رج رج گره و نمایش هنری ستودنی/ تار و پودی که بر مشکلات گره می خورد

خبرگزاری شبستان_ خرم آباد؛ گره روی گره و گره در کارو نجوای آرام نقشه خوان و دستانی که هنرمندانه و خستگی ناپذیر به سرعت روی تار و پود فرش کار می کند و هنری کم نظیر و زیبار را نقش ها خلق می کند.

سمفونی گره انداختن های دستان فرش بافان موسیقی زیبای زندگی و اصرار دستان هنرمند زنانی است که خستگی ناپذیر چشم به رج های فرش دوخته و باهر گره ستون خانواده را محکم و محکم تر می کنند.

زنانی که روزها و شب های خود را پشت دار قالی می نشینند و سپیده دم را به امتداد شب گره می زنند و با انگشتان هنرمند خود روح و جان تازه ای به دار قالی می بخشند.

در میان سمفونی صدای گره و ابزار فرش بافی تنها صدایی ریزی به گوش می رسد و آن نجوای ریز لب فرش بافان است که مرتبط به گوش می رسد و این کلمات را تکرار می کنند،« گره بزن ، زدم را » و این صدای کوتاه شاید کل کلماتی باشد که فرشبافان در طول کار تکرار می کنند.

به رغم سختی کاری که به وضوح دیده می شود، و در نگاه اول هر بیننده ای به فکر کمر درد و درد انگشتان فرش بافان می اندیشد که از سپیده دم تا پاسی از شب در حال حرکت است، اما ضرب آهنگ کوفتن دفه ها (وسیله ای که برای جا انداختن پود بر روی گره های فرش می کوبند) و صدای قرچ قرچی که با برش تیغه قلاب به راه می افتد، فضای کارگاه فرشض بافی را زیبا و زیبا تر می کند.

از طرف دیگر رنگ بندی های زیبای رنگ ها در کارگاه و فرش بافته شده زیر دستان هنرمند فرش بافان طعم و رنگ زیبای زندگی را فریاد می زند و با هر رنجی برای بافتن رج به رج فرس نام و نشان فرش بومی و ایرانی حفظ می شود.

مدیر عامل، موسس و مدیر و مربی آموزشگاه گل ابریشم وشرکت دلتا و رئیس اتحادیه فرش شهرستان کوهدشت، اظهار داشت: حوزه فعالیت این کارگاه فرش بافی تولید فرش، گلیم، تابلو فرش، گبه است.

«سیده مریم نظری» افزود: در این کارگاه آموزشی جهت توانمند سازی بانوان بی سرپرست و بد سرپرست  تلاش می شود.

وی ادامه داد: در این راستا با مشارکت فنی و حرفه ای استان، بنوان تحت پوشش کمیته امداد، بهزیستی، زنان بی سرپرست و بد سرپرستو داوطلبان آزاد  آموزش های لازم را دریافت می کنند.

نظری که خود مربی فنی و حرفه ای است، ادامه داد: در زمینه طراحی فرش هم در این کارگاه آموزش های لازم ارائه می شود.

وی با بیان اینکه  فعالیت خود را در سال 1385 شروع کرده ام، ابراز کرد: با حمایتی های بسیج از لحاظ تجهیز کارگاه و چه از لحاظ بافنده خانگی حمایت کرده اند.

نظری تاکنون بالغ بر 700 نفر در این آموزشگاه، در زمینه فرش بافی آموزش  دیده اند، اذعان داشت: افراد آموزش دیده  توسط بسیج سازندگی مورد حمایت قرار گرفته و تسهیلات اشتغالزایی دریافت می کنند.

وی با بیان اینکه الان در حدود 27 نفر در اینجا در حال آموزش هستند، ادامه داد: در این کارگاه به طور مستقیم 8 نفر بیمه شده کارگاه داریم و 180نفر به صورت خانگی بیمه تامین اجتماعی هستند.

نظری بیان کرد: مواد اولیه همه را در اختیار آنها در خانه قرار می دهیم و برای فروش به بازار ارائه می کنیم.

این فرش باف لرستانی ادامه داد: در آمد زایی این کار سالانه در حدود 100 میلیون در آمده داشته ایم و هر بافنده به صورت متری سالانه 10 میلیون درآمد داشته است.

وی با اشاره به اینکه طی 6 ماه یک تابلو فرش یک متری زمان می برد تا بافته شود، ادامه داد: طرحی از شرکت گرفته شود تضمینی به همان شرکت فروخته می شود.

نظری با بیان اینکه هر دوره آموزشی حدود 4 ماه طول می کشد، افزود: 450 ساعت و کلاس بهتر بافی 4 روز است چون یادآوری است و برای ارتقاع مهارت می باشد.

وی با بیان اینکه در ماه های اخیر 50 نفر از طریق فنی حرفه ای بد سرپرست و بی سرپرست آموزش داده ایم، ادامه داد: برای کمیته امداد با توجه به قرار داد سالانه 30-20 نفر آموزش داریم .

این فرش باف لرستانی با اشاره به راه اندازی صندوق قرض الحسنه بسیج، افزود: صندوق قرض الحسنه بسیج به نام شهید باقری از سال 1399 راه اندازی شده است.

نظری با بیان اینکه این صندوق هم اکنون در حدود 160نفر عضو دارد، ادامه داد: در صورت حمایت این کار را گسترش داده و یک مجتمع تبدیل می شود.

صنعت قالی بافی در استان لرستان همچون بسیاری از مناطق ایران اسلامی به به هزاره های قبل از میلاد بر می گردد و فرش بافی با طرح های بومی هنوز هم زیبایی خاص خودش را دارد.

فرش دستبافت لری از با ارزش ترین صنایع دستی استان لرستان محسوب می شود ویکی از اصیل ترین فرش های ایرانی است، اما متاسفانه کارگاه های قالبی بافی و فرش دستبافت مانند گذشته رونق ندارد.

از میان بافته های لری، قالی، گبه، گلیم چاکدار، گلیم بی چاک (رند)، گلیم بند، و ریس ، سوماخ (گلیم دو پود) شش درمه، جاجیم و پلاس معروفتر است و از همین بافته ها بوده است که انواع خورجین، خور نمکدان، تاچه، گاله و امثال آن را درست می کرده اند.
 

قالی های دست بافت لری نه تنها در مرکز استان لرستان بلکه در بازارهای مناطق همجوار همچون همدان، اراک، اصفهان و کرمانشاه نیز عرضه می شود.

این قالی ها با وجود طرح های ساده و بی بدیل زمخت تر و ابتدائی تر از طرح های قالی های دیگر مناطق هستند برای مثال طرح های کردی و لری با وجود شباهت های فراوان از نظر کیفیت با هم متفاوتند، در مناطق عشایری با وجود تولیدات اندک نمی توان ظرافت فرشهای شهری باف را در آنها مشاهده کرد. ولی در عوض با طرحهای ساده و اکثراً زیبایی که غالباً درسبک های هندسی و شاخه شکسته مجسم می شوند طرفداران پر و پا قرصی در میان معماران و دکوراتیوهای اروپائی برای خود پیدا کرده اند.

فرش لری محصور به لرستان نیست و لر‌هایی که در چهارمحال و بختیاری زندگی می‌کنند و در قالیبافی معروفند؛ قالی، گلیم و انواع دیگری از بافته‌های عشایری را تولید می‌کرده‌اند که «وریس و مالبند» معروف‌ترین آنهاست.

ساکنان لرستان و ایلام هم قالی، گلیم، جاجیم و... می‌بافتند، اما اکنون تنها در بخش شمالی این مناطق یعنی اطراف بروجرد، الشتر و روستا‌های شمال قالی بافته می‌شود. با توجه به اینکه آن‌ها همسایه نهاوند، ملایر و سرابند هستند، قالی آنان به هم شبیه است و در قسمت جنوبی لرستان نیز تنها نوعی جاجیم تولید می‌شود که «باشته» نام دارد.