حجت الاسلام والمسلمین «حاج شیخ احمد حاجی آبادی» در گفتگو با خبرنگار گروه اندیشه خبرگزاری شبستان گفت: قال علی(ع) :” لا دین لمن لا ادب له “حضرت می فرمایند: ” کسی که ادب ندارد ، دین ندارد. این حدیث بیانگر این است که، اسلام چقدر به ادب اهمیّت می دهد و جایگاه ادب در مبانی دین اسلام چقدر رفیع می باشد ، بطوری که در احکام نماز می بینیم ، که اگر کسی در حال نماز سلام کند ، باید جواب او را باسلامٌ علیکم بدهیم.
استاد حوزه علمیه و عضو جامعه روحانیت مبارز افزود: از قیمتی ترین سرمایه ها و میراث های حیات آدمی «ادب» است، حتی بالاتر از ثروت و سرمایه است . ادب را جایگاه رفیعی در قاموس انسانیت است، که حکایت از اهمیت بسیار آن در راستای ساختار ابعاد درونی و بیداری روحی انسان دارد.
وی خاطرنشان کرد: در برخوردها چیزی به زیبایی و جذابیت ادب نمی رسد. باید آن را آموخت، به کار بست تا روابطی سالم و احترام آمیز و پایدار میان افراد حاکم شود. اما همین واژه متداول و مشهور، گاهی تعریفی ناشناخته و حدّ و مرزی مبهم دارد. ازاین رو مناسب است که بر مفهوم و جایگاه و شرایط آن، تأملی مجدد داشته باشیم و بدانیم که به راستی «ادب چیست؟»
حجت الاسلام والمسلمین حاجی آبادی در تعریف ادب گفت: این صفت که سر مایه ارزشمند رفتاری انسان و رسالت پدر و مادر و مربی است بر چه پایه ها یی استوار است؟ آیا یک خصلت درونی است؟ آیا رفتاری اجتماعی است یا حالتی روحی ؟ رمز اینکه انسان ازافراد مؤدب، خوشش می آید چیست؟
استاد حوزه علمیه خاطرنشان کرد: وقتی سخن از «ادب» به میان می آید، نوعی رفتار خاص و سنجیده با افراد پیرامون خویش (از کوچک و بزرگ و آشنا و بیگانه) در نظر می آید. این رفتار که از تربیت شایسته نشأت می گیرد، به نحوه سخن گفتن، راه رفتن، معاشرت، نگاه، در خواست، سؤال، جواب و … مربوط می شود. ادب، هنری آموختنی است. می توان گفت:«ادب، تربیت شا یسته است»، خواه مربی، پدر و مادر باشد، یا استاد و مربی.
عضو جامعه روحانیت مبارز یادآور شد: دوست داری با تو چگونه رفتار کنند؟ نام و لقب زشت بر تو نگذارند؟ مگر نَه اینکه از توهین و تحقیر و استهزای دیگران نسبت به خودت ناراحت و رنحیده می شوی؟ مگر نه اینکه دوست داری در جمع مردم، مورد تکریم و تشویق و توجه قرار گیری؟
حجت الاسلام والمسلمین حاجی آبادی افزود: یکی از نکات مهم مربوط به معاشرت، آن است که آنچه را درباره خود نمی پسندی، درباره دیگران هم روا ندانی و آنچه نسبت به خویش دوست می داری، برای دیگران هم بخواهی و آنچه را در کار دیگران زشت می شماری، برای خود نیز زشت بدانی. اگر از کارهای ناپسند دیگران انتقاد می کنی، همان کارها و صفات در تو نباشد. این نوعی «خود ادب کردن» است و کسی به این موهبت دست می یابد که از فرزانگی و هوشیاری و عقلانیّتی تیز و بصیر برخوردار باشد.
وی گفت: این سخن بلند علوی را هم در این زمینه بخوانیم که فرموند:«افضل الادب ان یقف الانسان علی حده و لا یتعدیّ قدره» برترین ادب، آن است که انسان بر سر حدّ و مرز و اندازه خویش بایستد و از قدر خود فراتر نرود. ادب، به خودی خود یک ارزش اجتماعی و اخلاقی است. تا جایی که باعث جذب افراد جامعه و پیرامونی شده ...و قطعا کینه و کدورت...را از دل انسان می زداید.
نظر شما