خبرگزاری شبستان، جهان اسلام: کشور مصر در شمال شرقی آفریقا از دیرباز شاهراه ارتباطی بین کشورهای عربی اسلامی به شمار می آید و نظریه های فکری و دینی و علمی آن در جهان اسلام تاثیر گذار بوده است، به طوری که وضعیت شیعیان در این سرزمین و مناطق دیگر قاره آفریقا متاثر از این نظریه هاست.
زمانی که مصر در سال 20 هجری قمری به فرماندهی عمرو بن عاص فتح شد واسلام وارد این کشور شد. محبان اهل بیت(ع) نیز در جمع فاتحان مصر حضورداشتند که این مسئله آغازگر گسترش فرهنگ شیعه در این کشور بود.
اما با روی کار آمدن سلسله های اموی و عباسی و تحت تعقیب قرار گرفتن شیعیان درحجاز و عراق، بسیاری از شیعیان به سمت مصر رهسپار شدند،زیرا این منطقه دور از دسترس حاکمیت مرکزی بغداد بود. شیعیان در این مهاجرت خود توانستند جایگاه اهل بیت (ع) را در این سرزمین تقویت بخشند. ظهور دولت شیعی فاطمیان جایگاه تشیع را در این کشور تعمیق بخشید و تا امروز آثار فراوانی از جمله شهر قاهره که در آن زمان بنا نهاده شد، مسجد جامع الازهر، برگزاری عزاداری عاشورا از آنها برجای مانده است.
اما متاسفانه به دلیل برخی از اشتباهات حاکمان در دوره فاطمیان، ایوبیان روی کار آمدند. با حضور این سلسله وضعیت شیعیان نگران کننده شد، به طوری که تعقیب و کشتار شیعیان در مصر و شمال افریقا افزایش یافت و شیعیان مجبور به تقیه شدند.
وجود مزارها و مقام های منسوب به اهل بیت و امامزادگان در مصر همچون مقام حضرت زینب(ع)، مزار سیده نفسیه، مقام رأس الحسین(ع)، مزارفاطمه دختر امام حسین(ع)، مزار مالک اشتر نخعی، مزار محمد بن ابی بکر، مزار قاضی نعمانی و بارگاه سر زید بن علی آثاری از حضور شیعیان در این سرزمین دارند. این مسئله نشان می دهد که ریشه های فرهنگی شیعه در این سرزمین از زمان‌های دور بوده و همچنان به قوت خود باقی مانده است.
باوجود اینکه روح تشیع در این سرزمین زنده است، اما شیعیان این کشور تحت فشار هستند. به طوری که جمعیت شیعی آل البیت در مصر به دلیل اقدامات فتنه افکنانه بسته شد و یا حسن شحاته، خطیب و از فارغ التحصیلان جامعه الازهر که در 50 سالگی شیعه شد، توسط افراط گرایان سلفی به قتل رسید.
اقدامات ضد شیعی در مصر هنوز ادامه دارد، به طوری که مقامات فرودگاه قاهره روز شنبه 11 دسامبر از سفر «حیدر قندیل» روزنامه نگارمصری جلوگیری کردند و گذرنامه اش را توقیف کردند و به او دستور دادند که برای بازپس گیری گذرنامه اش باید به مقر امنیت ملی برود.
قندیل دراین باره می گوید: قصد سفر روسیه داشته است که توقفش در فرودگاه توسط افسر گذرنامه تعجب آور بود. زیرا هیچ دستور قضایی برای جلوگیری از سفرش وجود نداشته است.
به نظر می رسد مقامات فرودگاه قاهره، قندیل را به اتهام گسترش تشیع نگه داشتند و اجازه سفروی را نداند، زیرا قندیل از آگوست 2020 به قرار وثیقه آزاد است. مقامات مصری وی و گروه همراهش را به گسترش مذهب تشیع و تاسیس یک گروه متهم کردند. نیروهای امنیتی وی را در 29 دسامبر 2019 میلادی بازداشت کردند و تا مارس 2020 میلادی اطلاعی از وی در دست نبود.
بازرسان مصری از قندیل درباره تعلقش به مذهب شیعه، اعتقاداتش، انجام شعایر دینی، مکان تجمع و مجالس شیعه مصری ها،علت سفرش به ایران و عراق و اماکن مقدسه شیعیان بازجویی کردند.
این روزنامه مصری با دستان و چشمانی بسته در مدت حبسش در مقر امنیت ملی مورد بازجویی قرار گرفت. قندیل اولین و آخرین نفری نبوده و نیست که به دلیل مذهب تشیع اش تحت فشار قرار می گیرد و بازداشت و بازجویی می شود.
برهمین اساس، دولت مصر یا منابع مستقل آمار رسمی را از جمعیت شیعیان این کشور ارایه نداده اند. برخی از منابع شیعی جمعیت شیعیان مصر را 700 هزار تا یک میلیون نفر برآورد کرده اند که بیشتر آنها در جنوب مصر و در محله های طنطا و منصوره در دلتا در بخش شمالی قاهره زندگی می کنند.
باوجود اینکه شیعیان مصر یا تقیه پیش گرفتند یا زیر پرده اندیشه صوفیانه زندگی می کنند، اما به برگزاری مراسم عاشورا و برپایی موکب های حسینی در قاهره و جشن میلاد اهل بیت(ع) اقدام می کنند و فعالیت ها خود را در قامت مذهب تشیع انجام می دهند.
برهمین اساس می توان گفت که شیعیان مصر در جامعه ای فعالیت های انجام می دهند که دولت مصر با این فعالیت ها مخالف است و فضای متشنجی به دلیل اظهارات ضد شیعی سلفی ها و وهابی در این سرزمین وجود دارد.
نظر شما