به گزارش خبرنگار گروه مسجد و کانون های مساجد خبرگزاری شبستان، تجربه دوره کرونا در کنار همه تهدیدات و آسیب هایی که داشت افق هایی را نیز پیش روی جامعه و افراد آن گشود. ازجمله آنها از قوه به فعل رسیدن ظرفیت های تولید و کارآفرینی در بچه های مسجد بود که در قالب کارگاه های تولید ماسک، اشتغال زایی برای بیکارشدگان این دوران و ... خود را نشان داد.
به منظور بررسی ظرفیت های بالقوه ای که می توان و باید در حوزه کارآفرینی و اشتغال در کانون های فرهنگی هنری مساجد به فعلیت برسد، با دکتر «جلال ریزانه»، دکترای تخصصی آینده‌پژوهی، ناظر علمی در تیم راهبردی ستاد فهما (فرهنگ و هنر مساجد ایران) و استادیار گروه آینده پژوهی، دین و دین مداریِ پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی گفتگویی ترتیب داده ایم که در ادامه مشروح آن تقدیم حضورتان می شود:
دکتر ریزانه درباره ظرفیت های کارآفرینی و اشتغال زایی در کانون های فرهنگی هنری مساجد، اظهار کرد: ابتدا باید تعریف عملیاتی را بنابر تعاریفی که در حوزه های علمی با دیدگاه های مختلف بیان می شود، ارائه کنیم؛ در حوزه علوم انسانی پارادایم های مختلفی در تعاریف اثرگذار است. کارآفرینی فرصتی برای رفع و پاسخ دادن نیازهای محیط پیرامون ما است در صورتی که پایه اقتصادی داشته باشد به دیده کسب و کار به آن نگریسته می شود، اگر پایه اجتماعی داشته باشد کارآفرینی اجتماعی است و در صورتی که برای رفع نیازهای فرهنگی هنری ما باشد به کارآفرینی فرهنگی هنری از آن تعبیر می شود؛ بنابر این، باید میزان اثرگذاری آن در نیازها را بررسی کنیم.
دکترای تخصصی آینده‌پژوهی ادامه داد: در حوزه فرهنگ و هنر، مطالبات و نیازهای جامعه ما که در عصر دانایی قرار دارد، فراوان است در عصر دانایی مطالبات به گونه ای است که بر دانش اطلاعات ابتناء دارد؛ یعنی افراد اطلاعاتی کسب کرده و مطالبی را یاد گرفته اند و داده ها و یادگیری ها در افراد نیازهایی را ایجاد کرده که این نیازها ناشی از دانایی افراد است (برای داشتن دانش و اطلاعات نیازمند ابزار هستیم که یکی از آنها رسانه است البته باید سواد رسانه ای نیز داشت).
وی تصریح کرد: در این عصر در معرض دانایی و اطلاعات قرار گرفتن، نیازهایی را در ما شکل می دهد برای مثال در بسیاری از مواقع ما برای خرید کالایی مشخص وارد هاپیر یا بازار می شویم اما هنگام خروج کالاهای دیگری را نیز خریده ایم که از قبل به آنها توجه نکرده بودیم این یعنی مواجهه و در معرض کالاها قرار گرفتن، نیازهای جدید را در ما شکل داده که بر اساس آن دست به خرید زدیم حتی خریدهای جایگزین انجام دادیم!
در کنار نیازسنجی باید آینده پژوهی هم داشته باشیم
ریزانه در ادامه بیان کرد: در کارآفرینی در حوزه فرهنگ و هنر بر اصل دانایی و مبتنی بر نیازها سخن می گوییم، از این رو، باید حتما داده هایی در اختیار ما باشد و در کنار نیازسنجی باید آینده پژوهی هم داشته باشیم، همچنین، اتفاقات محتمل را نیز باید بشناسیم. چون فرهنگ و هنر نیازهایی دارد که برای مخاطبان ما در عصر دانایی از طریق رسانه ها و دیگر ابزارها ایجاد شده است.
ناظر علمی در تیم راهبردی ستاد فهما (فرهنگ و هنر مساجد ایران) درباره رسالت این ستاد در حوزه کارآفرینی، بیان کرد: ستاد فهما دارای مزیت های بومی و رقابتی مخصوص به خود است، مهمترین ظرفیت و مزیت ستاد در دو سال گذشته که با تغییر مدیریت، صورت گرفته حرکت در مسیر شبکه سازی است یعنی تکنولوژی سازمانی را از کاغذ به نت انتقال دادیم و موفق شدیم ارتباط الکترونیک را در سطح کانون های مساجد سراسر کشور ایجاد کنیم آنهم در پورتال و زیست بوم مجازی «بچه های مسجد» که فعالیت ها و کانون ها به تفکیک جغرافیا، قوم نگاری، جنسیت و ... در آن قابل مشاهده است.
امروز ارتباطات ما چندسویه است
وی ادامه داد: امکان ارتباط کانون ها با یکدیگر و انتقال داده ها و اطلاعات در این سامانه به خوبی فراهم شده است، در حالی که پیش از این، ارتباطات یکسویه و بعضاً دوسویه بود اما با توجه به ظرفیت ایجاد شده امروز ارتباطات ما چندسویه است و اطلاعات متنوع قابل ارسال، دریافت و تاثیرگذاری است. مزیت دیگر ستاد فهما استفاده از ظرفیت مسجد به عنوان نهاد فرهنگی مولد است. این نهاد اثربخش تولیدکننده و موردمراجعه است. مسجد در حوزه تبلیغ دین اسلام از جایگاهی ویژه برخوردار است چنان که مبنای تمدن اسلامی و مقر حرکات سیاسی، نظامی و اقتصادی پیامبر(ص) مسجد بوده است.
ریزانه تاکید کرد: امروز هم مسجد در همه این حوزه ها فعال است ستاد فهما با تکیه بر این ظرفیت سرمایه اجتماعی بالایی دارد. ستاد فهما بشدت درصدد توانمندسازی افراد در بدنه سازمانی و نیز مدیران خود است و با توجه به سهولت، دقت و سرعت‌یابی ارتباطات از ظرفیت های آموزش مجازی بهره می گیرد. مزیت چهارم کانون های مساجد آن است که این کانون ها فضای بروز و ظهور خلاقیت اعضای خود را ایجاد کرده اند.
فهمای 1 و 2 فرصت بروز خلاقیت های مسجدی را فراهم کرد
استادیار گروه آینده پژوهی، دین و دین مداریِ پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در ادامه بیان کرد: رویداد ملی فهمای در سال 98 و طرح ملی ایران قوی در سال 99 استعدادهای بسیاری را در این کانون های مسجدی کشف کرد.
ریزانه با بیان اینکه در دانش کارآفرینی درپی استفاده از استعدادها و ظرفیت ها از یک سو و پاسخ دهی به نیازها از سوی دیگر هستیم، گفت: در کارآفرینی به طراحی مدل نیاز داریم مدلی باید به تناسب ظرفیت کانون ها با رویکرد کارآفرینی ایجاد شود. در حال حاضر دو مطالعه در دو دانشگاه معتبر با راهنمایی من در حال انجام است انتظار می رود با انجام آنها مدل کارآفرینی را برای کانون ها طراحی می کنیم و بعد از آن با توجه به منویات مقام معظم رهبری و رویکردهای دولت آینده (سیزدهم)، به سمت اجرای آن مدل در کانون ها حرکت می کنیم تا در برنامه‌ای سه ساله ظرفیت کارآفرینی را در کانون های فرهنگی هنری که استعداد و مزیت هستند، ایجاد کنیم.
کارآفرینی به کانون های مساجد ماهیت استراتژیک می بخشد
وی تاکید کرد: کارآفرینی سبب می شود که کانون های مسجدی ماهیت استراتژیک به خود بگیرند و به نیازهای جامعه پاسخ دهند. باید توجه داشت در همه فعالیت های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی افراد، کمپانی ها، موسسات و سازمان ها باید تجدیداستراتژی داشته باشند و متناسب با تغییرات محیطی آنها را مورد بازمطالعه قرار دهند. امید است این مطالعات در این تغییرات موثر واقع شود و بتوانیم در گام حیاتی دوم انقلاب اثر کانون های فرهنگی هنری مساجد را تا جای ممکن افزایش دهیم.
ریزانه با بیان اینکه در صحبت از کارآفرینی به دو حوزه اشاره داریم، ابراز کرد: یکی رویکردها و استراتژی های جدید و ایجاد الگوهای بدیع است که در آن به افراد مسیر را همراه با آموزش نشان می دهیم و مسیر موفقیت را برای آنها هموار می کنیم، به عبارت بهتر، به جای اقدامات شخصی و تجربی و آزمون و خطا، با مطالعات سازمانی و علمی، مدل ها را در اختیار افراد قرار می دهیم و حرکت‌شان را سرعت می بخشیم این یعنی ایجاد مدل فکری و سازوکار سازمانی برای اجرای آن.
وی در پایان با اشاره به اتفاقات مبارکی که در دوره کرونا در کانون های مساجد در حوزه کارآفرینی رخ داده است، خاطرنشان کرد: دومین حوزه ساماندهی به وضع موجود افرادی است که از سر شوق و انگیزه به این عرصه ورود کرده اند، اگر داشته ها را به مدل علمی تبدیل کنیم خلاءها و نقاط ضعف مشخص می شود. آنچه در دوره کرونا در کانون های مساجد و به همت بچه های مسجد در حوزه کارآفرینی اعم از تولید ماسک و محصولات بهداشتی و تولید آثار هنری رخ داد، حرکت در مسیر اقتصاد مقاومتی است و می توان نقاط قوت‌شان را تقویت و نقاط ضعف شان را برطرف کرد. با تحلیل سیستم می توان به حرکت کانون های مساجد در تحقق اهداف جامع، شتاب بخشید.
نظر شما