آئین های سوگواری در ماه محرم در هر شهر و دیاری سبک های خاص خود را دارد که به آداب مخصوص این ایام در شهرها و روستاهای مختلفی تبدیل شده است.
در شب های محرم، شرکت در مراسم سینه زنی، دوست داشتنی ترین کاری است که کودکان تا بزرگسالان شوق حضور در آن را دارند و بسیاری از حسینیه ها، مساجد و بقاع متبرکه در برگزاری این مراسم سابقه فعالیت و حضور دیرینه دارند که شمار این مراکز در استان فارس و شهر شیراز نیز کم نیست.
با آغاز دهه اول محرم، محله های شهر از دیرباز رنگ و بوی دیگری به خود می گرفته اند و از کوچک تا بزرگ، زن و مرد، هر کدام سهمی در سوگ امام حسین (ع) ایفا می کرده اند و با آئین ها و سبک های مختلف عزاداری در مظلومیت حضرت ابا عبدالله (ع) به سوگواری می پرداخته اند.
یکی از از این آئین های سوگواری، سینه زنی «قطاری» در شهر شیراز است که قدمت دیرینه دارد و از دیرباز در این شهر کهن رواج داشته و با حضور عزادران حسینی برگزار می شود.
یک راهنمای گردشگری با توصیف سینه زنی قطاری می گوید: در این روش سینه زنی که به شکل حلزونی اجرا می شود، حرکت سوگواران حسینی (ع) به شکلی سات که نفرات اول به نفرات آخر می رسند و این حرکت تا جایی ادامه پیدا می کند تا به راس قطار برسد و سینه زنی تمام می شود.
«آذر جانعلی پور» می افزاید: در این سبک سینه زنی در شیراز، سینه زنان ابتدا می ایستند، سپس 2 گام برمی دارند و به سینه خود می زنند و «حسین» می گویند.
وی اضافه می کند: در مسجد «بغدادی» شیراز که در بافت تاریخی شهر و محله «سر دزک» قرار گرفته این روش سینه زنی همچنان رواج دارد و یکی از آئین های ویژه شیراز در ماه محرم به شمار می رود.
هر جا به طریقی در سوگ امام حسین (ع)
یکی از سنت های دیرینه ای که در ایام محرم و سفر در شهرهای مختلف کشور ما به انجام می رسد، سنت «سینه زنی» است که در هر کجا با رسم و شکل خاص مردمان همان منطقه به انجام می رسد و در استان فارس سینه زنی قدمت دیرینه ای دارد.
فارس در سده چهارم هجری و حکومت «آل بویه» دارای نخستین حکومت شیعه در ایران بود و «دیلمیان» در فارس برای نخستین بار به یاد حضرت ابوالفضل (ع) اقدام به ساخت سقاخانه ها کردند، بعدها صفویان حسینیه ها را بر پا کردند و از آن وقت، آئین های سوگواری امام حسین (ع) شکل دیگری گرفت و ادبیات عاشورایی نیز ایجاد شد.
سهیم شدن در رنج امام حسین (ع)
سینه زنی به عنوان یک آئین سوگواری به معنای سهیم شدن در رنج امام حسین (ع) در واقعه کربلا است و علاوه بر سنت سینه زنی قطاری در شیراز در لارستان نیز این نوع سینه زنی اجرا می شود که به سینه زنی بوشهری بی شباهت نیست و سینه زنان با یک دست کمر نفر کناری خود را می گیرند و با دست دیگر در سوگ حضرت ابا عبدالله (ع) بر سینه می کوبند.
سینه زنی «قطاری» شیراز و لار با داشتن تاریخچه کهن به ثبت ملی نیز رسیده اند و به عنوان آئین سوگواری برای گردشگری مذهبی مورد توجه ویژه قرار دارند و اجرای این آئین در مسجد 700 ساله «بغدادی» شیراز برای سومین حرم اهل بیت (ع) افتخار بزرگی است که جاذبه مذهبی-آئینی شهرمان نیز به شمار می رود.
خاطر نشانمی شود، استان فارس با وسعت گسترده در هر کدام از شهرهای خود در ایام محرم و صفر آئین های سوگواری خاصی دارد که هر کدام می تواند به عنوان یک سبک ویزه مورد توجه قرار بگیرد و حرفی برای گفتن در سطح ملی و فرا ملی داشته باشد.
گزارش: مریم شمالیان
نظر شما