سیل و سیلاب ارمغان نبود زیرساخت ها در خرم آباد

خبرگزاری شبستان_ خرم آباد، با شروع فصل بارندگی در شهر بدون زیرساخت خرم آباد، با هر بارندگی سیلاب و سیل به رخدادی طبیعی تبدیل شده است.

 

در سایه محرومیت تاریخی استان لرستان و شهر خرم آباد، نبود زیرساخت ها شهرخرم آباد موجب آبگرفتگی معابر و رخداد سیل و سیلاب می شود.

 

کم توجهی به ایجاد زیرساخت های مناسب شهری موجب می شود هر سال بارش باران به عنوان نعمت الهی موجب رنجشی برای مردم شهر خرم آباد شود.

 

مدیریت نشدن آب های سطحی و بی توجهی به مسیر هدایت سیلاب ها در کنار عواملی چون فرسایش خاکی و از بین رفتن پوشش گیاهی از جمله عوامل مهم در ایجاد سیل در مناطق مختلف کشور و استان لرستان است.

 

در سال های اخیر در مناطق مختلف استان لرستان شاهد جاری شدن سیل و خسارات جانی در کنار خسارت فراوان مالی بوده ایم، زیرساخت های که به سختی و با گذر سال ها انتظار می رود ایجاد می شود و در وقوع سیلابی به راحتی از بین می رود و از آن مهم تر جان افراد بیگناهی که گرفتار این دام طبیعت می شوند.

 

در روزهای اخیر شاهد بارش نخستین باران پاییزی در شهر خرم آباد بودیم، بارشی کمتر از نیم ساعت و آبگرفتگی معابر و سیلاب های که برای شهروندان مشقت های زیادی به همراه داشت.

 

در کوتاه زمانی آب در سطح خیابان ها و معابر شهر بالا آمد و بخش های را به دریاچه های کوچک تبدیل کرد که پاکبانی را در آبگرفتگی گرفتار می کند و اگر نبود هوشیاری مردم چه بسا غرق می شد.

 

بسیاری از مردم که برای انجام امور روزانه خود در میان خیابان ها و کوچه ها در حال حرکت بودند، گرفتار سیل شدند و با مشارکت مردم و کمک آنان به همدیگر جان بسیاری نجات یافت.

 

قصه نبود زیرساخت ها قصه ای کهنه در شهر خرم آباد وبسیاری از شهرهای این استان است و هرسال به دلیل نبود زیرساخت ها شاهد سیل در نقاط مختلف استان هستیمو

 

 در سال های اخیر بارش های سیلابی در استان کم نبوده اند و جان های زیادی قربانی سیل و بی تدبیری مسئولان و نیود زیرساخت ها شده است.

 

هم اکنون با شروع فصل پاییز، خبرهای از بارش باران در آبان ماه در خرم آباد و دیگر شهرهای استان لرستان به گوش می رسد و باز مردم کوچه و خیابان نگران بارش های سیلابی هستند.

 

در شرایط سال های اخیر و تشدید سال به سال خشکسالی، در صورت مدیریت صحیح و توجه به اقدامات پیشگیرانه، بارش های مستمر فصلی چه در بهار و چه پاییز و زمستان می تواند آبادگر باشد، نه ویرانگر.

 

 بارش هاي مستمر  فصلي در صورت مدیریت صحیح و هدایت درست آن، به مثابه نعمتي است که ارمغان آور سرسبزی، آبادانی و اشتغال خواهد بود.

 

عملیات لایروبی خرم رود آغاز شد

 

معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری لرستان از تحقق وعده لایروبی رودخانه خرم آباد، خبرداد و افزود: در پی بارندگی های چند روز اخیر، روز جمعه با حضور برخی مدیران دستگاه های اجرایی استان از وضعیت رودخانه شهر خرم آباد بازدید میدانی به عمل آمد که پس از بررسی شرایط، تصمیماتی مبنی بر ساماندهی حریم و بستر خرم رود اتخاذ و ابلاغ گردید.

 

دالوند اظهار داشت: بر همین اساس مقرر گردید دستگاه‌های اجرایی استان که تجهیزات و خودروهای مختص لایروبی رودخانه را در اختیار دارند، ظرف یک هفته نسبت به همکاری با شهرداری خرم آباد اقدام کنند.

 

وی در ادامه تصریح کرد: به منظور اثربخشی بیشتر و سرعت عمل در روند ساماندهی رودخانه، هر کدام از دستگاه های اجرایی استان مسئولیت لایروبی محدوده معینی از رودخانه را عهده دار شده و از امروز فعالیت خود را آغاز کرده اند .

 

معاون استاندار لرستان افزود: علاوه بر لایروبی رودخانه، پاکسازی حریم و بستر خرم رود از زباله ها بخش دیگری از عملیات ساماندهی می‌باشد که امیدواریم با همکاری دستگاه های اجرایی، این فرآیند در کوتاه‌ترین زمان ممکن به اتمام برسد .

 

دالوند یاد آور شد: عملیات ساماندهی خرم رود صرفاً با استفاده از تجهیزات و امکانات دولتی اجرایی شده و به دلیل هزینه بر بودن و طولانی تر شدن زمان اجرای عملیات، استفاده از ظرفیت بخش خصوصی در دستور کار قرار نگرفته است .

 

وی بازدید میدانی از پروژه ها را لازمه کسب اطلاعات و اجرای اقدامات عمرانی عنوان کرد و گفت: در همین راستا دستگاه های اجرایی استان که مرتبط با پروژه های مد نظر هستند در این بازدید ها حضور خواهند داشت و در صورت لزوم از ظرفیت سایر دستگاه‌های اجرایی نیز برای حل مشکلات استان بهره گیری می شود .

 

معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری در پایان تاکید کرد: عملیات لایروبی و ساماندهی رودخانه ها صرفاً به شهر خرم‌آباد محدود نخواهد شد و در تمامی شهرستانها طی یک بازه زمانی مشخص پیگیری و اجرایی می گردد .

 

برهم زدن تعادل طبیعت، عامل به وجود آمد سیل در مناطق مختلف است

 

«غلامرضا چمن پیرا»، عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات جهاد کشاورزی استان لرستان، در بخش حفاظت خاک و آبخیزداری، در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری شبستان در خرم آباد، خشکسالی و سیل را دو روی یک دانست و بیان کرد: دستکاری طبیعت توسط بشر از عامل های ترخیب طبیعت و برهم خوردن نظم طبیعی آن می شود.

 

وی با بیان اینکه انسان از ناشناخته ها می ترسد و همین ترس به او صدمه می زند، خاطرنشان کرد: مشکل اصلی در شکل گیری سیل این است که ما متاسفانه، در پایین دست و داخل شهر دنبال حل مسئله می گردیم و با ایجاد پل به دنبال حل مشکل سیل هستیم.

 

چمن پیرا، با بیان اینکه این اقدامات بی تاثیر و کم اهمیت نیست بلکه تا حدودی موثر هم هست، افزود: برای چاره یابی باید دنبال حل این مشکل در بالادست باشیم.

 

وی خاطرنشان کرد: تخریب پوشش گیاهی بالادست و برهم خوردن تعادل طبیعی دامنه ها باعث به وجود آمدن مشکل سیل می شود.

 

حفظ پوشش جنگلی از راه های مقابله با سیل است

 

چمن پیرا، با بیان اینکه جنگل ها سرمایه های ما هستند، خاطرنشان کرد: حفظ پوشش جنگلی حفظ و صیانت از این سرمایه ملی نقش مهمی در مقابله با سیل دارد.

 

عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات جهاد کشاورزی استان لرستان، بیان کرد: مادامی که ما به دنبال این هستیم که مشکلات سیلاب را به صورت صد درصد و در درون شهرها و در پایین دست حوزه های آبخیز برطرف کنیم، همیشه با چالش و بحران مواجه خواهیم بود.

 

چمن پیرا، با تاکید بر ضرورت صیانت از پوشش گیاهی در بالادست، بیان کرد: پوشش گیاهی، در بالادست، موقع بارندگی، مقداری از بارندگی را به صورت برگاب در سطح خودش جمع می کند و مقداری را نیز به صورت جریان ساقه ای از طریق سطح ساقه ها به زمین انتقال می دهد.

 

وی اذعان داشت: همچنین میلیون ها درخت در جنگل حجم عظیمی از آب را در خودش نگه می دارد و ذخیره سطحی آب دارد، مقداری از آب تبدیل به روان آب می شود، مقداری دیگر از بارندگی تبدیل به ذخیره سطحی در چاله چوله های سطح زمین می شود، مقداری هم در زمین نفوذ می کند و با تغذیه سفره های زیر زمینی می شود و مقداری هم  باعث جریان در شبکه های بهداشتی می شود و در نهایت تبدیل به جریان رودخانه ای می شود.

 

با برهم خوردن تعادل طبیعی تنها روان آب باقی می ماند

 

چمن پیرا، ادامه داد: هرگاه این تعادل طبیعی را به هم می زنیم با تخریب پوشش گیاهی و برهم زدن زه کشی و صاف کردن آبراهه ها و مسیل ها و تبدیل آن به جاده و منزل و مسکن و تاسیسات، برگ آب، نفوذ، ذخیره سطخی  و ریان شبکه ای را از بین می بریم و برای ما تنها روان آب باقی می ماند.

 

وی افزود: در شرایط  طبیعی و با حفظ طبیعت، روان آب جنگل 30 درصد است و 70 درصد مستهلک می شود، و این 30 درصد سطح زمین و برگ ها هم برای امورات زندگی بشر و سایر موجودات جاری می شود.

 

این کارشناس و محقق منابع طبیعی، ادامه داد: در اجرای برنامه های چون راه سازی، سطح زمین متراکم و غیر قابل نفوذ می شود این ضریب نفوذ از 30 درصد به 99درصد می رسد، و با بارش در سطح زمین جاری می شود و در جنگل ها که پوشش از بین رفته است، به بالای 60 تا 70درصد می شود.

 

وی با بیان اینکه عوامل تشدید کننده سیل در  شهر خرم آباد، یکی طبیعی و دیگری انسانی است، ادامه داد: طبیعی این است که شیب در شهر خرم آباد زیاد و زمان تمرکز کم است و  فاصله بالاترین نقطه در قسمت شرقی تا رودخانه خیلی کم است  و با شیب زیاد روان آب بلافاصله خودش را به رودخانه می رساند و این شیب باعث افزایش سرعت می شود.

 

این کارشناس و محقق منابع طبیعی، تاکید کرد: برای جلوگیری از سیل در شهر خرم آباد، باید تجاوز به حریم آبراهه نشود که متاسفانه این امر رخ داده است، و همچنین ممانعت ازبرهم زدن تعادل طبیعی می تواند شهر را در مقابل سیل موفق کند.

 

چمن پیرا، خاطرنشان کرد: از حسن های شهر خرم آباد، این است که شیب زیادی درون شهر دارد و برای تخلیه آب خرم آباد یک زه کش طبیعی به نام رودخانه وجود دارد، می توان با تعبیه کانال های در بخش شهری که منافاتی با پوشش گیاهی ندارد،  آب سیلاب را به درون رودخانه هدایت کنیم.

 

وی با بیان اینکه روان آب در داخل شهر خرم آباد، نبوده بلکه منشاء اصلی در ارتفاعات است، افزود: دو راهکار مهم باید مورد توجه قرار گیرد که یکی کارهای سخت و عمرانی و دیگری کارهای پیشگیرانه و نرم است.

 

چمن پیرا، ادامه داد: در کارهای سخت، مطالعات سیلاب شهری را باید انجام دهیم، کارهای آبخیزداری شهری انجام دهیم و برآورد دبی قبل از توسعه شهر و بعد از توسعه شهر را با استفاده از مدل های توسعه شهری را انجام دهیم.

 

عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات جهاد کشاورزی استان لرستان،  افزود: طراحی ساز و کارهای لازم برای امور امن سیل مثل کارهای عمرانی و طراحی ابعاد مناسب کانال ها و پل ها و .. که همه این ها هزینه بر است.

 

چمن پیرا، ادامه داد:  در شرایط کنونی چون از قبل ساز و کار به طور مطلوب انجام نشده است، اما در خصوص کارهای نرم، باید آگاهی بخشی به جامعه را در دانشگاه ها، مدارس و دبستان ها سیل را بشناسانیم و خیلی راحت و کم هزینه است.

 

وی همچنین با تاکید بر ضرورت  افزایش آگاهی عمومی در زمان سیل، ادامه داد: باید عموم مردم بدانند سیلی به ارتفاع 20 سانتی  متر می تواند تعادل را بهم زده و به ما صدمه بزند و اگر این ارتفاع به 60 سانتی متر برسد می تواند ما را غرق کند.

 

این کارشناس، افزود: مقدار بارندگی در یک ساعت 30 میلی متر است، در یک هکتار سطح زمین آسفالت 300 متر مکعب در یک ساعت در زمینی به مساحت 100 متر در 100 متر آب ایجاد می شود که 300 هزار لیتر می شود.

 

چمن پیرا، ابراز کرد: برای متوسط سالانه در یک هکتار حدود پنج هزار متر مکعب روان آب ایجاد می شود که این یک نعمت و رقمی بسیار بالاست.

 

وی خاطرنشان کرد: اگر بتوانیم این آب را ذخیره کنیم، بهترین مکان برای ذخیره سفره های زیر زمینی است، که از طریق پوشش گیاهی این آب ارزشمند در درون زمین ذخیره شود به عنوان یک ذخیره ارزشمند می توانیم از آن استفاده کنیم.

 

آری باید به فکر اتاق فکری برای بحران باشیم که در طول سال از راهکارها، آسیب شناسایی و این دقت نظرها و تحقیقات به بسته های برای خدمت به عموم مردم چه از لحاظ آموزشی و چه مدیریت بحران و شهری در اختیار آنها قرار گیرد.

 

ایجاد چاله ها بزرگ، شامل دریاچه در دامنه کوه تا به صورت دریاچه آب را ذخیره کند و سرعت آب کاسته و رسوبش گرفته شود و توری های بزرگی در مسیر حرکت به عنوان سد راه قرار گیرد و یکی از عواملی که گره های سیلابی ایجاد می کند باعث می شود آب نفوذ کند در خاک و طولی ها یکی از عواملی است که موجب جلوی نخاله ها گرفته می شود.