خبرگزاری شبستان- رشت، آوازه‌شان را بسیار شنیده بودم، کتابخانه‌هایی کوچک در دل مساجد که با یک یا چند قفسه و تعدادی کتاب در راستای رسالت خود که ترویج فرهنگ کتابخوانی است و در اسلام بسیار بدان سفارش شده، گام بر می‌دارند.
اهمیت کتابخوانی در اسلام به‌قدری است که معجزه پیامبر اکرم (ص) از نوع کتاب بوده و اولین آیاتی هم که بر ایشان نازل شده، امر بر خواندن کرده و با الفاظ کتاب، قلم و علم توام شده است تا سرآغاز رسالت بر مبنای خواندن شکل گیرد.
در ایران اسلامی از گذشته یک ارتباط دقیق و معنادار میان کتاب، کتابخوانی و مساجد وجود داشت و به‌نوعی بزرگترین کتابخانه‌های ما در کنار مساجد واقع بودند و یکی از کارکردهای مساجد وجود کتابخانه بوده که می‌تواند مقوم فعالیت‌های فرهنگی باشد.
در گیلان نیز با راه‌اندازی کانون‌های مساجد در بالغ بر 900 مسجد سراسر استان، تشکیل کتابخانه‌های مساجد در دستور کار قرار گرفت و هم اکنون 245 باب کتابخانه در مساجد سراسر استان فعالیت می‌کنند که از این تعداد 180 باب کتابخانه توانسته‌اند در سامانه بچه‌های مسجد( فهما ) ثبت شوند. حدود 13 هزار نفر از نوجوانان و جوانان گیلانی در کتابخانه‌های مساجد استان که با 318 کتابدار و مسئول کتابخانه در حال خدمات رسانی هستند، عضو بوده و از افزون بر 20 هزار و 600 جلد کتب موجود در این کتابخانه ها بهره می‌گیرند.
کتابخانه نورالمبین مسجد حر رشت یکی از کتابخانه‌های فعال استان گیلان است که در مسجدی روستایی دایر شده و محلی برای نشست‌های کتابخوان و حلقه‌های کتابخوانی روستا است. پاتوقی که در ساعات فراغت کودکان و نوجوانان روستا را با معرفی کتاب‌های مفید و برگزاری مسابقه‌های مختلف دور هم جمع کرده تا پرورش فکری آنان را در کنار رشد معنویشان موجب شود.
«کلثوم اکبری» مسئول این کانون روستایی است که با تلاشی وصف‌ناپذیر، همتش را جزم کرده تا پیوندی محکم میان کودکان و کتاب ایجاد کند. پیوندی که با ایجاد کودکانی کتابخوان در سال‌های آینده رشد و توسعه فرهنگی کشور را به همراه دارد. وی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان از رشت با بیان کارکردهای مسجد و اینکه در گذشته مسجد مرکز همه فعالیت‌ها بوده است اظهارداشت: با تاسیس کانون‌های فرهنگی هنری مساجد، کارکردهای مسجد در حال احیا شدن است و امروز مساجد محلی برای گردهمایی نوجوانان و جوانان و شناسایی استعدادهای آنان هستند.
مدیر کانون نورالمبین مسجد حر رشت، مسجد را دارای نقشی موثر در افزایش روحیه امید و خودباوری آحاد مردم به‌ویژه جوانان و نوجوانان دانست و بیان کرد: اگر بخواهیم از فعالیت‌های دینی و فرهنگی که نقش بسزایی در تقویت و هدایت جوانان دارند، صحبت کنیم، کانون‌ها بهترین جایگاه را در اجرای این مهم دارند، به شرطی که فعالان کانونی بتوانند نقش خود را به خوبی ایفا کنند.
وی با تاکید بر لزوم نهادینه‌سازی فرهنگ مطالعه از دوران کودکی و انس کودکان با کتاب از طریق مساجد اظهارداشت: کانون‌های مساجد با تاسیس کتابخانه مساجد علاوه بر جذب کودکان و نوجوانان به این مکان مقدس، ارتقا علم و آگاهی جامعه را موجب میشوند.
اکبری با انتقاد از عدم فعالیت‌های کتابخانه‌ای برخی مساجد اظهارداشت: بسیاری از کانون‌ها در داخل مسجد فضا برای احداث کتابخانه هر چند کوچک را دارند یا اینکه فقط اسم کتابخانه را می‌بینید، اما هیچ فعالیتی در زمینه ترویج فرهنگ مطالعه و کتابخوانی ندارند و هیچ انگیزه و رغبتی در کودکان ایجاد نمی‌کنند که به سمت کتاب هدایت شوند.
وی با تاکید بر اینکه مدیران کانونی باید با تشویق کودکان و نوجوانان آنان را جذب مسجد کرده تا مسجد گریز نباشند تصریح کرد: متاسفانه جوانان فکر می‌کنند مسجد فقط محل عبادت بوده و فعالیت‌های مذهبی دارد. اگر بتوانیم از طریق کلاس‌های ورزشی، هنری و کتابخانه‌ای جوانان را به مسجد جذب کنیم و با ترویج فرهنگ کتابخوانی و معرفی کتاب‌های مفید سطح دانش و بصیرت آنان را ارتقا دهیم، این قشر را در برابر توطئه‌های دشمن مصون می‌کنیم.
مدیر کانون نورالمبین مسجد حر رشت با تاکید بر پیوند میان نوجوانان با مسجد و فعالیت‌های کتابخانه‌ای، این مهم را عاملی موثر در بصیرت افزایی و هوشیاری آنان در برابر دشمنان دانست که توسعه و پیشرفت ایران اسلامی را به همراه دارد.
وی متذکر شد: البته باید از کتاب‌هایی استفاده کنیم که جوان پسند باشند تا وقتی کتاب را معرفی می‌کنیم تمایل و علاقه به مطالعه آن داشته باشند.
اکبری با انتقاد از کاهش سهمیه کتب اهدایی به کتابخانه‌های مساجد تصریح کرد: در گذشته کتاب‌های بسیاری به کانون‌های مساجد اهدا می‌شد و به بهانه‌های مختلف به کودکان کتاب اهدا می‌کردیم و کتابخانه مسجد سرشار از کتاب‌های آموزشی، علمی، فرهنگی، تاریخی و داستانی بود و بچه‌ها به کتابخوانی تشویق می‌شدند. اکنون فقط از کتابخوانی و فواید آن برای بچه‌ها صحبت می‌کنیم و هیچ کاری برای جذب جوانان به کتابخوانی انجام نمی‌دهیم.
وی محدود شدن فعالیت‌های کتابخانه‌ای به مناسبت‌های خاص به‌ویژه هفته کتاب را مورد اشاره قرار داد و بر انجام فعالیت‌ها به مانند این هفته در طول سال تاکید کرد.
اکبری برگزاری جشنواره‌های کتابخوانی و طرح شنبه‌های کتاب در کانون‌های مساجد را گامی موثر در افزایش سرانه مطالعه دانست و اظهارکرد: جشنواره‌های کتاب فهما یکی از برنامه‌های خوب و مفیدی است که بچه‌های مسجد را به سمت کتابخوانی سوق می‌دهد اما کافی نیست و باید با حمایت از کتابخانه‌های مساجد اینگونه برنامه‌ها را افزایش داد.
وی اضافه کرد: فعالیت‌هایی که در رویداد ملی فهما تحت عناوین شنبه‌های کتاب و صدای کتاب وجود دارد، هم به صورت هفتگی در کانون اجرا می‌شود و هم در فضای مجازی منتشر می‌شود.
مدیرکانون نورالمبین حر مسجد رشت با اشاره به پاندمی کرونا که همه فعالیت‌ها از جمله فعالیت‌های کانونی و کتابخانه‌ای را تحت الشعاع قرار داده است تصریح کرد: با بهره‌مندی از فضای مجازی، ارسال فایل صوتی کتاب و قصه گویی، فعالیت‌ها را ادامه دادیم که با استقبال خوبی از سوی بچه‌های مسجد و مطالعه کتاب مواجه شد.
وی با تاکید بر اینکه كتابخانه‌های مساجد بايد توانايی جذب كودكان را داشته باشند تاکید کرد: كودكان زمانی به حضور در كتابخانه تشويق میشوند كه فرهنگ مطالعه را در خانواده خود مشاهده كنند.
نظر شما