خبرگزاری شبستان- خراسان جنوبی؛ 23 مهرماه روز عصای سفید بهانه ای است تا به یاد کسانی بیافتیم که با ضمیر روشنشان در میان ما زندگی می کنند و با نگاه معرفتی خود نظاره گر صفای فطرت خداوند متعال هستند.
نابینایان با اینکه از نعمت بینایی محروم هستند اما با چشم دل خود نعمت های زیبای خداوند را نوازش می کنند و با کمترین ادعا در حال اثبات حضور خود در این جامعه تاریک هستند و با همت جهادگونه خود به شکوفاکردن استعدادهای خود پرداخته اند.
*معلولیت، محدودیت نیست
عصای سفید از زمان جنگ جهانی اول به عنوان نمادی برای نابینایان شناخته شد، با توجه به اینکه رنگ سفید برای همگان به خوبی قابل دید است، برای پیش‌گیری از خطراتی که نابینایان را تهدید می‌کند، این رنگ برای عصای راهنمایشان تصویب شده است و این عصا مورد استفاده نابینایان و کسانی است که اختلالات بینایی دارند.
روز عصای سفید، یادآور لزوم برابرسازی فرصت‌ها و رفع تبعیض از افرادی است که با وجود دشواری‌های بسیار توانسته‌اند ظرفیت‌های جسمانی و روانی خویش را در زمینه‌های شغلی و اجتماعی به منصه ظهور برسانند.
نابينايان همچون سایر افراد جامعه حق بهره‌گيری از تمامی امكانات رفاهی معمول در جامعه را دارند؛ آنان حق دارند از پياده‌رو‌ها، خيابان‌ها، بزرگراه‌ها و وسايل ترابری همگانی مانند هواپيما، قطار، اتوبوس، خودرو، كشتی، هتل‌ها، مكان‌های عمومی و مراكز تفريحی و مذهبی استفاده كنند.
متاسفانه امکانات ایجاد شده در سطح شهرها مناسب استفاده نابینایان نیست و باعث ایجاد مشکلاتی برای این افراد شده است و برخی از افراد نیز با عدم رعایت حقوق نابینایان نمک بر روی زخمشان می ریزند و با جهلی که دارند فکر می کنند معلولیت، محدودیت است اما این طور نیست بسیاری از نابینایان در جامعه پیشرفت های قابل توجهی داشته اند که چشم دیگران را کور ساخته اند.
* نابینایی، مساوی شکست و خزان زندگی نیست
نوع رفتار با نابینایان در جامعه، می تواند در سرنوشت آن ها و حالات روحی و روانی شان تأثیرات متفاوتی بگذارد؛ برای رفتار و تعامل با نابینایان، باید از یک سری نکات غافل نبود از جمله اینکه واقع بین باشیم و به آن ها بفهمانیم که با دیگران هیچ گونه تفاوتی ندارند و باید آن ها را با نام صدا بزنیم و وقتی به آن ها نزدیک می شویم، به نحوی آن ها را از حضور خود آگاه کنیم و اگر احتمال می دهیم ما را نشناسد، بهتر است خود را دقیق به آن ها معرفی کنیم و از کمک هایی که به استقلال و خودکفایی آن ها لطمه می زند، جدا بپرهیزیم.
نابینایان از احساسات لطیف و قوی برخوردار هستند و نباید با ترحم های بی خود و یا مهر و علاقه و احساس بی مورد، باعث رنجش آن ها شویم و برای راهنمایی آن ها از کلمه هایی مثل آن جا، این جا، کمی آن طرف تر و غیره استفاده نکنیم بلکه باید از کلمات دقیق و با معنای روشن استفاده کرد.
باید از آنان بخواهیم تا در فعالیت های مختلف حضور داشته باشند و برایشان بگوییم دانشمندان، شاعران و بزرگان بسیاری در طول تاریخ زیسته اند که از نعمت بینایی برخوردار نبودند از جمله رودکی شاعر بزرگ پارسی گوی که در سال 260 قمری در عمل به اثبات رساند که نابینایی، مساوی شکست و خزان زندگی نیست.
*اهمیت کمک به افراد نابینا در آداب اسلامی
بسیار واضح است که تکریم روشندلان و همراهی با آنان در مسیر پرشتاب زندگی، فقط به واسطه عمل به قوانین انجام نمی‌شود بلکه وظیفه‌ای است الهی که در یک جامعه اسلامی براساس تعالیم انسان ساز دین مبین بر عهده فرد فرد ما نهاده شده است.
رسول خدا (ص) می‌فرمایند: «کسى کـه شخصى نابینا را را چهل گام در زمین هموار راه ببرد هرگز نمى‌توان به اندازه یک سوزن از کار او را به طلاهاى جهان ارزیابى کرد؛ و اگر نابینایى را از خطر افتادن در چاهى نجات دهد، روز قیامت پاداش این عمل بالاتر از صد هزار بار انفاق جهان است و این حسنات بر همه گناهان او برترى دارد و آن را محو و نابود مى‌کند و او را به فردوس اعلى مى‌برد.»
هرچند انسان‌ها از نظر شخصیتی با هم فرقی ندارند، ولی ممکن است افرادی به دلیل نداشتن قدرت بینایی، در انجام دادن بعضی کارها، نیازمند کمک دیگران باشند و انسان مسلمان در این باره، وظیفه‌های دارد و نباید آسوده خاطر باشد.
امام علی (ع) نیز در این باره فرمودند:«چشم‌ها هرگز خداوند را نمی‌بینند؛ دل‌ها با ایمان درست خدا را می‌یابند.»
هر انسان با وجدان وظیفه دارد به همنوعان خود کمک کند؛ شکرانه دست توانا و نعمت‌های فراوان الهی، گرفتن دست ناتوان است. واگر ما بگوییم دیگران به او کمک می کنند و به کمک من نیازی ندارد، ممکن است دیگران نیز چنین تصوری داشته باشند و در نتیجه، انتظار‌های شخص نیازمند بی پاسخ می ماند.
حضرت محمد (ص) می فرمایند: «کور آن نیست که چشمش نابینا باشد، کور آن است که دیده بصیرتش کور باشد.»
*با وجود نابینایی دوران دیپلم را طی 6 سال گذراندم
روز جهانی عصای سفید بهانه ای شد تا به سراغ یکی از روشندلان فعال و خلاق خراسان جنوبی «سیدعلی قاسمی» برویم کسی که با پشتکار و همت خود نشان داد هیچ چیز نمی تواند جلوی خلاقیت و فعالیت های او را بگیرد. وی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان می گوید: متولد 1346 هستم و مشکل بینایی من در سن پنج سالگی به خاطر تب شدید به وجود آمده است.
رئیس انجمن بشارت خراسان جنوبی در ادامه بیان می کند: پیش متخصص های بسیاری رفته ام هنوز علم پزشکی نتوانسته است برای حل مشکل من اقدامی انجام دهد. سعی کرده ام تا با این محدودیت ها و تنگناها از پا ننشینم و تحصیلات ابتدایی و راهنمایی را به صورت جهشی گذراندم.
وی ادامه می دهد: اکنون در زمینه تامین مسکن و ایجاد فرصت اشتغال برای معلولان خراسان جنوبی فعالیت دارم و حدود یک هزار مسکن برای معلولان ساخته ایم و اجازه نداده ام که محدودیت از آن رشدی که خداوند برای ما عنایت کرده است باز دارد.
مهم ترین مشکل نابینایان چیست؟ مهم ترین و حادترین مشکل نابینایان بحث اشتغال است. نابینایان این ظرفیت را دارند که در برخی از ادارات می توانند همانند سایر افراد حتی بهتر فعالیت داشته باشند اما به دلیل عدم اجرای قانون جامع معلولان این حق از نابینایان سلب شده است.
دومین مشکل بحث ازدواج است که متاسفانه دختران نابینا به دلیل داشتن این محدودیت در زمینه ازدواج دچار مشکل شده اند. این افراد با وجود داشتن توانایی ها و هنرهای بسیار در جامعه مورد بی توجهی قرار می گیرند چرا که نگاه به ظواهر بیشتر از باطن است.
عدم مناسب سازی مبلمان شهری یکی دیگر از مشکلات و چالش های نابینایان است. یک فرد نابینا به تنهایی نمی تواند در شهر تردد داشته باشد و از خیابان ها عبور کند و متاسفانه طی سال های اخیر بسیاری از نابینایان جان خود را به دلیل عدم مناسب سازی مبلمان شهری از دست داده اند.
برای تردد ایمن نابینایان چه امکاناتی باید ایجاد شود؟ابتدا برای تردد ایمن باید به فرهنگ سازی توجه شود. در کشورهای مختلف برای فردی که عصای سفید دارد احترام بسیاری قائل هستند اما متاسفانه در جامعه ما این موضوع فرهنگ سازی نشده است و متاسفانه رانندگان تاکسی و اتوبوس ها به این عصا توجه نمی کنند.
خط کشی ها و خطوط برجسته باید در اماکن پر تردد گذاشته شود و امکانات پیشرفته بسیاری در دنیا برای نابینایان ساخته شده است که امیدواریم به منظور تامین رفاه نابینایان وارد ایران هم شود.
در بحث مناسب سازی مبلمان شهری اقداماتی صورت گرفته است اما کافی نیست. باید ابتدا زیرساخت فرهنگی درست شود و سپس به موضوعات بعدی از جمله مناسب سازی مبلمان شهری پرداخته شود و این کار زمان بر نیازمند حضور همه نهادها است.
تردد در خیابان های شهر برای نابینایان بسیار مشکل است به طور مثال در خیابان شهدای بیرجند هیچ گونه مناسب سازی برای تردد نابینایان اجرا نشده است.
با توجه به اینکه به دلیل شیوع ویروس کرونا بحث حضور نابینایان در جامعه کمرنگ شده است چه پیشنهاداتی دارید و این موضوع چه تاثیری بر روحیه و روان آنان گذاشته است؟ خلا بینایی باعث حساس شدن و زودرنج شدن نابینایان شده است و متاسفانه شیوع ویروس کرونا باعث شده تا تعدادی از نابینایان دچار روان پریشی شوند چون حدود دو سال است که از خانه های خود بیرون نیامده اند.
این مشکلات روحی و روانی باید در توانبخشی اجتماعی جبران شود. آموزش چهره به چهره صورت بگیرد و استفاده از فضای مجازی و نرم افزارهای گویا نیز می تواند در بهترشدن روحیه و روان نابینایان کمک حال باشد.
مهم ترین خواسته نابینایان از مردم و مسئولان چیست؟ مهم ترین خواسته این است که مردم ما نابینایان را درک کنند و با دید ترحم به نابینایان نگاه نکنند البته به لطف خداوند در شهرستان بیرجند این موضوع رعایت می شود.
متاسفانه مسئولان در زمینه بحث اشتغال بسیار کم لطفی کرده اند و انتظار داریم در گزینش و استخدام نابینایان یک بازنگری داشته باشند و به استعدادهای این قشر توجه کنند.
هنگامی که مسئولان حرف حمایت از نابینایان می زنند اما در عمل کاری انجام نمی دهند باعث بدبین شدن افراد نسبت به آنان می شود و این موضوع اثر روانی بسیاری بدی بر روی روحیه نابینایان می گذارد.
با توجه به اینکه دانشمندان و شاعران نابینای بزرگی در جهان زیسته اند چه توصیه ای به نابینایان دارید؟ خداوند متعال همواره عادل است. اگر نور چشم را از ما گرفته است به جای آن قدرت و استعداد بسیاری به ما عطا کرده است. معتقد هستم که باید از سایر اعضای خود برای شکوفا کردن استعدادهای خود بهره گیریم.
نابینایان منتظر شغل های دولتی نمانند و با این موانعی که سر راه وجود دارد کمر همت را ببندند و با آغاز به کار در شغل های کوچک راه پیشرفت خود را طی کنند و به گوشه نشینی نه بگویند و نگذارند از توانمندی های آنان کاسته شود.
نظر شما