به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان؛ «پروین بهمنی» مادر لالایی ایران و چهره برجسته پژوهش موسیقی قشقایی متولد 1328 در شیراز ، خواننده و پژوهشگر فرهنگ قشقایی است، او فارغ التحصیل دانشسرای تربیت معلم بوده و نشان درجه یک هنری (دکتری) از وزارت فرهنگ و ارشاد دارد و حالا اولین زن برگزیده مفاخر هنری تورک است بانوی موسیقی کشور شناخته و مقام بانوی برگزیده فرهنگی ترکان جهان را از آن خود کرد و مدرک افتخاری دانشگاه آتاتورک را بدست آورد. منظومه داستانی «اصلی و کرم»، «زندگی‌نامه هنرمندان قشقایی»، «زنان نامدار قشقایی»، کتابچه موسیقی «عاشیقلر» و آلبوم‌های «خدای من غریب»، «به یاد فرود»، «مجموعه نغمه‌های عاشقی قشقایی»، «آوازهای قشقایی» و چند آلبوم دیگر، از جمله آثار تالیفی این هنرمند و پژوهشگر موسیقی است، با «پیمان بزرگ نیا» پژوهشگر موسیقی نواحی ایران و سرپرست گروه موسیقی سازینه نواحی و نوازنده نی درباره پروین بهمنی به گفتگو نشسته ایم که در زیر می آید:
پروین بهمنی به عنوان پژوهشگر موسیقی چه نقشی در معرفی موسیقی قشقایی داشتند؟
سال های دهه هفتاد وقتی به جشنواره موسیقی می آمدم خانم پروین بهمنی را با صلابت با لباس های قشقایی می دیدم؛ قرابت زیادی بین فرهنگ قشقاقی و فرهنگ بختیاری ها وجود داشت، خیلی زود با ایشان ارتباط گرفتم؛ خانم پروین بهمنی عاشیق ها و چنگی های ایل قشقایی را به جشنواره می آوردند و آنها را معرفی می کردند.
در فرهنگ ایلیاتی کار کردن زنان در حوزه موسیقی دشوار به نظر می رسد خانم پروین بهمنی توانستند از این شرایط دشوار عبور کنند؟
در ایل قشقاقی و فرهنگ ایلیاتی کار کردن زنان در حوزه موسیقی بسیار سخت است؛ خانم پروین بهمنی علی رغم همه دشواری ها همه مرزها را شکستند و عاشقانه در حوزه موسیقی قشقایی فعالیت کردند. در این شرایط دشوار شروع بکار کردند کردند و برای اولین بار عاشق های قشقایی را در جشنواره معرفی کردند و در کنار این مهم انواع لالایی ها را گردآوری و ثبت و ضبط کردند.خانم بهمنی سدی را در فرهنگ قشقایی شکست و بعد از او زنان زیادی به تبعیت از ایشان در موسیقی قشقایی کار کردند و این مرهون زحمات و تلاش خانم بهمنی بود.
نگاه پروین بهمنی به هنرمندان موسیقی نواحی بیشتر حمایتگری بود؟
بله؛ هر وقت جشنواره ای با موضوع موسیقی نواحی برپا می شد هنرمندان موسیقی نواحی در خانه خانم بهمنی جمع بودند. در واقع خانه پروین بهمنی همانند چادر عشایری که مهمانان بسیاری را در خود جای می داد بود.
رویکرد خانم پروین بهمنی به موسیقی اقوام ایرانی چگونه بود؟
خانم پروین بهمنی نگاه خیلی عمیقی به موسیقی نواحی داشتند و نسبت به موسیقی قشقایی متعصب بودند حتی زمانی دنبال این بودند که انجمن موسیقی نواحی ایران را ثبت کنند. خانم بهمنی روحیه بسیار خوبی داشتند ما زمانی در مسکو اجرا داشتیم و این اجرا مصادف با بیماری سرطان ایشان بود و همه می گفتند اگر بیاید و اجرا کند می میرد ولی خانم بهمنی برای معرفی موسیقی قشقاقی به این اجرا آمدند و وقتی که روی صحنه رفتند خیلی با انرژی اجرا کردند و انگار بیمار نبودند.
خانم بهمنی آیا شناختی از موسیقی سایر اقوام ایرانی داشتند؟
پروین بهمنی یک عرق عجیبی به موسیقی خطه زاگرس داشت. علاوه بر اینکه موسیقی قشقایی را می شناختند موسیقی سایر اقوام را هم می شناختند و با آنها ارتباط داشت؛ وقتی ما با گروه سازینه تمرین می کردیم اگر قطعه آوازی تمرین می شد، قطعه بعدی را ایشان می خواندند؛ او موسیقی نواحی را می شناخت مثلا یک هنرمند خراسانی قطعه ای را شروع می کردند، می نواختند خانم بهمنی قطعه بعدی را می خواند، در واقع این نشان می دهد او در ارتباط با سایر موسیقی اقوام هوشیار بود.
خانم بهمنی به عنوان یک پژوهشگر موسیقی چگونه به موسیقی قشقایی خدمت کرد؟
خانم بهمنی یک سدی را در فرهنگ قشقایی شکستند؛ او در فرهنگ قشقایی زمانی که شروع بکار کرد جزو اولین خواننده های زن موسیقی قشقاقی بود البته پیش از او خانم «آفتاب»بود و بعد هم خانم «افسانه جهانگیری» آمدند. آنچه خانم بهمنی را متفاوت از دیگر هنرمندان موسیقی قشقایی می کند وجه پژوهشی کارشان است، در واقع خانم بهمنی محقق موسیقی بود و جشنواره عاشیق ها را در تالار وحدت برگزار کرد. در آن زمان عاشیق های قشقایی و چنگی ها فراموش شده بودند، کار مهم خانم بهمنی ثبت و ضبط آثار فاخر حوزه موسیقی قشقایی بود.
من به عنوان یک پژوهشگر موسیقی از پروین بهمنی یاد گرفتم که همیشه از موسیقی نواحی ایران حمایت کنم؛ پروین بهمنی به موسیقی قشقاقی متعصب بود ولی سایر موسیقی نواحی ایران را هم حمایت می کرد؛ یعنی برای او مهم بود که اگر هنرمندی از ایل بختیاری یا خراسان و یا بلوچستان مشکلی دارد با پیگیری مشکل اش را حل کند.
نظر شما