خبرگزاری شبستان - خراسان جنوبی؛ مرز در هر کشوری از اهمیت بالایی برخوردار است، در گذشته مرز کشورها تنها اهمیت آن از باب مسائل امنیتی بود اما امروزه علاوه بر مسائل امنیتی و حفاظتی، موضوع مهمتر در بحث مرزها بحث مرودات اقتصادی است.
جمهوری اسلامی ایران دارای 8 هزار و 755 کیلومتر مرز آبی و خاکی با 15 کشور از جمله پاکستان، افغانستان، ترکمنستان، آذربایجان، ارمنستان، قزاقستان، ازبکستان، ترکیه، عراق، کویت، عربستان، امارات متحده‌عربی، بحرین، عمان و قطر است. خراسان جنوبی یکی از استان‌های مرزی کشور است که حدود ۳۳۱ کیلومتری مرز مشترک با افغانستان دارد و این مرز مشترک موقعیت ویژه ای را برای پیشرفت و توسعه استان رقم زده است.
وجود چهار بازارچه مرزی یعنی بازارچه یزدان زیرکوه، دوکوهانه نهبندان و گلورده درمیان و ماهیرود سربیشه فرصت و موقعیت بسیار خوبی برای خراسان جنوبی است که می توان از آنها به عنوان گذرگاه ترانزیت کالا استفاده برد، اما متاسفانه در سال‌های اخیر ماهیرود تنها بازارچه فعال استان بوده است که آن هم به دلیل کمبود زیرساخت ها و راه نامناسب همواره دچار حاشیه هایی شده است.
خراسان جنوبی ظرفیت های تزانزیتی زیادی دارد که فعال کردن بازارچه ها می تواند اشتغال و اقتصاد مرزنشینان و استان را متحول کند، بارها در کنار حضور مسئولان و استاندار مختلف استان در چند سال اخیر از بازارچه های گلورده، دوکوهانه و یزدان گزارش هایی نوشته شده که اهالی بومی و مردم صبور روستاهای حاشیه مرز خواستار بازگشایی این بازارچه ها بودند.
خراسان جنوبی با وجود اینکه دارای چهار بازارچه مرزی است اما از سال 93 تاکنون تنها بازارچه فعال استان، ماهیرود در شهرستان سربیشه است و سه معبر ترانزیتی دیگر به صورت یکطرفه از سوی کشور افغانستان مسدود شده است و به در اوایل هفته گذشته بازارچه یزدان هم فعال شده است. با وجود اینکه سالانه حدود ۲ میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار صادرات به کشور افغانستان صورت می گیرد اما ایران پنجمین شریک تجاری افغانستان است.
توجه به زیرساخت های بازارچه های مرزی
«مصطفی نخعی» نماینده مردم، نهبندان و سربیشه در مجلس شورای اسلامی با اشاره به فعالیت دستگاه های زیاد در مرزهای ایران با افغانستان، گفت: فرماندهی واحد در بازارچه های مرزی برای تصمیم گیری و برنامه ریزی وجود ندارد.
وی با بیان اینکه بازارچه های مرزی خراسان جنوبی بیش از دو تا سه دهه گذشته شروع به فعالیت کردند و زیرساخت های زیادی هم در این بازارچه ها فراهم آمده است، مردم دو سوی مرز ایران و افغانستان از منافع حاصل از این بازارچه ها استفاده می کردند، افزود: باید بررسی کنیم که چرا کار به اینجا رسید که این بازارچه ها غیر فعال شود.
نماینده مردم، نهبندان و سربیشه در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه در حال حاضر هیچ بازارچه مشترکی با افغانستان نداریم و ماهیرود و دوغارون و غیره صرفا پایانه و در برخی نقاط منطقه ویژه اقتصادی هستند، افزود: یک شکاف عظیم توسعه یافتگی بین مناطق مرزی و مرکزی کشور داریم که برای رفع این مشکل یکی از راهکارها همین بازارچه های مرزی است که قرار بود شکل بگیرد تا باعث توسعه صادرات شود و این صادرات به مرور تولید در مناطق مرزی کشور را رونق دهد و به اشتغال و افزایش سطح درآمد مردم و رفع بیکاری منجر شود،اما اینها شکل نگرفته است.
نخعی با اشاره به اینکه وقتی که صادرات و واردات رسمی ما از پایانه ها منفعتی برای مردم مرز نشین نداشته است، چاره ای جز رونق دادن به بازارچه ها و پایانه های مرزی نداریم، گفت: اصرار ما برای بازگشایی بازارچه های مرزی، منفعت بردن مردم بومی منطقه از این بازارچه ها است.
زیرساخت های مرزی خراسان جنوبی نیازمند توجه ویژه دولت
«حسین خسروی اسفزار» نماینده مردم بیرجند، درمیان و خوسف در مجلس شورای اسلامی هم با بیان اینکه به دلیل مرز مشترک خراسان جنوبی با کشور افغانستان می طلبد دولت به لحاظ اختصاص بودجه و ایجاد زیرساخت های مرزی توجه ویژه ای به این استان داشته باشد، گفت: یکی از مهمترین طرح‌های زیربنایی که پس از سال‌ها انتظار در خراسان جنوبی عملیاتی شد، پروژه احداث راه‌آهن بیرجند - یونسی گناباد است که تاکنون عملیات زیرسازی آن ۲۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است و می طلبد موضوع تامین اعتبار این پروژه برای شتاب‌بخشی به روند اجرای کار مورد توجه ویژه دولت قرار گیرد.
وی گفت: امروز به خاطر همجواری با کشور افغانستان یکی از مهمترین مسائل استان بحث مرز است طبیعتا نیروهای امنیتی وظایف خود را انجام می دهند اما می طلبد دولت به لحاظ اختصاص بودجه و ایجاد زیرساخت های مرزی توجه ویژه ای به استان خراسان جنوبی داشته باشد.
یزدان به همت دولت سیزدهم فعال شد
«سلمان اسحاقی» نماینده مردم قاین و زیرکوه در مجلس با بیان اینکه در اربعین حسینی سال گذشته آیت الله رئیسی به عنوان ریاست قوه قضائیه وقت در پایانه گمرک یزدان حاضر شد و اظهار تاسف کرد که این پتانسیل و ظرفیت کشوری تعطیل شده است، گفت: با حمایت های آیت الله رئیسی و وزیر کشور توانستیم در مرحله نخست بحث خرده فروشی را در این بازارچه مرزی مهم و استراتژیک آغاز کنیم و موانع اصلی موجود بر سر راه این بازارچه برداشته شود و امیدواریم سایر دستگاه های اجرایی برای تثبیت این بازارچه به میدان بیایند.
وی با بیان اینکه امروز با پیگیری های انجام شده «یزدان» به عنوان یک معبر اصلی شناخته خواهد شد و امیدواریم از اتفاقات فراتر از خرده فروشی بهره مند شویم، اظهارداشت: اگر یک پایانه گمرکی تعطیلی شود قطعا اثر منفی بر اقتصاد کشور می گذارد و اشخاصی که باعث تعطیلی پایانه گمرکی یزدان شدند باید پاسخگو باشند.
افغانستان جزو کشورهایی است که به دلیل داشتن فرهنگ مشترک با مردم ایران خواهان بسیاری از کالاهای ایران است، برخی از واحدهای تولیدی احداث شده در استان از جمله سیمان باقران با هدف نزدیکی به مرز و صادرات راه اندازی شدند که بازگشایی بازارچه‌های مرزی به معنی واقعی آن و سرعت گرفتن تبادلات مرزی می تواند اقتصاد و امنیت مرز را تضمین کند.
روستاهای مرزی بسیار در سال‌های اخیر به دلیل بی کاری و خشکسالی خالی از سکنه شدند و اهالی آن به حاشیه شهرها نقل مکان دادند، هر چند که متاسفانه بیکاری شدید در روستاهای مرزی خود باعث ایجاد برخی آسیب های اجتماعی هم در برخی از آنها شده است. مع الوصف به نظر می رسد که توجه جدی دولت سیزدهم با توجه به شناخت خوبی که رئیس دولت، آیت الله رئیسی از خراسان جنوبی دارد، می تواند باعث ماندگاری مرزنشینان و همچنین پویایی اقتصاد استان و کشور شود.
سفر امروز رئیس جمهوری و هیات همراه به خراسان جنوبی می تواند زمینه ساز بررسی و رفع مشکلات بازارچه های مرزی استان باشد. بازارچه ماهیرود تنها یایانه مرزی فعال استان هم طی سال‌های اخیر با مشکلات فراوانی دست و پنجه نرم کرده است.
نبود زیرساخت ها از جمله راه ارتباطی از مهمترین مشکلات بازارچه ماهیرد است، جاده سربیشه – ماهیرود یک جاده روستایی ساده است که حالا علاوه بر پوشش وسائل نقلیه روستاییان، باید میزبان روزانه چند صد کامیون و تریلی باشد که به دلیل تصادفات زیاد برای بومیان منطقه به یک کابوس تبدیل شدند.
نظر شما