شعر در فرهنگ ایرانی اسلامی آیینه داری کرده است

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان، مرتضی امیری اسفندقه امروز دوشنبه 15 آذر در نشست رسانه ای نخستین کنگره ملی شعر سردار سربداران که در تالار رودکی برگزار شد، گفت: درباره سپهبد سلیمانی مراسم شعر کم برگزار نشده است؛ حتی قبل از شهادت ایشان دفتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه تهران به درایت شاعر و ذاکر نام آور عرصه هنر آیینی حاج آقا سعید حدادیان و عوامل فرهنگی و اجرایی دفتر نخستین شب شعر با عنوان سلام سردار را برگزار کرد. زمانی که شهید سلیمانی حاضر بودند و همرزمان ایشان از سپاه قدس در این مراسم حضور پیدا کردند.

دبیر علمی نخستین کنگره ملی شعر سردار سربداران با بیان اینکه بعد از شهادت حاج قاسم شب شعرهای محلی و منطقه ای بسیاری برگزار شد، عنوان کرد: بسیاری از نهادها خود را موظف دانستند که سروده های شاعران را جمع آوری و کتاب چاپ کنند اما این نخستین کنگره است که در مورد شهید سلیمانی برگزار می شود. کنگره تفاوت معنایی با شب شعر دارد. کنگره جامع الاطراف تر و بزرگ تر است و دقت الطبع بالاتری می طلبد و آمال دیگری را مطرح می کند. کنگره این نیست که فقط 10 نفر شعر دهند. کنگره نکات علمی را مد نظر قرار می دهد. به همت بنیاد شهید سپهبد سلیمانی به ویژه خانم زینب سلیمانی فرزند شهید سلیمانی همت شد که دبیر علمی نخستین کنگره شعر در مورد حاج قاسم برگزار شود.

وی تصریح کرد: برای نخستین کنگره ملی شعر سردار سربداران خواهش کردیم که تمامی شعرهایی که در باب رشادت و شهادت شهید سلیمانی سروده شده است، جمع آوری شود؛ دوم اینکه آنچه از این بعد قرار است سروده شود با بخش فرهنگی کنگره مرتبط باشند. شعر در طول تاریخ فکر و فرهنگ ایرانی اسلامی آیینه داری کرده است. اگر بخواهیم از قرن 4 تا حال شعر پارسی را بررسی کنیم در واقع تاریخ تحولات ایران را بررسی کردیم. تاریخ اصل مشروطه در شعر شاعران است. تاریخ اصل حافظ در اصل حافظ و سعدی است. در حقیقت شعر در اصل و بطن تاریخ و مسایل اجتماعی و سیاسی ورود یافته است.

امیری اسفندقه با اشاره به اینکه اجازه ندادیم شعر ضعیف در چشمرس قرار گیرد، بیان کرد: ضمن احترام به عواطف همه شاعران و کسانی که در مورد حاج قاسم شعر سرودند، باید گفت که همه این اشعار قابل چاپ نیست. همه حق دارند شعر بخوانند اما همه حق ندارند شعر بسرایند. اینکه فکر کنید 100 نفر در کنگره ای شرکت کرده اند و هر 100 نفر شاعر هستند، درست نیست. در این کنگره حدود 322 نفر شرکت کردند که برخی استعداد هستند و کنگره هم بنا را بر استعدادیابی گذاشته است.

این شاعر اظهار داشت: همه شهدا رفتند تا قلم بماند اما این قلم ماند که فرهنگ شهادت را حفظ کند. در واقع آن قدم و این قلم همراه هم هستند. در نخستین کنگره شعر سربداران متوجه شدیم برخی استعداد هستند. برخی ضعف ها هم در اشعار وجود داشت، باید برای این افراد کلاس برگزار شود. این افراد نباید رها شوند باید ارتباط آنها با کنگره برقرار باشد. ما نیامدیم بگوییم افتتاحیه، اختتامیه و خداحافظ. کنگره ملی شعر سردار سربداران اختتامیه ندارد. ما خداحافظی نمی کنیم. آثاری که چاپ شود فراروی چشم قرار می گیرد و آثاری که چاپ نمی شود، دور ریخته نمی شود.

دبیر علمی نخستین کنگره ملی شعر سردار سربداران اظهار داشت: برای اینکه روال و روند کنگره سردار سربداران از نظر علمی حمایت و مراقبت از شان و شخصیت شهید سلیمانی باشد در حوزه شعر قالب ها را آزاد گذاشتیم. در واقع تنوع قالب ها را بدون تعصب داریم همچنان که خود شهید سلیمانی یک نفر بود اما متکثر. همه از پیر و جوان او را دوست داشتند، مرزبندی در داخل کشور نداشت بلکه پل ارتباطی بین همه نیروها بود. در کنار شهید سلیمانی جناح چپ و راست معنا نداشت؛ کنگره هم باید این گونه باشد برای همین همه قالب ها از نخستین قالب یعنی قصیده تا آزاد و سپید را مد نظر قرار دادیم.

وی با اشاره به تفکیک داوری در دو بخش کلاسیک و نو در نخستین کنگره شعر سردار سربداران گفت: داورانی که شعر کلاسیک را خوب می شناسند برای داوری این بخش در نظر گرفتیم. علاوه بر این اجازه ندادیم کسی که قصیده را خوب نمی شناسد بخواهد اشعار در قالب قصیده را داوری کند. در بخش کلاسیک حسین اسرافیلی، هادی سعیدی کیاسری و ناصر فیض داوری را به عهده داشتند. در بخش نو مصطفی علیپور، مهدی سیار و حمیدرضا شکارسری عهده دار داوری بودند. یک بخش فریادهای ما در گرفتن انتقام این است که بخش فرهنگی ما درست فعال شود و آنچه در باب شهدا از جمله شهید سلیمانی بیرون می آید، صحت و اولویت از نظر علمی در آن رعایت شده باشد. یک شعر ناب، ترانه ناب و سرود ناب در وصف سردار سلیمانی می تواند همان انتقامی باشد که می خواهیم بگیریم و یک شعر ضعیف، تضعیف کننده این حماسه است.

امیری اسفندقه با اعتقاد بر اینکه هیئت علمی کنگره ها باید سخت گیر و پیگیر باشند، افزود: نباید اجازه داد شعر ضعیف چاپ شود. همه کسانی که درباره شهدا از جمله شهید سلیمانی در قالب فیلم، نقاشی و شعر فعالیت می کنند، باید واقعا فیلمساز، نقاش و شاعر باشند. ما معتقدیم در کنگره شعر سردار سربداران شهید سلیمانی به کمک ما آمد که شعر پارسی را یک بار دیگر پالایش کنیم. ما کاری برای ایشان نکردیم. تلاش کردیم در اولین کنگره خشت را درست بگذاریم.

وی خاطرنشان کرد: بخش کلاسیک و نوی کنگره شعر سردار سربداران مجموعا شش داور دارد که برای هر گروه یک سرداور و سرپرست انتخاب شد. نمی توانستیم شعر نو را نادیده بگیریم. نیما در عرصه شعر پارسی ورود پیدا کرده است. در این دوره که نیما ظهور پیدا کرده است، بهترین شعرها سروده شده است که در این حوزه می توانیم از قیصر امین پور و سید حسن حسینی یاد کنیم. با این نوع کنگره ها باید جلوتر رویم. در این کنگره سرپرست گروه کلاسیک مصطفی محدثی خراسانی و سرپرست حوزه شعر نو سعید یوسف نیا بود.

امیری اسفندقه با بیان اینکه مکتب سخت گیر است، عنوان کرد: مکتب جز نیست، کل است که در آن مجموعه جز با کل یارای برابری دارد. باید از این اجزا مراقبت کنیم. تلاش کردم که به بهترین نحو مراقبت صورت گیرد. با داوران این کنگره آشنا شوید و ببینید چه کسانی اشعار را داوری کردند. برخی از اشعار در روز پنج شنبه 18 آذر خوانده می شود، برخی دیگر نیز کتاب می شود. کنگره جزو فرهنگ ماست که فراموش شده است. حوزه ساخت و پرداخت قابل ملاحظه است. ساخت داریم اما پرداخت نداریم. هیچ شاعری در هیچ کجای ایران از پرداخت شعر بی نیاز نیست. انجمن های شعر محل پرداخت شعر بوده است.

این شاعر در پاسخ به سوال خبرنگاری مبنی بر اینکه آیا اشعار برگزیده کنگره سردار سربداران به موسیقیدانان ارایه خواهد شد، گفت: به موسیقی باید علمی نگاه کنیم همچون مدرسه ای که اثر را نقد، صیقل و پالایش می کند. به این کنگره اشعاری رسیده که قابلیت معرفی به عرصه موسیقی را داراست. ما در این کنگره برای رسیدن به شعرهای بی عیب تلاش می کنیم و شعرهای خوب کنگره را با اهالی موسیقی در میان می گذاریم.

دبیر علمی نخستین کنگره ملی شعر سردار سربداران در پاسخ به سوالی در مورد کتاب این کنگره خاطرنشان کرد: آنچه در کتاب می آید اگر بهترین نیست، نمی تواند غلط هم باشد. می تواند بهترین نباشد اما نمی تواند غلط باشد. کنگره ها باید مراقب باشند یا کتابی به دست ندهند یا اگر می دهند، معیوب نباشد به خصوص در این روزگار کمبود کاغذ و قتل عام درخت ها. درست نیست به نام شهید سلیمانی و هر شهید دیگری روی کاغذ شعر غلط نوشته و چاپ شود. ما در این کنگره تلاش کردیم شعرهایی را در کتاب گردآوری کنیم و در معرض رویت قرار دهیم که عالی باشد البته معتقدم تا شاعر زنده است، عالی ترین اثرش را نسروده است.