به گزارش خبرنگار قرآن و معارف خبرگزاری شبستان، نماز، نهتنها در اسلام بلکه در تمام ادیان، از جایگاه و اهمیت ویژهای برخوردار است. نماز، عبادتیست که تعداد بسیاری از آیات و روایات را به خود اختصاص داده و در قرآن، یکی از مهمترین صفات انسانهای شایسته، اقامۀ نماز شمرده شده است. همچنین بهترین تعبیرها در روایات، به نماز اختصاص یافته است؛ تعابیری مانند: راس اسلام، وجه دین نور، و با فضیلتترین عمل از همه مهمتر اینکه اولین دستور خداوند به حضرت موسی، امر به اقامۀ نماز بود،لذا در این خصوص با «فیض الله رضایتی»، مدیر ستاد اقامه نماز استان ایلام گفت و گویی انجام دادیم که در ادامه مشروح آن تقدیم حضورتان می شود.
فلسفه و حکمت نماز در دین اسلام چیست؟
نماز یک دستور الهی است. خداوند در قرآن کریم می فرماید: «و اقم الصلوة لذكري(طه،14) »، (نماز را به پا دارید)، همه ارزش ها در یاد خداوند نهفته است. وقتی انسان به یاد خداوند باشد از خطاها مصمون می ماند، آرامش پیدا می کند و خداوند را ناظر بر اعمال خود می بیند، پس فلسفه نماز عبودیت انسان در برابر قدرت بی انتهای الهی است.
عوامل سستی و بی توجهی به نماز در جامعه چیست؟
امروزه عوامل مختلفی در جامعه باعث سهل انگاری و سستی در نماز شده است نه اینکه مردم اعتقاد نداشته باشند خیر، بلکه یک آسیب بزرگ با عنوان سهل انگاری و تنبلی نماز را تهدید می کند لذا نیاز است یک موتور حرکتی جوانان و نوجوانان را به حرکت در این مسیر وا بدارد. در چنین شرایطی وقتی دوستی با خداوند برقرار شود، وقتی انسان جایگاه خود را در جایگاه خدا ببیند، نماز هم جایگاه خود را پیدا می کند.
چرا در دین مبین اسلام تاکید به نماز خواندن شده است؟
ببینید، ارزش اسکناس به نخی است که در آن وجود دارد. اگر این نخ نباشد، اسکناس هم فاقد ارزش می باشد. تمام اعمال خیری که انجام می دهیم در جایگاه خود خوب و پسندیده است اما این اعمال خیر را نماز تحویل خداوند تبارک و تعالی می دهد. نماز اصل و ستون دین است. اگر نماز نباشد سایر اعمال نیک و پسندیده ما هم ارزش وجودی خود را از دست می دهند و به خداوند تحویل داده نمی شوند؛ بر همین اساس است که قرآن می فرماید: اگر نماز انسان مورد قبول درگاه پروردگار متعال قرار گیرد،سایر اعمالش پذیرفته می شود. نماز نقش «نخ» در اسکناس را دارد، یعنی ارزش وجودی هر کاری در نماز نهفته است، نماز مانند دانه های تسبیح همه اعمال خیر و پسندیده را به هم وصل و تحویل پروردگار می دهد.
نماز، انسان را از فحشا و منکرات دور می کند ولی چرا با وجود این بعضی از افراد مرتکب گناه و معصیت می شوند؟
ذات نماز «إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهى عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْکَر»؛ (همانا نماز(انسان را) از فحشا و منکر باز میدارد) گویای اهمیت و تأثیر نماز در نهی نمودن انسان از بدیها و اعمال زشت است. چرا تاثیری ندارد به دلیل اینکه ما نمازخوان نیستیم، نماز را می خوانیم ولی اقامه نمی کنیم. اقامه نماز با تمام ابعادش ما را به کمال می رساند لذا در قرآن کریم به خواندن و انجام دادن نماز تاکید نشده بلکه به اقامه نماز تکیه شده است. عبارت « و اقم الصلوة » نماز را به پا دارید، مکرر در قرآن کریم بیان شده است. خواندن صرف نماز دردی را دوا نمی کند. وقتی نماز را اقامه نکنیم، مصونیتی هم پیدا نمی کنیم، چون چیزی که به زبان جاری شود ولی در قلب نفوذ نیابد ارزش وجودی ندارد که مسئله همین جاست.
آثار بی توجهی و سستی به نماز چیست؟
اگر همه اصناف و مشاغل در حوزه خودشان به معنای واقعی اهل نماز باشند، هیچ گاه در کار خود کم کاری نمی کنند، در حق مردم بی انصافی و جفا روا نمی دارند، حلال و حرام نمی کنند، اگر نماز بخوانیم در کارمان مصونیت پیدا می کنیم، چون وقتی فردی خداوند را ناظر بر اعمال خود ببیند، قطعا در کار خود خیانت و جفا نمی کند و حق الناس را نادیده نمی گیرد. همه گرفتاری ها و مشکلات ما در وصل این نخ است. اگر وصل شویم، تمام برکات آن در رفتار، کردار و نیات ما به وضوح دیده می شود.
شما چرا راهکاری را برای نهادینه شدن فرهنگ نماز در جامعه توصیه می کنید؟
خانواده و آموزش و پرورش نقش بسیار مهمی در فرهنگ سازی نماز در جامعه دارند اما نقش خانواده پررنگ تر و مهم تر است. وقتی پدر و مادرها اهل نماز نباشند، فرزندان هم به نماز بی توجه می شوند. برخی از والدین اهل نماز هستند اما رفتار نمازی ندارند. این نوع رفتار آنها باعث می شود که فرزندان احساس کنند،نماز اثربخشی لازم را در زندگی آنها نخواهد داشت، این گونه تصور می کنند که اگر تاثیرگذار بود، پدرم فلان گناه و رفتار ناپسند را مرتکب نمی شد لذا ریشه تمام مسایل و مشکلات جامعه به خانواده ها بر می گردد.
بنابراین اگر سرنوشت فرزندان برای پدرها و مادرها مهم است، آنها ابتدا باید نماز را به فرزندان شان بیاموزند و خود مقید باشند. در صورتی که اهل نماز باشند، می توانند به فرزندان خود معصومیت ببخشند، هرچند جامعه و آموزش و پرورش مهم است، اما زیربنایی ترین عامل خانواده می باشد لذا از مهمترین عوامل در ترغیب فرزندان به هر کار خوب، من جمله نماز این است که والدین الگوی مناسبی در این امر بوده و قبل از هر اقدامی از خود شروع کنند. اگر شما به عنوان والدین نسبت به نماز اول وقت بی توجه باشید، نباید انتظاری از فرزندان داشته باشید.
نظر شما