به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان، حمیدرضا شاه آبادی امروز دوشنبه 19 مهر در نشست فراز و فرودهای ادبیات وحشت برای کودک و نوجوان گفت: نوجوانان ایرانی به ژانر وحشت علاقه مند شدند و ناشران هم حجم زیادی با این موضوع را روانه بازار کردند. وقتی حجم زیاد می شود، آثار سره و ناسره و خوب و بد همزمان به بازار می آید و چندین سوال پیش می آید که آیا خوب است به بچه ها اجازه دهیم کتاب های ترسناک بخوانند؟ آیا چاپ کتاب های ترسناک ادامه یابد یا متوقف شود؟
این نویسنده و پژوهشگر ادامه داد: آنچه مهم است، این است که با واقعیتی مواجه هستیم و آن علاقه و استقبال نوجوانان به ژانر وحشت است. بهترین کار این است که به جای نفی، مسئله را بررسی کنیم و از آن به عنوان فرصتی برای ارتباط با نوجوانان استفاده کنیم. ادبیات وحشت چیزی نیست که به تازگی با آن مواجه شده باشیم.
وی با بیان اینکه ژانر وحشت پدیده خارجی نیست، عنوان کرد: ما در ادبیات خود ریشه های وحشت را در قالب داستان های ترسناک داریم؛ به عنوان مثال در داستان های هزار و یک شب مسجد مهمان کش مولوی و هفت پیکر نظامی رگه هایی از داستان های ترسناک را داریم. میراث ادبیات فارسی از ژانر وحشت کم نیست.
مدیر انتشارات مدرسه با اشاره به ویژگی های متعدد ادبیات وحشت بیان کرد: ژانر وحشت ویژگی هایی دارد که باعث ارتباط بیشتر مخاطب می شود. بزرگترین ویژگی این ژانر این است که تمام حواس را تحت تاثیر قرار می دهد. در واقع ادبیات وحشت تمام حواس را به کار می گیرد و آنها را تحریک می کند، مخاطب در شرایطی قرار می گیرد که دلهره و ترس دیگران را می بیند در حالی که خود احساس امنیت می کند؛ این مسئله به ما امکان می دهد که در اتفاقاتی شرکت کنیم و مسایلی را حس کنیم در حالی که حس امنیت خود را نیز بیشتر درک می کنیم.
شاه آبادی با بیان اینکه انسان ها از آزار کنترل شده خود لذت می برند، افزود: ما از نوشابه خوردن لذت می بریم، نوشابه گاز دارد و گلوی ما کمی درد می گیرد اما این درد کنترل شده لذت بخش است. بخشی از لذت ادبیات وحشت نیز به این مسئله بر می گردد. در بدن ما انسان ها بخشی از اعصاب وجود دارد که به اعصاب آینه ای معروف است؛ به ما این امکان را می دهد که در تجربه های دیگران شریک شویم، به عنوان مثال من به شما می گویم لیمو ترش، آلوی ترش، دو سه بار که بگویم بزاق دهان شما ترشح می شود و طعم ترشی را حس می کنی؛ این خاصیت اعصاب آینه ای است. تحقیقات نشان می دهد که تاثیرات این اعصاب در آینده نیز باقی می ماند.
این نویسنده و پژوهشگر یکی از ویژگی های ژانر وحشت را تجربه اندوزی برای نوجوانان دانست و گفت: ادبیات وحشت می تواند از نوجوانان آدم های پخته و سرد و گرم چشیده بسازد. این ژانر بچه ها را در کوران حوادثی قرار می دهد و آنها را پخته می کند. این ژانر به بچه ها امکان شرکت در اتفاقاتی را می دهد که خود به صورت فیزیکی در آن حضور ندارند اما با حواس خود آن را تجربه می کنند، هیجان و اضطراب نیاز نوجوان است. در پارک ها ترن هوایی و تونل وحشت وجود دارد که به ما ترس کنترل شده هدیه دهد. داستان های با ژانر وحشت نیز این گونه است؛ به همین جهت از ادبیات وحشت می توانیم لذت ببریم.
شاه آبادی تصریح کرد: نویسندگان تلاش می کنند با مخاطب ارتباط برقرار کنند، در این وسط چه چیزی بهتر از ادبیات وحشت که ششدانگ حواس مخاطب را جلب می کند؛ بدین ترتیب نویسنده به راحتی پیام و حرف خود را به مخاطب منتقل خواهد کرد. ادبیات وحشت این امکان را فراهم می کند که مخاطب از نظر روحی و روانی ترس و دلهره را بیرون بریزد و از طرفی با برانگیختن کلیه حواس می توان حرف های مناسب را به مخاطب منتقل کرد.
این داستان نویس و پژوهشگر یادآور شد: وقتی واقعه تاریخی یا مسئله ای را در قالب ژانر وحشت می ریزیم، بچه ها لذت می برند؛ این امکان برای من فراهم شد و دروازه مردگان را برای نوجوانان نوشتم. در این میان کتاب هایی هستند که صرفا صحنه های وحشت انگیز یا بهتر بگویم مشمئزکننده را به تصویر می کشند و پیامی منتقل نمی کنند، آسیب های این کتاب ها را زیاد است و دستاوردی جز ایجاد ترس، اضطراب و بی خوابی برای نوجوان ندارند. خوب است که از ادبیات وحشت به عنوان ژانر ادبی به شکل منطقی و تعریف شده استفاده کنیم، آثار خوب را معرفی کنیم تا نویسندگان ایرانی نیز سراغ این ژانر بیایند و در این زمینه قلم بزنند.
نظر شما