خبرگزاری شبستان- سرویس فرهنگی – مریم داوری: بیست و نهمین هفته کتاب با شعار« جای خالی را پر کنیم» از 24 آبان آغاز شده و تا اول آذر در سراسر کشور همراه با برنامه های مختلف ادامه دارد. به بهانه این هفته گفتگویی با «بابک ساسانی»، داراي تحصيلات دکتري در رشته روانشناسي، مدرس، پژوهشگر، مولف و مشاور خانواده در مرکز نداي آرامش روان، در اين مورد ترتیب دادیم. وی در قسمت نخست گفتگو به نقش کتابخوانی در شناخت و اصلاح هویت و کتابهای موثر در این زمینه پرداخت. قسمت دوم این گفتگو که در مورد راه های ترغیب افراد به کتابخوانی است، بدین شرح است:
برای ترغیب افراد به کتاب و کتابخوانی چه باید کرد؟
مهمترین مسئله این است که کودکان را رها نکنیم که خودشان بزرگ شوند و در قبال کودکان احساس مسئولیت کنیم. اگر از همان کودکی آنها را با داستان خواني و کتابهاي خودآموز رشد دهیم، مي توانيم اميدوار باشيم که تبديل به افرادي کتابخوان بشوند البته به شرطي که اين موضوع را به آنها تحميل نکنيم. این طور نباشد که بخاطر آرامش اعصاب خود و به بهانه نداشتن وقت کافی، بچه ها را به بازی های کامپیوتری و تماشاي کارتون سوق دهیم. انیمیشن و بازی هم برای بچه ها لازم است اما باید کنترل شده باشد؛ نه اين که جای کتاب را بگیرد.
مهم ترین علت کاهش سرانه مطالعه کتاب در کشورمان چیست؟
خواندن کتاب با یک سرگرمی صرف متفاوت است. مسلما خواندن نسبت به بازی برای کودک سخت تر است. اگر در فرد این علاقه درست ایجاد نشده باشد، زحمت خواندن سبب مي شود تا از کتاب فاصله بگیرد. به نظر من به همين دلايل کتاب جایگاه لازم را در زندگي مردم ندارد و اين موجب پايين آمدن سرانه مطالعه در کشور شده است.
کتابخوان بودن والدین چقدر می تواند در ترویج کتابخوانی در جامعه نقش داشته باشد؟
اگر خود پدر و مادر اهل مطالعه باشند در فرزندان علاقه به کتاب و مطالعه ایجاد می شود. پدر و مادر زمانی که تصمیم به فرزندآوری می گیرند باید به این مسئله توجه کنند که حتی اگر خودشان آدم کتابخوانی نیستند، بهتر است این عادت را در قبال فرزندشان ترک کنند. به خاطر تربیت فرزند بهتر است شیوه و تفکر خود را تغییر دهند و به کتاب و کتابخوانی روی آورند زیرا کودکان والدین را به عنوان اسطوره و الگوي اوليه خود می شناسند. فرزندان والدینی که به جای مطالعه دائما در فضای مجازی می گردند، بعید است روشی بجز گشتن در این فضا و ترک کتابخوانی در پیش بگیرند!
مدارس چه نقشی در ترغیب کودکان و نوجوانان به کتاب و کتابخوانی دارند؟
سيستم آموزشي می تواند نقش مهمی در ایجاد علاقه به کتاب داشته باشد. متاسفانه آموزش و پرورش ما در اين زمينه تفاوت های زیادی با سایر کشورها دارد. دید تربیتی صرف و همچنين استفاده از دانش روز روانشناسی تربیتی که یکی از حوزه های اصلي فعالیت بنده است و در کشورهای پیشرفته ای مانند ژاپن اهمیت بسیاری دارد، کمتر در مدارس کشور مورد توجه قرار می گیرد. حتي در مدارسی که شهریه های بالاتري دارند، می بینیم که خروجی با سایر مدارس چندان فرقی ندارد و این سهل انگاری دقیقا همان چیزی است که در جامعه نیز شاهد آن هستیم. هر کس مسئولیتی پذیرفته است و آن احساس که باید پشت مسئله باشد، کمتر وجود دارد. مسئولین بیشتر بازتاب دهنده مشکلات هستند تا برطرف کننده آن. در حالیکه برای پیدا کردن یک مشکل، خیلی هم نیاز به پست و مقام نیست!
مهم ترین ضعف های سیستم آموزشی ما در زمینه ترغیب کودکان و نوجوانان به کتاب و کتابخوانی چیست؟
مدارس ما این نگرش را ایجاد نمی کنند و احساس نیاز به کتاب و مطالعه را افزایش نمی دهند. از طرفی در کشور ما مسئله ای به نام کنکور وجود دارد که همه چیز به تکنیک و سرعت بر می گردد. فردی که دانش بالایی دارد اگر تکنیک و سرعت نداشته باشد و یا کمی اضطراب داشته باشد در جایگاه پایین تر قرار می گیرد. هستند دانش آموزانی که معدل خوبی دارند، مطالب را به خوبی درک کرده اند اما در کنکور موفق نمی شوند. اصولا کسانی موفق می شوند که تست های سال گذشته را به خوبی حفظ باشند و از سرعت بالایی برخوردار باشند و یک سری تکنیک ها را با کلاس رفتن یاد گرفته باشند. در حالیکه همین افراد پس از ورود به دانشگاه و طی کردن مراحل بالاتر متوجه ضعفهای خود در دانش و شیوه مطالعه می شوند. اگر تحقیقات طولی در این زمینه انجام می شد و به نتایج آن هم آنطور که باید اهمیتی داده می شد، امروز همچنان شاهد استفاده از یک روش پیش پا افتاده قدیمی برای محک زدن دانش آموزان و دانشجویان و همچنین کاهش ارزش مطالعه نبودیم. سیستم آموزشی درست باید فرد را به تفکر و جستجو برای جواب سوال وا دارد نه اینکه خواندن و مطالعه را برای دانش آموز بی اهمیت کند.
نظر شما