به گزارش خبرگزاری شبستان از همدان، وقف از سنتهای حسنهای است که ضمن داشتن اجر دنیایی و آخرتی برای واقف به تأمین آینده مسلمانان کمک میکند. وقف که در قرآن و احادیث نورانی پیامبر گرامی اسلام(ص) و ائمه اطهار(ع) بر آن تأکید بسیار شده از دیرباز در شکلهای متعدد و متنوع رواج داشته است.
یکی از این موارد که در زندگی کاربرد بسیار داشته و درد انسانهای رنج دیده را التیام میبخشد؛ وقف در امور درمانی است که از گذشته تاکنون به شکلهای متعدد رواج داشته است. کهن شهر همدان هم در کنار موقوفات مذهبی و علمی، موقوفهای درمانی دارد که درمانگاه اعتمادیه نام دارد و شخصی به نام «بهاء الملک» از مالکان همدان و بازمانده از سلسله صفویه آن را بنا نهاده است. درمانگاه اعتمادیه برای رسیدگی به امور درمانی 32 روستای همدان وقف شده و نزدیک به یک قرن است که منشأ خدمات ارزشمند است.
خسرو محمدی، پژوهشگر حوزه وقف در این باره میگوید: «بهاء الملک سال 1302 اقدام به ساخت ساختمانی بزرگ در کوی اعتمادیهی شهر همدان کرد. نقشهای در کتابخانه شخصی او وجود دارد که نشان میدهد در آن سال مهندسی به نام «مارله» آن ساختمان را طراحی کرده است.
از شروع ساخت ساختمان تا تبدیل شدنش به درمانگاه 30 سال(1302 تا 1332ش) طول کشید. بهاءالملک در پایان عمر و یک سال پیش از مرگ(1332) وقفنامهای تنظیم می کند و ساختمان را به عنوان درمانگاه اعتمادیه وقف همگانی (عام) میکند.
درمانگاه در سال 1333 راهاندازی میشود و نخستین رئیس آن دکتر محمود منصور بوده است. درمانگاه در سال 1339 به ریاست و مسئولیت دکتر امینی راه اندازی به کار خود ادامه میدهد و تا سال 1341 همچنان پویا بوده است.
سپس در آن سال به دلیل زلزله مهیب همدان و پیرامونش درمانگاه تعطیل میشود چون درآمد رقبات موقوفه که همانا محصول زمینهای کشاورزی روستاهای موقوفه بوده قطع میشود. پس از چندی دکتر آفتاندیلیان با حکمی از طرف متولی به عنوان سرپرست افتخاری درمانگاه منصوب میشود. درمانگاه در 25/8/1342 با کوشش منوچهر قراگوزلو (برادرزادهی بهاءالملک) و با این بار با ریاست دکتر جلیل مدقالچی دوباره بازگشایی میشود.
از درمانگاه اعتمادیه تا زمان انقلاب اسلامی و مدتی پس از آن(1365ش) به عنوان قرنطینه بیماران و معتادان استفاده میشده است. در دوران جنگ تحمیلی هم بسیاری از اهالی «قصرشیرین»در باغ و زمینهای درمانگاه اسکان داده شدند. چون این مجموعه دارای دیواری سرتاسری بود، آنها در همان حصار شروع به ساختن خانههای محقری کردند تا جنگ سپری شود.
در دوران پس از جنگ از درمانگاه تا مدتی به عنوان پادگان آموزش نظامی نیروهای انتظامی استفاده شد. این درمانگاه در سال 1377ش مرکز و پایگاه بهداشتی شد و سپس دوباره با عنوان درمانگاه به بهرهبرداری رسید تا اینکه «اداره کل اوقاف استان همدان» به مدت کوتاهی در آن مستقر شد.
پس از جابهجایی اداره اوقاف به مکانی دیگر، طبقه زیرین به عنوان درمانگاه و طبقه بالا با کاربری کتابخانه به کار خود ادامه داد تا اینکه در سال 1392ش با توجه به کهن بودن ساختمان، اداره بهداشت همدان مجوز کار درمانگاه در این ساختمان را لغو کرد.
جلسات فراوانی برای تعیین تکلیف ساختمان و درمانگاه صورت گرفت و در پایان درمانگاه به ساختمان نوساز روبروی درمانگاه بهاءالملک که از زمینهای موقوفه است انتقال یافت وهمزمان درمانگاه کهن تخلیه شد.
در سال 1393 درمانگاه در قالب نو دوباره بازگشایی شد و این روند تا نیمه سال 1397 ادامه داشت تا اینکه فصل نو و رونق درمانگاه از مردادماه 97 آغاز شد. افزایش 400 برابری اجرای نیت و درآمد، اقبال عمومی اهالی شهر همدان به ویژه ساکنان کوی اعتمادیه و پردیس، افزایش بخشهای تخصصی و ارائه خدمات مطلوب و ارزان به مراجعه کنندگان نشان داد که تحولی جدی در این مرکز درمانی رخ داده است.»
سمیه مظاهری/
نظر شما