۲۶ مرداد سالروز ورود آزادگان سرافراز به خاک وطن

خبرگزاری شبستان _ منطقه آزاد اروند، اسماعیل آریانیا: 31 سال پیش در 26 مرداد سال 1369، نخستین گروه آزادگان سرافراز به میهن اسلامی بازگشتند و ایران را از عطر حضور خود آکنده کردند. این روز یکی از خاطره‌انگیز‌ترین روزهای تاریخ انقلاب اسلامی است که شاهد حضور و آزادی مردانی بود که در راه عهد و پیمانی که با خدا بسته بودند، مجاهدت و استقامت ورزیدند و توانستند در سال‌های زجر و شکنجه، با وجود درد و بیماری جسمی، روح و روان خود را حفظ و تقوا و مردانگی خود را مضاعف کنند تا در بازگشت به ایران اسلامی در صحنه‌های مختلف اجتماعی، سرمشق و نمونه‌ای از صلابت و استقامت مردان و زنان ایران اسلامی باشند.

 

سال 1369 سالی پر تلاطمی برای مردم ایران بود و در گرماگرم تابستان، در روز فرخنده و مبارک 26 مرداد ماه بالاخره جمهوری اسلامی ایران با سربلندی توانست رزمندگانی را که مجاهدانه از دین و شرف و خاک کشور دفاع کرده و در بند دشمن اسیر شده بودند به وطن بازگرداند.

 

ستاد رسیدگی به امور آزادگان که در 22 مرداد ماه سال 69 تشکیل شده بود، نخستین تبادل اسرای ایرانی و عراقی با حدود 50 هزار آزاده ایرانی و همین تعداد اسیر عراقی و با هماهنگی دستگاه های دیگر برعهده گرفت. با این تفاوت که اسرای آنها نظامی و اسیران ما بیشتر بسیجی و غیرنظامی بودند.

 

مردم شهرهای آبادان و خرمشهر در دوران دفاع مقدس با مقاومت و ایثار جان برکف در مقابل دشمن بعثی ایستادند و بیش از 1500 نفر در این دوران اسیر ارتش عراق شدند.

 

آزادگان سرافراز از چند نقطه مرزى با تشریفات وارد کشور شدند و نخستین واکنش آنان، بوسه بر خاک ایران و ریختن اشک شوق بود. زیارت مرقد مطهر حضرت امام خمینى (ره) و هم‏چنین بیعت با جانشین خلف وى حضرت آیت ‏الله خامنه ‏اى، از نخستین برنامه ‏ها و اقدامات مشترک آزادگان سرافراز ایرانى بود.

 

اینک نیز هر ساله چنین روز باشکوهی در جمهوری اسلامی ایران، یادآور خاطرات شیرین بازگشت آزادگان به خاک وطن است. روزی مبارک که در آن، صابران سرو قامت این مرز و بوم، پس از سال ها دوری از وطن به خاک میهن پای گذاشتند و به آغوش خانواده و ملت بازگشتند.

 

قلم ها، ناتوان از وصف رشادت ها، از جان گذشتن ها، صبر و استقامت و ... آزادگان است و چه برسد که ما با این قلم های شکسته و بیان های نارسا در وصف اسرا که سلامت خویش را از دست داده اند، مطلبی بنویسیم یا سخنی بگویم.

 

زبان و بیان، عاجز از ترسیم مقام شامخ و بلند پایه عزیزانی است که برای اعطلای کلمه حق و دفاع از اسلام و کشور اسلامی جانبازی کرده اند. در اقدام شریف اسیرانی که در زندان های مخوف دشمن، شجاعانه بر سر دشمنان بشریت فریاد می کشند، چگونه می توان سخن گفت.

 

آزادگان؛ شیرمردان در بند

اسرا، با استقامت، پایداری و پایمردی خویش به بنیانی مرصوص مبدل گشته اند که نه تهدید ابرقدرت ها آنان را به هراس می افکند و نه از محاصره ها و کمبودها به فغان می آیند و نه از خیانت و وحشی گری های صدامِ دیوانه و افسار گسیخته رو به زوال در زدن شهرها و ویران کردن خانه ها و... خم به ابرو آوردند و چون گذشته به راه خود که همان راه اسلام عزیز، عزت و شرف و انسانیت است، ادامه می دهند و زندگی با عزت را در خیمه مقاومتِ صبر، بر حضور در کاخ های ذلت و نوکری ابرقدرت ها و سازش و صلح تحمیلی ترجیح می دهند.

 

آزادگان، صبورتر از سنگ صبور و راضی ترین کسان به قضای الهی هستند. سینه هایی فراخ تر از اقیانوس دارند و جمعی مخلص، مقاوم، اهل ایثار و فداکاری و صاحب دل هایی خسته که از همه جا و همه کس بریده و به خدا پیوسته اند. آزاده نامیده شدند چون از قید نفس و نفسانیات رهایی پیدا کرده بودند.

 

پاسخ به نامه یک آزاده

حضرت امام خمینی (ره) در آن دوران در پاسخ به نامه یکی از آزادگان سرفراز ایران اسلامی نوشت؛ من ناراحتی شما عزیزان دربند را احساس می کنم. شما هم ناراحتی پدرتان را که فرزندان عزیزش دور از وطن هستند، احساس کنید.

 

عزیزان من! سید و مولای همه ما، حضرت موسی بن جعفر علیه السلام بیش از همه شماها و ماها در رنج و گوشه زندان به سر بردند.

 

برای اسلام عزیز، شما صبر کنید. خداوند فرج را اِنْ شاء اللّه تعالی نزدیک می نماید و پدر پیر شما را با دیدن شما شاد می فرماید. به همه عزیزان دربند سلام مرا برسانید. من از دعای خیر فراموشتان نمی کنم. خداوند حافظ شما باشد.

 

آزادگان در کلام مقام معظم رهبری

رهبر معظم انقلاب نیز در سخنانی صبر و استقامت آزادگان را عامل آبرو بخشیدن به اسلام بیان کردند و ابراز داشتند: یکى از چیزهایى که شما و دل هایتان را زنده نگه می داشت، پر امید نگه می‏داشت، یاد آن چهره و روحیه پرصلابت امام عزیزمان بود. آن ‏بزرگوار هم خیلى به یاد اسرا بودند. حال پدرى را که فرزندانش به این شکل از او دور شده باشند را به راحتی می توان فهمید.

 

مسئله اسارت طولانى فرزندان این ملت به‏ نوبه خود امتحان دیگرى بود که ملت ما با موفقیت آن ‏را به انجام رسانده و آزادگان ما همانند ملت ایران، از خود آزادمردى نشان دادند و سرانجام با موفقیت و سرافرازى به وطن بازگشتند.

 

شما در دوران اسارت، شرایط سختى را گذراندید، اما در عین حال با حفظ دین و اعتقادات و دلبستگى خود به اسلام، امام و انقلاب، موجب افتخار و آبرومندى ملت خود در برابردشمن شدید و ده سال، هشت سال؛ کمتر یا بیشتر، سخت ترین دوران را گذراندید.

 

جوانی و زندگی باطراوت دوران شباب را در راه خدا دادید، اما ضرر نکردید؛ چرا که این نیز معامله شما با خدا بود. صبر و استقامت شما، به اسلام آبرو بخشید. خانواده های شما با صبر خود اسلام را روسفید کردند و به نظام و جمهوری اسلامی آبرو دادند.

 

در این مدت هشت سال و ده سال و دوران تلخ اسارتِ شما در دست دشمن، ملت ایران با سربلندی از گذرگاه های بسیار سختی عبور کرد.

 

این ملت در جاده آسفالته حرکت نکرد. گردنه های زیادی را طی کرد و با خطرها مواجه شد...ما به شما و به خانواده های شما و به مجاهدت شما افتخار می کنیم.

 

«آزادگان» آبرومند، پیروز و سربلند به خاک وطن بازگشتند

آزادگان سرافراز دین و اعتقاد و دل بستگی هایشان را با امام و اسلام و انقلاب و پیش دشمن، آبروی ملت را حفظ کردند و ملت را سرشکسته نکردند و اینها خیلی ارزش دارد.

 

پس از بازگشت غرور آفرین آزادگان به خاک وطن این بار نیز همانند گذشته قدرت ملت ایران اسلامی به منصه ظهور گذاشته شد و پیام ایثار، شهادت، از خودگذشتگی و دلاور مردی مردمان این دیار پهناور را به جهانیان مخابره کرد.

 

امروز، دشمن از دست اندازی به انقلاب مأیوس مانده، اما از دشمنی پشیمان نیست. ملت ما باید به هوش باشد. اولین وظیفه ما این است که کشورمان را از همه جهت قدرتمند کنیم.

 

امروزه همه برنامه های دولت جمهوری اسلامی، در خط قدرت بخشیدن به ایران اسلامی است و اسلام هم پشتوانه ماست. لذا آزادگان به عنوان عناصر ورزیده، امتحان داده، زجر کشیده و آبدیده که از میدان های خطر عبور کرده اند، جزو درخشنده ترین نگین های این مجموعه می توانید باشند.

 

ای آزادگان، تاریخ هیچ گاه شما را  که درس مقاومت و ایستادگی و آزادگی به جهانیان داده اید فراموش نخواهد کرد. شما از جان مایه گذاشتید و امروز ما تنها می توانیم قطره ای باشیم در برابر دریای صفا و صلابت و استواری شما.

 

ای سرو قامتان پیروز که استواری شرمنده شماست و صبر درس استقامت را از شما آموخت. ای کسانی که عطرهای بهشتی در پیراهن دارید و عشق در ضمیر خود می پرورید و ای کسانی که شهادت را به چشم تجربه کردید و شهیدی زنده از مجموعه شهدای همیشه جاوید انقلابید.

 

امروز روز شادی ملت است، روزی که نه تنها خانواده های آزادگان خوشحال شدند بلکه تمام آزادگان جهان شاد بودند.

 

خاطراتی از آزاده سرافراز دوران دفاع مقدس

«حسین یازع» در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری شبستان در منطقه آزاد اروند، با اشاره به خاطرات خود در دوران اسارت اظهار کرد: دو نوع قشر اسیر در دوران دفاع مقدس داشتیم، یکی نظامی و دیگری شخصی و مردمی و بسیجی بودند که این‌ها هم به دو دسته تقسیم می شدند، یک نوع از اسرا شماره صلیب را داشتند اما قشری هم نامشان در سازمان صلیب سرخ جهانی به ثبت نرسیده بود. برای همین آمار اسرای ایرانی در زندان های عراق به صورت دقیق مشخص نیست.

 

آزاده دوران دفاع مقدس و مسئول محور اطلاعاتی تیپ زرهی ۷۲ محرم افزود: یکسری از زندانیان در عراق برخی از قشرهای شخصی بودند که در ارودگاه های مردمی که بصورت خانوادگی اسیر شده بودند و بازار هم داشتند نگه داری می کردند؛ اما یکسری را هم در ارودگاه های مفقودین که طبیعتا نشان صلیب سرخ را نداشتند اسیر بودند.

 

وی تصریح کرد: آن زمان که من اسیر شدم از شانس خوب اوج تبلیغات گرفتن ادوات و انهدام نیرو و اسیر توسط دو کشور ایران و عراق بود برای همین نیز اسرا را سریعا به سازمان صلیب سرخ اعلام می کردند. تا سال 66 کل اسرای ایرانی که در سازمان صلیب سرخ ثبت شدند بیش از 11 هزار نفر بودند که خودم اسیر 10 هزار و 146 بودم. اما تا پایان جنگ این رقم بسیار افزایش پیدا کرد.

 

یازع به تعداد اسرای عملیات بیت المقدس نیز اشاره کرد و ادامه داد: در این عملیات رژیم بعث عراق به اندازه تمام دوران جنگ از ما اسیر گرفت.

 

وی اضافه کرد: جزو اسرایی هستم که طی پنج سال اسارت پنج بار به اردوگاه های مختلف جابه‌جا شدم، برای یک اسیر جنگی تعویض اردوگاه در عراق بدترین حالت است و دلیل آن این است وقتی از یک ارودگاه به محل جدید منتقل می شوی کسی شما را باور ندارد و می بایست چند ماهی بگذرد تا اسرای دیگر به خوبی شما را بشناسند و آن حس اعتماد به وجود بیاید.

 

مسئول محور اطلاعات تیپ زرهی 72 محرم در دوران دفاع مقدس تاکید کرد: در جابه‌جایی ها عراقی ها برای آنکه از ما زهر چشم بگیرند و عقده خود را خالی کنند برایمان تونل وحشت درست می کردند و با چوب ما را مورد شکنجه قرار می دادند به طوری که تا حدود 2 ماه بدن درد داشتیم.

 

وی با بیان اینکه همه ارودگاه های اسرا در پادگان های نظامی مستقر بودند عنوان کرد: ارودگاه های بسیاری در عراق وجود داشت اگر می خواستیم نقشه فرار را طراحی کنیم می بایست پس از ارودگاه اسرا وارد پادگان ها شویم و بعد از آنجا مجدد به طرق مختلف فرار کنیم که کار بسیار سختی بود. سه ارودگاه موصل، تکریت که شهر صدام بود و الرمادی نزدیک مرز اردن از مهمترین این اردوگاه های رژیم بعث بودند. البته روابط عراق با اردن بسیار در آن دوران خوب بود که اگر هم می خواستیم به این کشور نیز فرار کنیم مجدد ما را تحویل عراقی ها می دادند.

 

یازع اذعان کرد: در ارودگاه ها اسرا روزانه دو ساعت آزاد باش داشتند به طوریکه هشت صبح آمار می گرفتند و اسرا پس از آن به نظافت های شخصی و شست و شوی ظروف می پرداختند و مجدد برای تخلیه سطل های زباله ما را در سوله جمع می کردند و آمار می گرفتند. پس از آمار که مطمئن می شدند کسی فرار نکرده اجازه خروج سطل های زباله را می دادند.

 

این آزاده سرافراز آبادانی دوران دفاع مقدس به مدیریت اردوگاه ها توسط اسرای ایرانی اشاره کرد و گفت: هر سال 2 بار صلیب سرخ برای ثبت اسرای جنگی از اردوگاه ها بازدید می کرد و یک بار انتخابات برای مدیریت ارودگاه در میان اسرا برگزار می شد و در هر آسایشگاه نیز با رای گیری اعضای آن یک نفر را به عنوان مسئول انتخاب می کردند.

 

وی بیان کرد: در خفا نیز ما برای هر آسایشگاه مسئول فرهنگی انتخاب می کردیم و طرحی را می دادیم که هر اسیر در طول سال هر مناسبتی را که در ذهن دارد بنویسد تا روزهای مهم را از یاد نبریم و از این طریق برای خودمان تقویم درست کردیم. همچنین دفتر فرهنگی برای ثبت وقایع درست کردیم و به دلیل آنکه بعثی ها مرتب از ارودگاه بازرسی می کردند این دفاتر را چال می کردیم.

 

یازع ابراز کرد: وقتی کسی اسیر می شد عراقی برای تخلیه اطلاعاتی و کسب اخبار مربوط به ارتش ایران بررسی می کردند که این فرد سرباز، بسیجی یا نظامی است و اگر سرباز بود طبیعتا اذیت و آزارها نسبت به فرماندهان و نظامیان کمتر بود چرا که معتقد بودند سرباز به اجبار به جنگ آمده، اما بر روی پاسدار و افسر بسیار حساسیت به خرج می دادند.

 

وی با بیان اینکه در اردوگاه تکریت خوابگاه افسران از سایر اسرا جدا بود خاطر نشان کرد: اکثر کسانی که در این بند نگه می داشتند مانند حجت الاسلام ابوترابی در ابتدا لو رفته بودند و می دانستند این‌ها از افسران جنگ ایران هستند، اگر افسران و پاسداران که نشان صلیب سرخ را گرفته بودند در ارودگاه فقط تحت فشار و نظر می گذاشتند و اگر قبل از ثبت در سازمان صلیب سرخ بود که در اردوگاه مفقودین نگهداری می شدند و تا پایان اسارت نیز این روند ادامه داشت.

 

مسئول محور اطلاعات تیپ زرهی 72 محرم دوران جنگ تحمیلی تاکید کرد: هر زمان که می خواستیم عملیاتی را انجام دهیم پیش از آغاز عملیات با همراهی اکیپ تخریب و خنثی سازی مین به محل های مورد نظر می رفتیم و ارزیابی را از شناسایی در اختیار قرارگاه می گذاشتیم.

 

وی از اسارت بیش از 1500 نفر آبادانی و خرمشهر در دوران دفاع مقدس خبر داد و یاد آور شد: بسیاری از اسرا مردمی بودند که توسط رژیم بعث عراق اسیر شدند.

 

بازگشت آزادگان سرافراز نماد خودباوری، استواری، به ثمر نشستن سال‌ها تلاش، ثبات قدم و مقاومت در مسیر نیل به آرمان‌های اسلام و انقلاب و حقانیت ما در نبرد با دشمن بود. به رغم گذشت سالیان هنوز هم کام مردم عزیز و انقلابی ایران از حلاوت این رخداد فرخنده شیرین است.

 

در این روز بزرگ و به یاد ماندنی شأن و منزلت همه آزادگان عزیز و خانواده‌های گرانقدرشان که در راه دفاع از وطن و پاسداشت ارزش‌های اسلامی و انقلابی رنج اسارت را به جان خریدند و همچنین یاد و خاطره همه آزادگان شهید از جمله سید آزادگان حجت الاسلام ابوترابی را گرامی می‌ داریم.