به گزارش خبرگزاری شبستان، کتاب «عزاداری محرم و کرونا» با محوریت خوانش تجربیات هیئت‌های مذهبی هفت شهر ایران در شرایط کرونایی محرم سال ۱۳۹۹ نوشته مهدی مولایی آرانی و گروهی از نویسندگان روز شنبه (۱۶ مرداد ماه) در پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم(ع) رونمایی شد.
در این مراسم ابتدا حجت‌الاسلام علی موسوی، رئیس پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم(ع) به موضوع بومی‌سازی و اسلامی‌سازی علوم پس از انقلاب در ایران اشاره و ضمن تشریح مشکلاتی که تحقق این امر داشته است، گفت: این اثر (کتاب عزاداری محرم و کرونا) شروع و بیانی است برای ادای عمومی این حوزه تا حرکت را به سمت تولید یک تمدن نوین فراهم کنیم.
رئیس پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم(ع) با اشاره به اینکه موضوعات اساسی در تجربه انقلاب اسلامی داریم که اصالتاً هویت دینی دارند مثل هیئت، گفت: باید هسته مطالعاتی با توجه به ظرفیت‌های جبهه انقلاب در این زمینه‌ها شکل گیرد. امیدواریم قدم‌های محکم‌تری برداریم و هسته مطالعات هیئت بتواند ظرفیت‌های بیشتری پدید بیاورد و آینده این مطالعات در دست خود جبهه انقلاب باشد نه اینکه سایر گروه‌ها به تبیین این مباحث بپردازند.
مهدی مولایی آرانی، مسئول پروژه کتاب عزاداری محرم و کرونا نیز طی سخنانی کوتاه روند اجرای این پروژه را تشریح کرد و گفت: هیئت پدیده ممتازی است که در جای دیگر دنیا مشابه ندارد اما ضعف جدی در مبانی نظری مطالعات مربوط به هیئت و مطالعات این‌چنینی داریم. همچنین از حیث اینکه با چه روشی این مطالعات انجام شود نیز مشکل داریم.
وی به انتخاب هفت شهر از جمله تبریز، کاشان، زنجان، مشهد و یزد به عنوان شهر مورد بررسی، انتخاب هیئت‌ها، بررسی هویت تاریخی هر شهر و ارتباط آن با مراسم محرم، بررسی گونه‌بندی منحصر به فرد هیئت‌ها در شهرها و تفاوت هر شهر از حیث گونه‌بندی هیئت و ... اشاره و اظهار کرد: بعد از انتخاب هیئت‌ها با مشاهده حضوری و مصاحبه اطلاعات جمع‌آوری و تغییرات محتوای هر هیئت در محرم ۹۹ نسبت به قبل از آن، رابطه ببین مسئولان با اعضای هیئت، رابطه هیئت‌ها با هم و مناسبات مردم با مردم و مشارکت اقتصادی مردم مورد بررسی قرار گرفت.
مولایی تصریح کرد: این کار یک شروع است و نیاز به ارتقا و تکمیل دارد به خصوص از حیث مبانی نظری و محتوایی ولی لازم است که این مطالعات ادامه پیدا کند.
وی در پایان پیشنهاد کرد امسال ناظر به هیئت‌هایی که در فضای مجازی هستند، چه آنهایی که خاص فضای مجازی هستند و چه آنهایی که در فضای مجازی بازنمایی می‌شوند، این مطالعه انجام شود.
نعمت‌الله کرم‌الهی، دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه باقرالعلوم(ع) نیز با اشاره به اینکه نوعاً پدیده‌های دینی را با عینک جامعه‌شناس دین سکولار نگاه میکنیم، گفت: نمی‌شود با عقل سکولار مفاهیم دینی را فهم کرد، حتی نمی‌توانیم جامعه‌شناسی پدیده دینی را با این عقل داشته باشیم.
وی ادامه داد: با عقل سکوکار نمی‌شود به محصول عقل دینی مثل هیئت نگاه کرد. تلاش در تهیه کتاب عزاداری محرم و کرونا نیز بر این بود که این نگریستن از موضع دینی در کار حفظ شود و هیئت به یک سازمان و تشکیلات نرمال فروکاسته نشود و ساحت معنوی هیئت حفظ شود.
حجت‌الاسلام حمید پارسانیا، مدیر مرکز ملی سنجش و مطالعات دینداری نیز گفت: کرونا در حوزه‌های مختلف از جمله در مسائل دینی اثرگذار بود و از جهات مختلف جنبه مناسکی دین را هدف گرفت در حالی که مسائل شخصی و فردی تا آن حد هدف نبود. بحث اعتقادات و فلسفه دینی هم مورد بحث بود که آیا شیوه این بیماری باعث تقویت یا تضعیف اعتقادات می‌شود اما تأثیرگذارترین حوزه آن بخش مناسک محرم بود و بیشتر اظهار خطر نسبت به آسیب مناسک و مشکل احیای دوباره آنها بود.
وی ادامه داد: در این طرح عزاداری هفت شهر به خوبی گزینش و کار انجام شد و نشان داد که دین چه قدر در این حوزه خلاق بوده است. خلاقیت‌هایی که ایجاد شد با مشارکت مردم در متن عملکرد دینداران خود را نشان داد که تجربه منحصر به فردی بود.
پارسانیا پیشنهاد کرد: این طرح با فراوانی بیشتر تکرار و آنچه سال گذشته رخ داده بازبینی شود.
نظر شما