کاهش تصدی گری فرهنگی دولت با تقویت کانون های مساجد

خبرگزاری شبستان-اصفهان: تنوع ماموریت ها و گستردگی فعالیت های نهادهای دولتی در ایران یکی از آسیب های نظام اداری بوده که باید بخش خصوصی و مردمی را تقویت و ساختار حاکمیتی را چابک و کوچک کرد تا این نهادها مسئولیت نظارتی و حمایتی خود را به خوبی اجرا کنند.

بخش خصوصی به لحاظ توجه به ضرورت کیفی سازی فعالیت ها برای تداوم اقدامات خود و از طرفی مدیریت هزینه بر اساس منابع، می تواند بسیاری از چالش ها و مشکلات را رفع کند و در شرایط سخت اقتصادی اقدامات متفاوتی را اجرایی کند.

این سال ها گفتمان کوچک سازی دولت با تقویت بخش خصوصی بسیار مطرح شده اما تا مرحله عمل فاصله زیادی وجود دارد و این مولفه در حوزه فرهنگ و هنر نیز در راستای توسعه خدمان این بخش اهمیت و ضرورت دارد که رئیس جمهور نیز درشورای عالی انقلاب فرهنگی بر این موضوع تاکید کرد.

هر نهاد و سازمانی بخش خصوصی و مردمی را به عنوان بازویی توانمند در کنار ساختار دولتی تاسیس و مجوز داده اما باید فراتر از این کار از این مراکز حمایت شود تا آن ها در جهت نیل به اهداف حرکت کنند که در این میان موسسات فرهنگی، هنری و قرآنی تک منظوره و چند منظوره، کانون های مساجد و انجمن های هنری در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی چنین نقشی را بر عهده دارند.

دولت با حمایت و تقویت بخش مردمی و خصوصی مثل موسسات و انجمن های فرهنگی و هنری و کانون های مساجد می تواند سهم تصدی گری خود را در بخش فرهنگی و هنری کاهش دهد و بخش غیردولتی خود را برای چابکی و کوچک سازی فعال کند.

*26هزار کانون مسجد ظرفیت بالقوه بخش مردمی

26 کانون فرهنگی و هنری در مساجد کشور ظرفیت بالقوه و مردم پایه برای واگذاری و برون سپاری است که سهم استان اصفهان از این پتانیسل 2 هزار مرکز است که نباید توانمندی های آن مغفول و مورد بی مهری قرار گیرد.

مراکزی که بر پایه مردم مدیریت و هدایت و راهبردی می شود و از طرفی حمایت بخش خیرین و نهادهای اداری مثل مدیریت شهری و روستایی را نیز جلب می کنند که موجب تقویت مالی آن ها خواهد شد.

اگر دولت خودش بخواهد  از این برنامه هایی که کانون های مساجد انجام می دهند را به ثمر برساند چندین نیرو و بودجه های زیادی را می خواهد اما مدیریت مردم پایه در کاهش این هزینه ها بسیار کاربردی عمل می کند.

کارشناس و پروژهشگر حوزه فرهنگی در این باره می گوید: مدیریت بخش خصوصی به ویژه در کانون های مساجد بیش از اعتبار و بودجه کارکرد مثبت و سازنده دارد.

حجت الاسلام «محمد قطبی» افرود: از میزان کل پرداختی اعتبار به این مراکز، مدیریت کانون مساجد می تواند 10 برابر آن فعالیت اثربخش اجرا و به ثمر برساند.

وی با بیان اینکه توزیع آن ها در بخش های مختلف در تحقق عدالت فرهنگی هم نقش دارد، خاطرنشان ساخت: دولت به اندازه این منظومه گسترده قدرت توسعه خدمات ندارد.

*گستردگی و تنوع فعالیت کانون های مساجد  

کانون های فرهنگی و هنری مساجد براساس برنامه ریزی طرح فهما با سه شبستان و 12 رواق تنوع فعالیت زیادی را از جمله قرآن خوانی، کتابخوانی، کارآفرینی، آموزش، کلاس های آموزشی، خدمات عام المنفعه و فعالیت های فرهنگی و هنری مثل فیلم و سرود و نمایش اجرا می کند که این تنوع بخش بالایی از نیازها را پوشش می دهند.

افراد با تنوع سلایق و استعدادی که عضو این نهادهای فرهنگی هستند هم گنجینه ارزشمندی برای بهره گیری از فعالیت ها بوده و می تواند با سرمایه گذاری بر روی استعداد آن ها شخصیت های مهم فرهنگی و هنری را تقدیم جامعه کرد.

مدیر ستاد کانون های فرهنگی و هنری مساجد اصفهان با بیان اینکه 350 هزار نفر عضو این تشکل های فرهنگی و هنری هستند، گفت: این‌آمار بر اساس ثبت نام در سامانه بچه های مسجد و فعالیت در طرح های ابلاغی است.

حجت الاسلام «محمدرضا نیستانی» افزود: بخش زیادی از اعضای این کانون ها در مراکز روستایی هستند و از خدمات آنلاین در شرایط کرونایی بهره می گیرند که در روستاها کمترین نهاد فرهنگی وجود دارد.

وی اضافه کرد: وجود بیش از هزار کتابخانه در مساجد این استان ظرفیت خوبی برای توسعه فرهنگی و گسترش فرهنگ مطالعه و تسهیل شرایط دسترسی به منابع کتابخوانی می باشد.

*مدیریت منابع محدود در برابر نیازهای نامحدود

موضوع مدیریت منابع مالی جایگاه مهمی در ارائه خدمات دارد چرا که نیازهای زیادی در حوزه های فرهنگی و هنری وجود دارد اما تامین منابع برای رفع آن امکان پذیر نیست و در این سال ها که شرایط اقتصادی دولت نیز خوب نیست، پس باید برنامه ریزی جدی در این حوزه صورت بگیرد.

مدیریت و ساختار کانون های مساجد می تواند با مدیریت منابع مالی و انسانی این مشکل را رفع و بسیاری از نیازها را با همکاری و تعاون پاسخگویی کند.

کارشناسان اجتماعی در این خصوص می گویند: بخش های مردم نهاد به لحاظ کاهش هزینه ها و افزایش مشارکت اجتماعی قادر به مدیریت منابع و کاهش هزینه ها هستند اما این بخش در کشورمان آنچنان توسعه نیافته و بخش دولتی انحصار بالای 80 درصدی در اجرای فعالیت ها دارد.