشته ،نزدیکترین معبر برای رسیدن به مناطق امن طبرستان بوده است، وجود راه مشخص از ری، تهران و روستاهای قصران که به شمال کشور می رسیده در منابع تاریخی و جغرافیایی اشاره شده است.9
« ه.ل. رابینو » هم در رساله دودمان علوی مازندران(ص 31) می‌نویسد: وقتی که یحیی بن عمر بن یحیی بن حسین در کوفه شورش کرد و در میان زیدیه ادعای امامت نمود ،بعضی از ساداتی که در جنگ همراهش بودند پس از دستگیری به طبرستان و دیلمان فرار کردند و به ریاست حسن بن زید، سادات علوی و بنی هاشم از حجاز و سوریه و عراق دسته دسته به طبرستان آمدند و این کار در زمان امرای بعدی خاندان علوی نیز دوام داشت.
"تشکیل حکومت علویان در طبرستان عامل و انگیزه مهم دیگری بود که به مهاجرت امامزادگان و نوادگان اهل بیت(ع) از حجاز و عراق انجامید، آن گونه که غلبه نسبی شیعه در ایران مرکزی عامل دیگر مهاجرت بود، تاریخ سیاسی اسلام نشان می‌دهد که مرحله اول مهاجرت به هر دلیل در طول قرون اول تاچهارم هجری بوده است و در مرحله دوم مهاجرت از محل استقرار ثانویه به نقاط دیگر صورت گرفته است"10،
درا ین مقطع علویان مبادرت به تشکیل حکومت د ر طبرستان کردند وفضای نسبتا امنی برایشان فراهم شد که همین خود موجب مهاجرت بخشی از امامزادگان به این مناطق شده است.
بررسی مصاحبه پیرامون امامزاده داوود (ع)
اما می رسیم به اصل بحث مان در این نوشتار،که نقد مصاحبه حجت الاسلام ایازی است.یکی از محققان حوزه درحاشیه مطرح شدن خبربی پایه وقف دماوند مبحثی را هم در مصاحبه ای رسانه ای مطرح کرد که جدای از عجولانه بودن طرح آن درفضای هیجانی رسانه ای آن مقطع زمانی ،به نوعی نشاندهنده عدم دقت نظر ایشان ویا پژوهش ناکافی وگذرا پیرامون این مبحث تاریخی وغیر دقیق بودن یافته هایشان دارد .ضمن آنکه طرح مباحث تخصصی تاریخی ومذهبی در رسانه های خبری چه جایگاهی می تواند داشته باشد؟
مطرح شدن این بحث درخبرگزاری ایلنا با استقبال وسوء استفاده کانالی معاند درشبکه اچتماعی تلگرام هم روبرو شد وپستی درخصوص جعلی بودن وجعلی شناخته شدن امامزاده ای دیگر آن هم امامزاده لازم التعظیم شرف الدین داود (ع )منتشر شد که توهین آمیز وبازی ساده لوحانه با باورهای دیرینه دینی مردم بود.
حجت الاسلام ایازی دراین مصاحبه با ایلنا گفته بود که:
"امامزاده های زیادی درمحدوده دماوند هستند که اکثرشان علمای زیدیه هستند واصلا امامزاده نیستند"ودر ادامه بدون ذکر سندی مدعی شده اند : "حتی همین امامزاده بالای روستای کن یعنی امامزاده داوود هم همینطور است.من یکباری به این مکان رفتم وشجره نامه آنرا نگاه کردم دیدم که تقریبا با 13 واسطه{۱۲ واسطه درست است} به امام معصوم می رسد وبعد هم تحقیق کردم دیدم ایشان از علمای زیدیه هستند، یعنی ایشان با یک یا دو یا حتی سه واسطه به امام معصوم نمی رسد که لفظ امامزاده به آن اطلاق شود بلکه با 13 واسطه به امام معصوم می رسد واز علمای قرن چهارم هست "11
در ابتدا این سوال پیش می آید چرا این بحث ناگهان همزمان با طرح خبربی اساس وقف قله دماوند مطرح می شود؟مگرشجره امامزاده داود علیه السلام موضوعی تازه یاب است؟
در این باره باید گفت: از سال 1370به بعد این نسب نامه که ایشان به آن اشاره کرده اند پس از مکاتبه باعالم ونسابه بزرگ مرحوم آیت الله مرعشی نجفی (ره) واخذ نظر ایشان در امامزاده شرف الدین داود نصب ودر معرض دید عموم قرار داشته است و درمنابع منتشره هم ذکر شده است.
حالا چرا ناگهان در مقطع پرتلاطمی مثل این زمان که اوج هجمه به مقوله وقف و موقوفات به بهانه خبر نادرست وقف دماوند مطرح می شود جای شک وشبهه و تردید دارد؟!
قطع به یقین نظر مذکور برخلاف نظر و روایت صریح آیت الله مرعشی نجفی عالم بزرگ وپژوهشگرونسابه معاصر است که سراسر عمر خویش را در مسیر شناخت وشناساندن معارف شیعه وانساب امامزادگان وسادات صرف کرده است.
آن عالم فرزانه در پاسخ به نامه مدیر کل حج واوقاف وامورخیریه تهران درسال 68 پیرامون نسب این امامزاده مرقوم داشته اند :
"به عرض محترم می رساند جناب امامزاده محترم امامزاده داود، امامزاده مسلم وحسنی می باشد نه حسینی چنانچه اهالی آن حدود اشتباه کرده اند واز اعقاب حضرت سیدالساجدین می دانند ونسب آن بزرگوار منتهی می شود به امام حسن مجتبی (ع) بنابر نقل سید بزرگوار حاج سید مهدی بدایع نگار در کتاب شریف "بدایع الانساب "در صفحه 29 و30 وآن سید شریف از علمای علم شریف نسب بوده وتالیف زیادی دارند مانند کتاب بدایع الاحکام درفقه وبدایع الافکار در کلام وبدایع الحساب در ریاضی وغیرها وبالجمله فرمایش ایشان معتبر می باشد وبعضی از علمای انساب نسب ایشان{امامزاده داود } را به زید بن الامام الحسنی المجتبی می دانند وبالجمله حسنی بودن ایشان مسلم است چه به حسن مثنی منتهی شود یا زیدبن الحسن المجتبی زیاده براین حقیر اطلاعی ندارم..."12 .
همچنین در دستخط مرحوم آیت الله مرعشی مندرج در کتاب خطی "مشجرات آل الرسول" که هنوز چاپ نشده ودر کتابخانه آن مرحوم در قم هست ، راجع به این امامزاده آمده است :
"السید الحلیل شرف الدین داود شهیر بین الناس به امامزاده داود وقبره مزار قریبا من کیگا، کان عالما،محدثا،زاهدا،صائما ،قائماوله ذریه و..."در بیان ایت الله مرعشی از آن امامزاده به عنوان عالمی پرهیزگار ،محدث ،وروزدار ونمازگزار که دارای فرزندانی است ذکر شده "وسخنی از زیدی مذهب بودن ایشان نیست .13
سید محمدعلی روضاتی از پژوهشگران معاصر هم درباره شخصیت امامزاده داود نوشته اند :
" مزار مبارک امامزاده داو د درمحلی به نام فرحزاد چهارفرسنگی شمال تهران واقع شده ومشتمل
بربقعه وبارگاه است واز قدیم الایام مورد توجه مردم مسلمان بوده وبااینکه محل آن درمیان کوهستانی صعب العبور است پیوسته زیارتگاهی معمور بوده وخواص ووعوام بدان معتقد بوده اند ودرشدائد احوال وروح مطهر صاحب آن مزار استمدادجسته واز خداوند متعال قضای حوائج خودرادرآن مکان شریف خواستارمی شده اند."14
حجت الاسلام شیری از پژوهشگران وسیره پژوهان در مصاحبه ای با ایلنا دراین باره ومذهب زیدیه و زیدی مذهبان بر این مطلب تصریح می کند که :
"حضرت زید بن علی بن الحسین (ع) که پسر امام زین‌العابدین (ع) بود، به امامت ائمه (علیهم‌السلام) اعتقاد داشت، بعد از شهادت ایشان در سال ۱۲۱ ه. ق، عده زیادی از نوادگان ائمه معصومین (علیهم‌السلام) با هدف خونخواهی ایشان در کوفه قیام کردند و پس از رنج‌های زیاد از وطن آواره شدند و بنا به دعوت مردمان ری و دیلم به این منطقه آمدند که پس از مدتی برخی به مرگ طبیعی و برخی دیگر به شهادت رسیدند.
همچنین امام صادق (ع)، امام موسی کاظم (ع) و امام رضا (ع) فرمایشات مهمی در خصوص جایگاه ارزشمند حضرت زید بن علی بن الحسین (ع) بیان کرده‌اند؛ در یکی از این فرمایشات، امام رضا (ع) فرموده‌اند که «زید بن علی از دانشمندان آل محمد (ع) است».
وی ادامه می دهد: با این توضیحات باید تاکید کنم که هم حضرت زید بن علی بن الحسین (ع) و هم خونخواهان ایشان که در منطقه ری مدفون هستند، علاوه بر اینکه از نوادگان معصومین (علیهم‌السلام) بودند، همگی به امامت ائمه (علیهم‌السلام) اعتقاد داشتند.
حجت‌الاسلام شیری با اشاره به اینکه یکی از علما و فقها که از نوادگان امام زین‌العابدین (ع) است، جناب ابومحمد حسن بن علی بن حسن بن علی بن عمر بن علی بن الحسین (ع) (حسن بن علی اطروش) ملقب به ناصر کبیر است که مزارش در آمل قرار دارد، تا کید کرد: با اینکه ناصر کبیر از علمای زیدیه بود اما ایشان از اصحاب امام هادی (ع) بودند و از سال ۳۰۱ ه. ق تا ۳۰۴ ه. ق والی شیعیان در منطقه آمل بوده‌اند؛ ایشان همچنین به ائمه اثنی عشریه اعتقاد داشتند.15
برخی از امامزادگان که در قرن سوم به منطقه ری آمدند، کسانی بودند که به‌منظور خونخواهی و انتقام از قاتلین حضرت زید بن علی بن الحسین (ع) در کوفه قیام کردند و پس از شکست به منطقه ری آمدند، لذا به‌دلیل اینکه همواره مظلومیت شهادت حضرت زید بن علی بن الحسین (ع) پسر امام زین‌العابدین (ع) را بیان می‌کردند، معروف به زیدیه شدند؛ این امامزادگان از جهت فقهی و اعتقادی زیدی مذهب نبودند ولو اینکه بعدها عده‌ای چنین مرامی پیدا کردند.
مغناطیس دلها در دل کوهها
پایان بخش این بخش را به سخنان مقام معظم رهبری درجمع مدیران اوقاف استناد می کنیم ایشان در باره شخصیت وجاذبه امامزاده شرف الدین داود می فرمایند:
"ماسالها قبل می رفتیم زیارت امامزاده داوود آن وقت جاده واین حرفها نبود پیاده باید می رفتیم ما پنج شش ساعت در این کوهستان رفتیم تا رسیدیم امامزاده داود، بعد که برمی گشتیم من دیدم در این بدنه کوه که به طرف آنجا می رودهمین طور زن ،مرد وپیرزن با عصا پیاده دارند می روند امامزاده داوود،زن هایی که بچه های شیرخواره را بغل گرفتند، دارند می روند امامزاده داوود.
به دوستان گفتم ببینید سند امامزاده داوود این است، حالا کسی نمی داند امامزاده داوود فرزند چه کسی بوده ،سندش چیست ؟ اما همین سند است.این مغناطیس ،این آهن ربای جذاب دلها ،این جور دلها را دارد به خودش جذب می کند .خود این نشان دهنده ی این است که آنجا یک چیزی هست .اگر یک چیزی آنجا نبود ،اگر یک معنویتی در آنجا نبود ، این همه دل این جور مجذوب نمی شدند."
اینها ذخایر معنوی اند ،دلها را جذب می کنند وفضا را تلطیف می کنند از لحاظ معنوی در این زندگی مادی در این چرخ وپرمادی که ما گرفتارش هستیم اینها زندگی را درواقع روغن کاری می کنند یعنی نرم می کنند. آسان می کنند. آرامش به دلها می دهند ،این امامزاده ها خیلی قیمت دارد هرچه می توانید به اینها برسید."16
جمع‌بندی و نتیجه‌گیری
هر چند اسامی و نسب شریف و عناوین و شهرت و سیره این بزرگواران به جهت گمنامی سادات و امامزادگان، غلبه دشمنان دیانت و مجهول و متروک ماندن قبور آنان، مفقود شدن بسیاری از منابع تاریخی و انساب، وابستگی و دولتی بودن تاریخنگاری و زیست گمنام این امامزادگان به‌طور دقیق ثبت و ضبط نشده است اما همانطورکه یادآور شدیم جای جای ایران اسلامی اماکنی به نام امامزادگان مشهور و معروف‌اند و کرامات و روایاتی را از خوارق عادات این مشاهد متبرکه نقل می‌کنند.
در عین حال ممکن است این وادی همچون سایر عرصه‌ها بعضاً به اوهام و خرافات و جعلیاتی هم آمیخته شده باشد که ضروریست محققان ارجمند برای پیراستن و زدودن این انحرافات احتمالی بکوشند.
در عین حال این مشاهد متبرک و مضاجع منور، نیازگاه دردمندان و پناهگاهی برای درماندگان و شفابخش حاجتمدان است و مردم و مومنان از این اماکن مقدس، به عنوان خلوتگاهی برای آرامش روحی خود بهره می‌برند، مزارهای مقدس امامزادگان در حقیقت کانون پراکندن معنویت و تابش، نور ایمان به قلب‌های بیدار و معبری برای رسیدن به حقیقت و پر پرواز در عالم ملکوت است.
منابع ومآخذ:
1-حقیقت عبدالرفیع ،جنبش زیدیه درایران ،انتشارات فلسفه، چاپ دوم 1363 ،ص 4 . 2- بهرام چوبینه
3-ایازی محمد علی ،مصاحبه با خبرگزاری ایلنا وانتشاردرچند پایگاه خبری دیگر ،1399/5 /9
4- کریمان دکتر حسین، قصران (کوهسران) تهران- انجمن آثار ملی، چاپ اول 2536 صفحه 172
5-آملی اولیاالله، تاریخ رویان، تصحیح دکتر منوچهر ستوده، تهران- بنیاد فرهنگ ایران، چاپ اول تهران: 1348 ،صفحه 86 و ایضا تاریح طبرستان ظهیرالدین مرعشی
6- همان
7-روضاتی سید محمد علی،رساله داوودیه،مندرج در فصلنامه میراث جاویدان ،سال دوم تابستان 1373،شماره دوم ،صفحه 26
8- حکیمیان دکتر ابوالفتح، ، علویان طبرستان، تهران، انتشارات الهام، چاپ دوم1368
9-کریمان دکتر حسین ،قصران صفحه 163
10-افتخارزاده دکتر محمود رضا ،پژوهشی در زندگی شرف الدین شرف الدین داود حسنی معروف به امامزاده داود،انتشارات رسالت ،قم 1385 ،صفحه 31.
11--ایازی محمد علی ،مصاحبه با خبرگزاری ایلنا وانتشاردرچند پایگاه خبری دیگر ،1399/5 /9
12- کوشا محمد علی ، زندگی وپرتوی از کرامات امامزاده داود ،انتشارات منطق ،چاپ دوم ،قم 1373، صفحه 102
13- همان ،صفحه39 و100
14-- روضاتی سید محمد علی ، مقاله رساله داودیه ،مندرج در فصلنامه میراث جاویدان، شماره دوم ،سال دوم تابستان 1373 صفحه 45
15-شیری شوزب ،مصاحبه با خبرگزاری ایلنا ،20/5/1399
16- دیدار مدیران سازمان اوقاف وامور خیریه با مقام معظم رهبری 4/7/95
• علی شیرین؛ محقق ونویسنده وکارشناس ارشد علوم ارتباطات اجتماعی
نظر شما