خبرگزاری شبستان- خراسان جنوبی؛ زهرا مهرور- معیشت مردم این روزها دست‌خوش گرانی و تورم بی‌سابقه شده و سطح درآمد نیز با شیوع کرونا بسیار پایین آمده در چنین شرایطی قیمت اجاره بهای مسکن نیز به شکل افسارگسیخته رو به افزایش است و افزایش رهن و اجاره امان مستاجران را بریده است. هر چند نیمه دوم سال همواره تب قیمت در بازار اجاره افول می کند اما بررسی بازار اجاره در استان خراسان جنوبی نشان می دهد در سال جاری قیمت اجاره بها در نیمه دوم سال از نیمه اول سال بیشتر شده است.
غالبا بازار اجاره در دو مقطع زمانی خرداد و شهریور ماه داغ می شود چرا که اغلب مستاجران ترجیح می دهند در این دو محدوده زمانی نسبت به جابه جایی اقدام کنند. اما در این روزهای سرد پاییزی که از فصل جابه‌جایی‌ها می‌گذرد، باز هم خبرها حکایت از افزایش قیمت‌ها دارد.
حاشیه‌نشینی پررنگ‌تر از مرکزنشینی!
اجاره‌های سرسام‌آور در جنوبی ترين محلات مرکز استان خراسان جنوبی و برای كم امكانات‌ترين خانه‌ها به‌حدی رسيده است كه ديگر دستمزدهای كارگری جوابگوی آن نيست و كارگران بیرجندی در شرايطی كه هزينه‌های زندگی‌شان با شتاب قابل توجهی رشد داشته، اما دستمزدشان به شدت از هزينه‌ها عقب افتاده است. به عنوان مثال متقاضی اجاره خانه‌ای در منطقه كه جزو ارزان‌ترين محله‌ها برای اجاره مسكن به شمار می رود، بايد ماهانه یک میلیون تومان برای اجاره خانه بدهد و همين گرانی ها باعث می شود مستاجران امکان تمدید قراردادهای خود را نداشته باشند و کوچ به مناطق پایین‌تر و به حاشیه شهرها را داشته باشند. بسیاری از مستاجران به خصوص قشر کارگر و روزمزد، با تداوم افزایش قیمت اجاره‌ها، دیگر قدرت ماندن در شهر را ندارند و برای سکونت به حاشیه ها پناه برده اند. این وضعیت اگرچه در سال های گذشته هم مشاهده می شد اما از چندین سال پیش تاکنون رشد بیشتری پیدا کرده است.
بسیاری از مستأجران از صاحبخانهها گلایه دارند که هر ساله قیمت‌ها را به صورت غیرمنطقی بالا می‌برند، عده‌ای هم افزایش قیمت ساخت و ساز را بهانه کرده‌اند و به خودشان حق بالابردن قیمت‌ها را می‌دهند و عده‌ای دیگر نیز نبود نظارت صحیح بر قیمت‌گذاری مسکن از سوی دستگاه‌های مربوطه را دلیل این نابسامانی قیمت می‌دانند.
یکی از مستاجران بیرجندی که به دنبال یک واحد جمع و جور و کوچک و البته با اجاره مناسب برای خانواده چهار نفره خود است، در گفتگو با خبرنگار شبستان می گوید: برای اجاره یک واحد مسکونی به ملاقات صاحبخانه و دیدن امکانات واحد مذکور رفته بودم، این واحد ۲ خوابه امکانات خاصی در مقایسه با منازل استیجاری دیگر نداشت اما در کمال تعجب، صاحبخانه قیمت رهن را مبلغ ۲۵ میلیون تومان و اجاره بها را یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان اعلام کرد و یکی از شرایط اصلی را نداشتن فرزند یا حداکثر یک فرزند دانست.
وقتی انصاف موجران رنگ می بازد
«حامد حسین زاده» ادامه می دهد: این اعداد هر چه به بالای شهر نظیر محلاتی، آوینی، مدرس، معلم، غفاری نزدیک تر می‌شویم، صعود بیشتری نیز دارد و متأسفانه صاحب خانه‌ها به مستأجران فرزند دار نیز خانه نمی‌دهند.
وی که تعمیرکار لوازم خانگی است و اجاره مغازه هم پرداخت می کند، می افزاید: مگر من چقدر درآمد دریافت می کنم که بخش اعظمی از آن را باید بابت اجاره بپردازم، البته با احتساب هزینه آب، برق و گاز، برای سایر مخارج زندگی هم باید برنامه ریزی کنم.
حسین زاده می گوید: سالهای گذشته صاحبخانهها انصاف بیشتری داشتند اما همزمان با گرانی های بدون حساب و کتاب، صاحبخانهها نیز هرجور که مایل باشند منازل خود را قیمت‌گذاری می کنند و وقتی با اعتراض مستاجران مواجه می شوند می گویند نمی توانی اجاره نکن!
«ز- رمضانی» یکی دیگر از مستأجران بیرجندی است که در خیابان پاسداران زندگی می کند، در گفتگو با خبرنگار شبستان می گوید: قیمت اجاره بهاء نسبت به پارسال افزایش چشمگیری داشته که دیگر از توان پرداخت قشر متوسط و ضعیف جامعه خارج است.
وی که تا پارسال برای آپارتمان ۱۷۰ متری در این منطقه از شهر ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان می پرداخته و از ابتدای امسال صاحب خانه از آنها تقاضای چهار میلیون اجاره بهاء کرده است، می افزاید: برخی مستأجران برای داشتن سرپناه از روی اجبار ارقام پیشنهادی مالک را می‌پذیرند اما خیلی‌ها هم دیگر قادر به تمدید قرارداد با این ارقام بالای اجاره نیستند و به ناچار به مناطق پایین و حاشیه شهر می روند.
رمضانی با بیان اینکه در سالهای اخير به دلايل گرانی مسکن و افزايش اجاره‌بها معضل حاشيه نشينی در اطراف شهر افزايش پيدا کرده است، توضیح می دهد: برای مثال کسی که ماهيانه ۳ ميليون تومان حقوق می گيرد شايد امسال ۵۰۰ هزار تومان به حقوق آن اضافه شده باشد اما بايد حداقل يک ميليون تومان روی اجاره خانه خود بگذارد و يا اينکه خانه خود را عوض کند که در اين شرايط وضعيت اسفناک می شود.
کرایه خانه از درآمدم بالاتر است
آقای «قاسمی» و همسرش، زوج جوانی هستند که به چندین بنگاه املاک برای رهن و اجاره مراجعه کرده است؛ هم می‌گوید: می‌خواستیم خانه رهن کنیم که خانه‌های رهن خیلی کم است و بیشتر اجاره است و برای خانه متوسط حدود ۲ میلیون تومان باید اجاره بپردازیم.
او شغل آزاد دارد و معتقد است کرایه خانه از درآمدش بالاتر است. صاحبخانهها هم هر قیمتی که می‌خواهند اعلام می‌کنند و گویا هیچ دستگاهی نظارت بر بخش مسکن و قیمت‌گذاری را برعهده ندارد و هرکس و هر قیمتی که بخواهد، خانه‌اش را می‌تواند بفروشد و یا رهن و اجاره دهد. مسئولان چطور می‌خواهند جوانان را تشویق به ازدواج کنند. الان حتی بسیاری از زوج‌های جوان نمی‌توانند خانه اجاره کنند تا چه برسد به خرید خانه. خیلی از جوان‌ها از ترس خونه گرفتن مجبورند بیخیال تشکیل خانواده بشوند؛ عجب کابوسی است کابوس مسکن.
در سالهای اخیر گرانی‌های پی‌درپی و افزایش نجومی قیمت‌ها در حوزه‌های مختلف همچون پتکی بر سر زندگی مردم به ویژه قشر متوسط و ضعیف جامعه آوار شد و شرایط به گونه‌ای پیش رفت که خرید مسکن برای قشر متوسط و کم درآمد جامعه به رویایی دست‌نیافتنی تبدیل شده اما اکنون با این روند افزایشی و سرسام‌آور نرخ رهن و اجاره‌بها باید گفت دیگر یافتن یک سرپناه هرچند نقلی و کلنگی برای رهن و اجاره نیز برای عده‌ای از اجاره‌نشینان غیرممکن شده است که این معضل می‌تواند تهدیدی بر سلامت روح و روان این افراد جامعه باشد.
از افزایش ۲۰ درصدی اجاره‌ها تا اجحاف مالیاتی در حق صاحبخانهها
رئیس اتحادیه مشاوران املاک خراسان جنوبی در گفتگو با خبرنگار شبستان با بیان اینکه وضعیت اجاره های مسکن نسبت به ابتدای سال ۱۵ تا ۲۰ درصد افزایش یافته است، می گوید: علت این گرانی هم چندان مشخص نیست که ایا به دلیل افزایش حاشیه نشینی مردم، پرداخت تسهیلات اجاره مسکن یا کاهش ساخت و سازها است.
«علیرضا اربابی» به ارائه تسهیلات دولت به مستأجران اشاره دارد و می افزاید: در همین ۲ ماه اخیر که وام اجاره پرداخت می شود حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ کد رهگیری گرفته شده است. به هر اجاره خطی ۲۵ میلیون تومان وام کم بهره پرداخت می شود.
وی در ادامه صحبت هایش تاحدودی حق را با صاحبخانه ها می دهد چون معتقد است بعد از تخلیه خانه توسط مستأجر باید کلی هزینه برای تعمیر و ساماندهی آن داشته باشد و مالیات نیز بدهد. و اینجا در حق صاحبخانه ها به خاطر مالیات اجحاف می شود.
رئیس اتحادیه مشاوران املاک خراسان جنوبی با بیان اینکه نرخ نامه‌ها یک بام و دو هواست، تصریح می کند: به عنوان مثال افزایش نرخ اجاره‌بهاء ۲۰ درصد اعلام می شود اما از سویی در دفترچه جدید املاک ۸۰ درصد نرخ مالیات اعلام می شود. هر ملکی که به اجاره بدهند باید مالیات بر درآمد پرداخت کنند.
اربابی به افزایش حاشیه نشینی در روستاهای اطراف شهر بیرجند اشاره و بیان می کند: هرچند اجاره‌های این مناطق حاشیه ای و روستاهای اطراف شهر مثل حاجی آباد، چهکند، بجد، شکراب و ... هم گران شده است.
به گفته وی مصوبات قانونی را به صنف ابلاغ می کنیم و نظارت بر صنف مشاوران املاک انجام می شود. ادعای افزایش اجاره‌بهاء توسط مشاوران املاک اصلا وجود خارجی ندارد، هیچ وقت یک بنگاه‌دار معامله‌ای را از دست نمی دهد که اجاره را افزایش دهد چون مبلغ حق کمیسیون مشخص است و برای او منفعتی ندارد.
سخن آخر
اصل ۳۱ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران داشتن مسکن را حق همه شهروندان دانسته و دولت را موظف کرده تا امکان خانه‌دارشدن را برای همه فراهم کند. ازاین‌رو صرف ورود دولت سیزدهم به میدان و ارائه برنامه جدی برای این بخش را باید به فال نیك گرفت؛ ولی تدوين برنامه عملياتی کوتاه مدت برای پاسخ گويی به نياز فوری مسکن خصوصا مسکن اجاره ای امری لازم در کنار برنامه های ميان مدت و بلندمدت حل مشکل مسکن جامعه است که بايد بيش از پيش مدنظر دولت و مجلس قرار گيرد.
و اما «انصاف» همان کيميای عصر ما نيز می تواند کمی از بار سنگين اجاره بها را از شانه های هموطنان عزيز خانه به دوش بردارد. در پایان شایسته است در این شرایط که تورم اقتصادی و کرونا فشار مضاعفی به قشر اجاره‌نشین وارد کرده است جمله ارزشمند حضرت علی (ع) را به تمام صاحبخانهها و مشاوران املاک یادآوری کنم که می‌فرمایند: «إرحَم، تُرحَم (رحم کن تا به تو رحم شود».
نظر شما