خبرگزاری شبستان _ منطقه آزاد اروند، اسماعیل آریانیا: 21 اوت هر سال روز جهانی مساجد نامگذاری شده که امسال نیز با 31 مرداد ماه مصادف شده است. در سال 1348 در چنین روزی مسجدالاقصی که قبله اول مسلمین جهان بود توسط صهیونیست ها به آتش کشیده شد و کعبه نخستین خانه توحید و یکتا پرستی و اولین جایگاهی است که برای پرستش خدای یگانه ساخته شده است.
در سال های 1357 و 1358 که انقلاب اسلامی در ایران به پیروزی رسید، حدود 25 هزار مسجد در سراسر کشور ما وجود داشت و اکنون که 43 سال از آن روزها می گذرد و با توجه به رشد جمعیت، تعداد مساجد نیز به همت خیرین مسجد ساز و دستگاه‌های مربوطه به چهار برابر افزایش پیدا کرده و به بیش از 75 هزار باب رسیده و در حال حاضر به ازای هر یک هزار و 100 نفر یک مسجد در سراسر کشور وجود دارد و این رقم برای مساجد اهل سنت تقریبا به ازای هر 500 نفر یک مسجد است و این در حالی است که مساجد در پیروزی انقلاب نقشی اساسی داشته اند.
آخرین آمارها در سال 2017 نشان می‌دهد که 2 میلیون و 500 هزار باب مسجد در سراسر جهان وجود دارد. در این بین کشور اندونزی با حدود 210 میلیون نفر مسلمان، بیش از 800 هزار مسجد را در خود جای داده که از نظر تعداد و سرانه بیشترین نرخ را در میان کشورهای مسلمان و غیرمسلمان به خود اختصاص داده است.
هند و بنگلادش دومین و سومین کشورها از لحاظ تعداد مساجد هستند که به ترتیب 300 و 250 هزار باب مسجد را دارا هستند.
مسئله کیفی مساجد
اما فارغ از اینکه افزایش چهار برابری تعداد مساجد در طی 43 سال اخیر، کافی بوده یا نه، نکته مهم‌تر این است که از همین هفتاد و چند هزار مسجد چه استفاده‌ای می‌شود؟ چه ساعت‌هایی از شبانه‌روز این مساجد باز هستند و چه خدماتی در آنها به شهروندان ارائه می‌شود؟ این تعداد مسجد هزینه‌های خود را هم دارند که با توجه به درآمدزا نبودن آنها، باید بودجه متناسب مردمی به آن اختصاص یابد.
قدمتی به بلندای قدمت اسلام
مسجد قدمتی به اندازه خود اسلام دارد و اولین مسجد با ورود پیامبر اسلام به مدینه پایه‌گذاری شد. اگرچه مساجد، از نخستین نهادهایی هستند که در صدر اسلام و به هنگام هجرت رسول اکرم (ص) از مکه به مدینه شکل گرفته اند ولی در قرآن، مسجد به معنای اعم نیایشگاه خداوند به کار رفته است.
مسجد در اسلام، قلب تپنده حیات دین حنیف اسلام و جایگاه پیوند آسمان و زمین است و انسان به عنوان اشرف مخلوقات در آن رشد و تکامل می یابد.
مسجد الاقصی در اسلام
مسجد الاقصی در اسلام، دومین مسجد مسلمانان به شمار می‌آید و از نظر درجه اهمیت، پس از مسجد الحرام و مسجد النبی قرار می‌گیرد. از آنجا که مسجد الاقصی قبله اول مسلمانان بوده، نزد آنان از جایگاهی والایی برخوردار است.
یک جریان مسیحی صهیونیستی در آمریکا شکل گرفته که اعتقاد دارد ویرانی مسجد الاقصی و ساخت معبد سوم سلیمان شرط ظهور حضرت مسیح (ع) است و الان ظهور نمی کند. بر پایه این اعتقاد مسجدالاقصی توسط اشغالگران صهیونیست به آتش کشیده شد.
روز جهانی مساجد
در اجلاس وزیران امور خارجه کشورهای اسلامی که به میزبانی تهران برگزار شد، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی ایران به این اجلاس پیشنهاد کرد تا سالگرد آتش زدن مسجدالاقصی توسط اسرائیل به عنوان روز جهانی مساجد تعیین شود که مورد پذیرش قرار گرفت. از این روز هر ساله 21 اوت، همزمان با سالگرد آتش زدن مسجدالاقصی توسط رژیم صهیونیستی اسرائیل، آئین روز مساجد برگزار می شود.
«دنیس مایکل ولیم روهان» شهروند اسرائیلی در ساعت 7 صبح روز 21 آگوست سال 1969 مسجدالاقصی را به آتش کشید. در نتیجه این اقدام، یک هزار و 500 مترمربع از فضای مسجد از بین رفت و منبر تاریخی مسجد منتسب به سلطان ناصر صلاح الدین یوسف بن ایوب (سال 583 هجری) در آتش سوخت.
روز جهانی مساجد یک روز مناسبتی در تقویم رسمی جمهوری اسلامی ایران است و هدف از نام گذاری این روز، ارائه الگوی مناسب برای بزرگداشت روز مسجد، تبیین مطالبات و نیازهای مسجد، مرور وضعیت گذشته و حال مساجد، بررسی نقش مساجد در تعامل بین دین و دولت و نیز معرفی و قدردانی از ائمه جماعات موفق است.
همچنین در این روز، تبیین قداست و عظمت مسجد، تکریم نیروهای فعال در مساجد، توجه به آبادانی معنوی و فیزیکی مساجد، تلاش برای بهبود محتوای فرهنگی مساجد و ایجاد هماهنگی بین متولیان دینی مکان های شریف نیز مورد توجه قرار می گیرد.
با بررسی آیات قرآن، در می یابیم که نگاه قرآن به مکان مقدسی چون مسجد، نگاهی ژرف و شکوهمند است؛ چرا که خداوند، مساجد را مکان هایی برای اوج گرفتن و رسیدن به قله قرب الهی می داند و به ره پویان وصال، مکانی همانند مسجد را معرفی می کند تا از آن به عنوان مکان پرواز به سوی دوست استفاده کنند. در آیه 36 سوره نور چنین آمده است: «در خانه هایی (مانند مساجد) خداوند رخصت داده که آنجا بلندی یابد و در آن ذکر نام خدا شود و صبح و شام تسبیح و تنزیه ذات پاک او کنند».
در فرهنگ اسلامی، احترام زیادی برای مسجد بیان شده و همگان را به تکریم و بزرگداشت این مکان و پاکیزه نگه داشتن آن توصیه کرده اند.
چراغ راه
امام خمینی(ره) در خصوص مساجد اینگونه می فرمایند که مساجد باید مرکز تربیت صحیح باشد و اشخاصی که در مسجد می روند باید تربیت های اسلامی را فرا گیرند لذا نباید مساجد را خالی بگذارید. مساجد و محافل دینی را که سنگرهای اسلام در مقابل شیاطین است هر چه بیشتر گرم و مجهز نگه دارید.
رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز مساجد را عنوان پایگاه دین، عبودیت و معرفت می دادند و خاطر نشان می کنند که مساجد باید برای جوامع اسلامی منشا و سرآغاز حرکات بزرگ و برکات ماندگار باشند. همه خانواده ها و همه مردم مخصوصاً جوانان به نماز و مسجد و عبادت و جلسات قرآن اهمیت بدهند. هر چه امروز این کشور از عظمت و عزت و قدرت به دست آورده است در سایه قرآن و اسلام و نماز و عبادت و ذکر خداست.
مساجد با قدمت تاریخی آبادان و خرمشهر
اولین جایی که باید در آبادان سراغش را گرفت، «مسجد رنگونی‌ها» است. این مسجد هیچ رنگ و بویی از معماری ایرانی ندارد و تمام و کمال نمایشگر معماری شبه‌‌جزیره هندوستان است.
مسجد رنگونی ها یکی از مکان های دیدنی آبادان است که در سال 1300 شمسی، در نقطه صفر مرزی، همجوار با اروند رود ساخته شد. گفته می‌شود، این مسجد با تقاضای مسلمانان اهل شبه قاره هند و به ویژه اهالی «رانگون» در «میانمار» فعلی که در آبادان ساکن بودند، ساخته شده است. البته بنای مسجد را کارگران پاکستانی پالایشگاه آبادان ساخته‌اند.
گچ بری‌ها و کار روی سیمان مسجد رنگونی‌های آبادان منحصر‌به‌فرد است. رنگ‌هایی که در معماری هندی دیده می‌شود و البته محرابی گلگون که با انبوهی از نقش و نگاره‌های اسلیمی و طرح‌های هندسی تزئین شده است. همچنین موزه اسناد تاریخی و خطی آبادان هم در این مسجد قرار دارد.
یکی دیگر ار مساجد تاریخی آبادان در ابتدای خیابان طالقانی، می‌تواند یکی از صحنه‌های زیبای هم نشینی ادیان را نمایانگر کند؛ کلیسای ارامنه «گریگوری» آبادان که با نام «سورت گاراپت» شناخته می‌شود، دیوار‌به دیوار مسجد «بهبهانی‌ها» و البته مدرسه «ادب» جا خوش کرده است. این بنا در دوره پهلوی (سال 1336 شمسی) ساخته شده و ظاهری ساده و در عین حال، زیبا دارد.
نکته جالب توجه اینجاست که همنشینی ادیان در آبادان منحصر به سده اخیر و حضور بریتانیایی‌ها در این شهر نیست و از دیرباز، مسلمانان، مسیحیان، یهودیان، زرتشتیان و صابئین مندایی (پیروان حضرت یحیی) در این شهر کنار یکدیگر زندگی کرده‌اند.
مسجدی که در حماسه آفرینی مردم نقش اثر گذاری داشت
مسجد جامع خرمشهر نقش بی بدیلی در حماسه‌آفرینی مردم ایران در پهنه‌ای به نام دفاع مقدس داشت. این مسجد که در زمان شروع جنگ حدود یک قرن از احداثش می‌گذشت، در لحظه به لحظه مقاومت 34 روزه خرمشهر و سپس آزادسازی آن، نمادی از ایستادگی و حماسه آفرینی رزمندگان ایران اسلامی به شمار می‌رفت. چنانچه شهید آوینی در تشریح جایگاه این مسجد گفته بود: «مسجد جامع قلب شهر بود که می‌تپید و تا بود مظهر ماندن و استقامت بود. مسجد جامع همه خرمشهر بود.»
این مسجد شاید در سال 1250 هجری شمسی ساخته شده، زمانی که تعدادی از بازاری‌ها و معتمدان خرمشهری تصمیم گرفتند مسجد بزرگی را در شهرشان بسازند، هرگز تصور نمی کردند 100 سال بعد، این مسجد تبدیل به نماد مقاومت یک ملت در برابر اشغال گرانی شود که قصد داشتند خرمشهر و خوزستان را ضمیمه خاک خودشان بکنند.
پس از احداث مسجد جامع در جوار بازار خرمشهر، این مسجد مثل خیلی از اماکن مذهبی در تاریخ معاصر کشورمان، محل رفت و آمد مردمی شد که بسیاری از امور سیاسی، مذهبی، فرهنگی و اجتماعی خود را در سنگر مسجد انجام می‌دادند. چنانچه در اواسط قرن چهاردهم هجری که مردم ایران گوش به فرمان امام خمینی (ره) تاریخ 2500 ساله شاهنشاهی را کنار زدند و جمهوری اسلامی ایران را بنا نهادند، جوانان خرمشهری از مسجد جامع به عنوان یکی از کانون‌های اصلی اشاعه انقلاب و مبارزه با رژیم طاغوت بهره می‌بردند.
نظر شما