بدون عزت نفس، رنج ها تبدیل به عقده می شود/ راز رسیدن«ایران درودی» از رنج به گنج

خبرگزاری شبستان، سرویس فرهنگی، مریم داوری: « ایران درودی» نقاش مشهور ، نویسنده، کارگردان، منتقد هنری ، استاد دانشگاه  و از پیشگامان نقاشی معاصر متولد 11 شهریور 1315 در مشهد بود . این هنرمند بیش از 63 نمایشگاه انفرادی و 250 نمایشگاه گروهی در سراسر جهان بر پا کرده است. آثار نقاشی ۱۳۵۲–۱۳۳۸، در فاصلهٔ دو نقطه و چشم شنوا از جمله کتابهای این بانوی هنرمند است. وی در 7 آبان در سن 85 سالگی درگذشت. ایران درودی نه تنها چهره شناخته شده در جامعه هنری بود بلکه توجه روانشناسان را به خود جلب کرده بود . سخنرانی و مصاحبه های ایران درودی در مورد معنا و مفهوم زندگی و حتی زندگی شخصی اش در صفحات مجازی بسیاری از روانشناسان منعکس شده است و می شود. این بانوی هنرمند دوران کودکی سختی را  پشت سر گذاشت و حتی از سوی برخی از نزدیکان مورد تحقیر و تمسخر قرار گرفت اما با وجود آن  توانست بر همه رنج ها فائق آید به موفقیت و مهم تر از آن به شناخت زندگی و معنای آن دست یابد. به بهانه چهلمین روز از آسمانی شدن این بانوی هنرمند گفتگویی با «بابک ساسانی» مدرس، روانشناس، نویسنده، پژوهشگر و مشاور خانواده در مورد چگونگی گذر از رنج ها و دردها و مساله  پذیرش در مواجهه با مشکلات ترتیب دادیم که بدین شرح است:

برخی از افراد همچون بانو ایران درودی می توانند از دردها و رنج ها عبور کنند اما در عده ای دیگر این دردها تبدیل به عقده می شود.علت چیست؟

زمانی که فردی با تغییر، نقص و یا تفاوتی مواجه می شود، اولین واکنش احتمالی وی مقاومت در برابر این بر هم زننده تعادل است. برای عده ای این مقاومت ادامه می یابد، آنها شرایط را نمی پذیرند؛ در نتیجه دچار بیماری های مختلف از جمله گوشه نشینی و افسردگی می شوند و یا تصمیم می گیرند که آن جفایی که در حق آنها شده سر بقیه بیاورند و ضعف های خود را جبران کنند و خود را خالی. اما عده ای دیگر مثل خانم ایران درودی کسانی هستند که بعد از مقاومت اندکی در برابر آن مسئله شرایط خود را می پذیرند.

چرا عده ای می توانند به پذیرش مسائل و تفاوت ها برسند و عده ای نمی توانند؟

افرادی مثل خانم ایران درودی مسائل و شرایط را می پذیرند چون عزت نفس و اعتماد به نفس لازم را دارند. چنین افرادی برای خود ارزش قایل هستند و اعتماد به نفس به آنها کمک می کند که با وجود ناتوانی یا کم توانی جسمی تلاش کنند و تبدیل به افرادی شوند که زبانزد عام و خاص شوند.

این مساله در مورد شرایطی همچون شکست عاطفی یا از دست دادن عزیزان هم صدق می کند ؟

بله در حقیقت این مسئله در مورد افرادی که دچار فقدان یا شرایط ناگوار می شوند نیز صدق می کند. افرادی که عزت نفس پایین دارند، وابسته هستند. وقتی چیزی یا کسی را از دست می دهند، احساس می کنند تمام زندگی شان از دست رفته است. این افراد نگاه منفی به آینده دارند و این باعث می شود که منفعل و یا ضد اجتماعی شوند. اگر فرد عزت نفس داشته باشد در صورت از دست دادن عزیزی یا شکست در روابط و کار به خود کمک می کند، شرایط را می پذیرد، می داند که زندگی در جریان است و باید مسیر را ادامه دهد، ارزش و جایگاه خود را می داند و پیش خود می گوید:« من عزیزم را از دست داده ام، درست اما زندگی جریان دارد». چنین فردی خود را می شناسد و می داند در آینده چه جایگاهی را می خواهد که داشته باشد و بنابراین با شکست ها جا نمی زند.

بعضی افراد همچون خانم درودی در کودکی مورد تحقیر افرادی ناآگاه قرار می گیرند که با توجه به صحبتهای شما عزت نفس از آنها در برابر این تحقیرها محافظت می کند. این عزت نفس چگونه در وجود آنها که کودکی بیش نبودند، شکل گرفته است؟

بخش عمده ای از عزت نفس را از والدین می گیریم اما بخش ديگر بر اساس خودآگاهی شکل می گیرد. وقتی انسان خود را بشناسد متوجه می شود که ارزش او به ظاهر و یا دارایی او خلاصه نمی شود. داشتن اینها مسلما خوب است اما ارزش انسان به انسان بودن اوست که این توسط هیچ حادثه یا پیشامدی از بین نمی رود.

والدین چگونه می توانند به ایجاد عزت نفس در فرزندان خود کمک کنند؟

خیلی خوب است که والدین اگر ضعفی در فرزند خود می بینند، سرکوفت نزنند بلکه به فرزند خود کمک کنند ضعف هایش را بپذیرید و با وجود آن ضعف تلاش کند. گاهی کودکان با ضعف های جسمانی به دنیا می آیند که وظیفه والدین این کودکان برای پذیرش تفاوت ها بیشتر نیز است. البته این نباید باعث شود که این کودکان ضعفهای خود را نبینند چرا که می تواند منجر به سرخوردگی های دیگری برای آنها در آینده شود. چون به هر حال این نقصها وجود دارد و مهم این است که با علم به آن بر توانایی های دیگر خود تکیه کنند. وقتی ما خود را با تمام ضعف ها و کاستی ها دوست داشته باشیم، احساس می کنیم که باید برای رسیدن به بهترین جایگاه تلاش کنیم. وقتی خود را دوست نداشته باشیم دنبال بهانه برای درجا زدن و تلاش نکردن هستیم. خیلی افراد بودند که مشکلات فیزیکی یا شرایط خانوادگی و اجتماعی خوبی نداشتند اما با تلاش و اعتماد به نفس بلند شدند و به جایگاه خوبی رسیدند. مقاومت در برابر یک ضعف یا شرایط ناگوار در ابتدا طبیعی است اما کسانی که عزت نفس بالا داشته باشند، بعد از مقاومت خود را پیدا می کنند؛ به عنوان مثال کسی در خیابان به زمین می خورد، خاکی می شود، بعد از مدتی بلند می شود، لباسش را تکان می دهد و به راه ادامه می دهد. فردی که عزت نفس لازم داشته باشد در مواجهه با شرایط و مسایلی که ناگوار است، اینچنین عمل می کند.