به گزارش خبرگزاری شبستان به نقل از انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ،چاپ اول این کتاب در سال 1373 منتشر شد. این کتاب ترجمه‌ای از فرهنگ کوچک زبان پهلوی است که دربردارنده حدود چهار هزار واژه رایج زبان فارسی میانه است. گردآورنده فرهنگ کوشش داشته است تا واژه‌های مشکوک را به کناری نهد و در مورد شیوه آوانویسی، که مشهور به نام اوست، توجه او بیشتر به صورت ملفوظ واژه‌ها در سده سوم میلادی، یعنی دوران شکوفایی فرهنگ ساسانی بوده است.
در بخشی از یادداشت مترجم اثر آمده است: زبان فارسی میانه و متن های بازمانده از آن نه تنها از نظر مطلوب مورد بحث و واژگان گنجینه ای گسترده و پهنه ای ناشناخته است و به بررسی، ترجمه و تجزیه و تحلیل نیاز دارد، بلکه از جهت شیوه آوانگاری نیز مقوله ای درخور توجه و بحث است.
وجود املاهای تاریخی فراوان با نارسایی های خطی و برخی از غلط خوانی ها که در متن های موجود راه یافته است، کار پژوهشکر این زبان را از چند جهت دشوار می سازد. همراه این دشواری ها، نداشتن برداشتی روشن از صورت ملفوظ واژه ها، امکان هر گونه اظهار نظر دقیق و صریح را درباره ضبط واژه ها با تأمل و تردید توأم می سازد.
فرهنگهایی که در سده اخیر نوشته شده اند نیز غالبا تناقض هایی دارند که بر آشنایان به این خط و زبان پوشیده نیست.
این کتاب پژوهشگر را از مراجعه به فرهنگهای دیگر بی نیاز نمی کند، بلکه بیشتر نیاز دانشجوی این رشته را برآورده می سازد. بدیهی است که شیوه آوانویسی آن نیز ناهمواری هایی دارد و ترجمه آن بدین معنی نیست که نگارنده با تمام آنچه در آن آمده موافق است. در زمینه آوانویسی پهلوی سخن آخر گفته نشده و حقیقت،چنان که باید روشن نشده است. تا تدوین یک شیوه دقیق و همگانی، پژوهشگر ناکزیر است همه شیوه ها را ببیند و از میان آنها، آنچه را دقیق تر می یابد، برگزیند.
مکنزی در پیشگفتار اثر نوشته است: نیاز به یک فرهنگ کوچک پهلوی – انگلیسی(اینجا پهلوی – فارسی) به ویژه برای دانشجویان مشتاق این زبان، از سالیان پیش آشکار بوده است. ... امروزه با در دسترس بودن بخشی از مواد کار، هر دانشجوی کوشای زبان پهلوی باید، همچون گذشته، برای خود فرهنگی گردآوری کند، کاری که انجام دادن آن با زبان پهلوی دشوار است و به سبب تنوع روشهای آوانویسی انتشار یافته، دشوارتر نیز شده است.
فرهنگ حاضر که به نظر همگان شیوه آوانویسی متفاوت با دیگران عرضه می کند، در نظر دارد در وهله نخست، فرد بیگانه با زبان پهلوی را برای فراگیری آنچه امروزه بدون نقشه یکسان پهنه ای وسیع را درنوردیده، یعنی چهار هزار واژه ساده از معمولی ترین واژه پهلوی کمک کند و سپس بر ارزش عملی این شیوه آوانویسی دوره ساسانی برای ادامه راهش تأکید بگذارد. وارد کردن آگاهی های ریشه شناختی و ارجاع به متنهای مربوط، افزون بر اینکه سبب تعویق بسیار در ارائه فرهنگ می شود، هدف کار را نیز تغییر می داد و فرهگ را از یک راهنما به یک اطلس جغرافیایی – تاریخی تبدیل می کرد. چنین فرهنگ کامل پهلوی در هیچ جا دیده نمی شود و تا زمانی که متن های زیادی بررسی و خوانده نشود، باید بر همین شیوه باقی ماند.
نظر شما