شناخت جایگاه معنوی و علمي حضرت فاطمه زهرا (سلام علیها )کلید حل مشکلات مسلمانان

به گزارش خبرنگار گروه اندیشه خبرگزاری شبستان، به مناسبت سوم جمادی الثانی مصادف است با سالروز شهادت حضرت فاطمه(س)، حجت الاسلام امیرعلی حسنلو،مدیرگروه تاریخ و سیره مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه های علمیه یادداشتی تهیه کرده است که در ادامه مشروح آن را می خوانید.

 

 

واقعیت این است که درباره تبیین جایگاه علمی و معنوی حضرت زهرا (س) کاستی وقصور فراوان هست ؛ علت این قصور جهات وعلل مختلف دارد ؛ یکی از  علل کم توجهی ، مسائل جانبی است که نباید به آنها پرداخت ، حواشی سیاسی کهن یا فرقه ای که عاری از دخالت و تحریکات بیگانگان و دشمنان اسلام نیز نبوده است ؛ علت دیگر سیطره اختناق آلود حاکمان در گذشته تاریخ اسلام بر مورخان و جریان تاریخ نگاری اسلام بوده که سبب شده است در این باره به گزارش ها درست پرداخته نشود و توجه عمیق معرفتی به ابعاد وجودی حضرت فاطمه (س) با سانسور نگری مواجه شده و در نتیجه کاستی و غفلت شود ؛ در حالی که تبیین تاریخ بدون تعرض به دیگران و توهین برای رسیدن به حقایق وظیفه اهل دانش و تحقیق و نخبگان علمی بوده است؛  در حالیکه بیان گزارشها و تجزیه و تحلیل آنها ، در روشنگری نسل حاضر و کاستن از مشکلات و آسیبهای جهان اسلام و مسلمانان و بالا بردن معرفت و آگاهی آنها ضروری است ؛ تبیین سیره فاطمی وجایگاه حضرت در میان مسلمانان را باید ظرفیت و فرصتی برای رسیدن به حبل و ریسمان الهی قلمداد کرد ؛ قصور و اشتباهات دیگران در گذشته را باید اینگونه جبران نمود ؛ نه اینکه به جهت ملاحظات مختلف روی قطعه ای از تاریخ را با پرده های واهی پوشاند وبه آن نپرداخت ؛ از اینرو سزاوار است، علمای اسلام و برادران اهل سنت و همه فرق اسلامی ، حول محور شخصیت فاطمه دختر رسول الله(ص) بدون توهین به دیگران با نوشتن وسخنرانی و نشست و برگزاری گفتمان ها وارائه آثار علمی به جهان اسلام و مسلمانان اظهار مودت نموده تا زمینه تمسک و اعتصام به حبل وریسمان الهی برای همه مسلمانان فراهم گردد تا ممالک اسلامی از مشکلات فعلی در سایه محبت و مودت دخت رسول الله خلاص شوند ؛ دست استعمار وقتی از سر مسلمانان کوتاه می شود که منزلت وقدر فاطمه (س)شناخته شود ؛ بی گمان کلید حل تمام مشکلات جوامع اسلامی شناخت جایگاه فاطمه است ؛ شناخت این گوهر رسالت ، مهم ترین نماد وحدت وجمع شدن به گرد وجودی فاطمه(س) است.

 

آنچه در قرآن وروایات وسیره نبوی(ص)  ومنابع اسلامی درباره جایگاه معنوی و علمی فاطمه(س) وارد شده است نظیر ندارد ؛ تبیین شان فاطمه(س) از نظر معنوی به زبان قاصر بنده و دیگر نویسندگان کاری بس دشوار است ؛ اما این نوشته ها به جهت توسل وتاسی وبیان گوشه هایی از آنچه در منابع نقل شده است می باشد ؛ اگرچه در تاریخ نگاری و حدیث نگاری اسلامی در این باره قصور فراوان وجود داشته است ؛ بر اساس آنچه موجود وگزارش شده است، رتبه حضرت بسیار بالا و نیازمند تبیین با استفاده از ابزارها وتحلیلهای علمی است ؛ در منابع اسلامی گزارش شده که وقتی فاطمه(س) وارد محضر رسول الله می شد ، جناب ختمی مرتبت (ص)تمام برای تکریم فاطمه (س)او بلند می شد وبه سویش می رفت واو را بر جای خود می نشاند؛ اگر همین یک جمله به خوبی تبیین شود با درک عظمت معنوی رسول الله و نبوت و جایگاهش در هستی ، گوشه ای از عظمت معنوی وجایگاه فاطمه (س)در اسلام برای جوامع اسلامی ومسلمانان روشن خواهد شد ؛ این رفتار پیامبر (ص) با فاطمه را نمی توان به عواطف فرزند وپدری خلاصه کرد . چون پیامبر(ص) فرزندان وعزیزان دیگری نیز داشت ؛گواه دیگر در حکمت اعزاز واکرام پیامبر(ص) نسبت به مقام  فاطمه(س) نزول آیاتی از قرآن وسوره هایی چون کوثر در شان فاطمه (س) است که بازگو کننده گوشه ای از این عظمت معنوی است.

 

از آن جهت که فاطمه (س) مادرائمه(ع) است و این ظرفیت معنوی بالا را داشته است  که ام الائمه ودراین جایگاه باشد نیز  گوشه ای دیگر از عظمت معنوی آن حضرت است ؛ بر خی از دانشمندان اهل سنت به جهت توجه به رتبه معنوی وجایگاه علمی حضرت پس از بررسی اقرار به عصمت و رفعت جایگاه معنوی  و عظمت ايشان نموده وبه مکتب اهل بیت(علیهم السلام) علاقه مند گردیده ودراین باره کتاب نوشته اند؛ نمونه اش کتاب «با نور فاطمه هدايت شدم» نوشته عبدالعظيم حسن سوداني، ترجمه، سيد حسين محفوظي است .

 

 حضرت فاطمه زهرا (س) صاحب ولايت کبري است. يعني همان طور که ایمان به نبوت وامامت لازمه نجات وسعادت است ، ایمان به ولایت وجایگاه فاطمه نیز در همان رتبه معنوی وانکار ولایت او مخل تکامل ایمان است.  آيات وروایات متعددی در قرآن در مورد جایگاه حضرت زهرا (س)وجود دارد که به چند نمونه اشاره می شود؛

 

الف) تبیین جایگاه علمی ومعنوی فاطمه (س) در نمونه هایی از آیات قرآن

1- آیه تطهیر

يکي از آیاتی که می توان در باره عظمت معنوی و عصمت حضرت زهرا (س) و اهل بیت(ع) استناد نمود این آیه است «انما يريد الله ليذهب عنکم الرجس اهل البيت و يطهرکم تطهيرا» «خدا چنين مي خواهد که رجس (هر آلايش) را از شما خاندان نبوت ببرد و شما را پاک و منزه گرداند».

 

بزرگان از مورخان و محدثان اسلامی، معتقدند که اين آيه در حق اهل بيت پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ در منزل امّ سلمه، و در حق پنج تن آل عبا نازل شده است و هيچ يک از زنان پيغمبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ داخل اين قضيه نيست، و اين مطلب از مسلمات است. وقتي که اين آيه نازل شد، پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ و علي ـ عليه السلام ـ و فاطمه ـ سلام الله عليها ـ و حسنين ـ عليهم السلام ـ زير عباي پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ بودند که «ام سلمه» مي خواست زير عبا برود، ولي پيامبر(ص) فرمودند داخل نشود (و أنت في خير) «تو بر خير و نيکي هستي» ولي اين آيه مخصوص ما پنج تن است. 17 نفر از صحابه از جمله، انس بن مالک، ابن عباس، ابوهريره و...، اين روايت را نقل کرده اند.

 

علاوه بر آن 300 نفر ديگر نيز اين روايت را به همان ترتيب و با ذکر اين که محل نزول آيه خانه «ام سلمه» بوده است، نقل کرده اند، که به طور تفصيل در کتاب «الغدير» شرح آن آمده است. پيغمبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ ، براي اثبات و روشن شدن حقيقت امر، کار بسيار جالبي کرده است که 9 نفر از صحابه آن را نقل کرده اند، به اين شرح که بعد از نزول اين آيه، حضرت رسول اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ هر روز (تا زمان وفاتش تقريبا)، هنگام خروج از منزل که براي اقامه نماز صبح به مسجد تشريف مي برد، قبل از نماز صبح به در خانه حضرت صديقه ـ سلام الله عليها ـ مي آمد و مي فرمود: «السلام عليکم يا اهل البيت، انما يريد الله ليذهب عنکم الرجس اهل البيت و يطهرکم تطهيرا».  پس با توجه به مطالب فوق، جاي هيچ گونه ترديدي نيست که حضرت صديقه طاهره ـ سلام الله عليها ـ نيز از مصادیق کامل آیه تطهیر است ؛

 

از جمله رواياتي که در شان وجایگاه معنوی فاطمه (س) که مورد قبول فريقين «شيعه و سني» مي باشد نه دیگر زنان ، اين است که خود «ام سلمه» که سرآمد زن هاي پيغمبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ است، مي گويد: من از پيغمبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ پرسيدم که اين آيه تطهير در شأن کيست؟ حضرت فرمود: درباره من، علي، فاطمه و حسنين است و تو مشمول اين آيه نيستي؛ لذا ام سلمه اقرار مي کند ؛ ما همسران پيامبر، مشمول اين آيه نيستيم. اگر اين آيه شريفه، مشمول زنان پيغمبر اکرم ( ص) بود، بر خی از زنان حضرت که که در تاریخ سبب بروز حوادثی بودند، به این حدیث  وآیه استناد می نمودند. در منابع ومناظرات علمی که بوده است به این موضوعات پرداخته شده است.

 

2- آیه ذوی القربی (اهل بیت)

یکی دیگر از آیات که درباره رتبه معنوی حضرت است آیه مودت است که خداوند تصریح فرمود به پیامبرش  به مردم بگو من از شما به جهت نبوتم مزد وپاداش نمی خواهم بلکه مودت اهل بیتم را به شایستگی به انجام برسانند« قُلْ لا أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْراً إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبى» از مصادیق مودت سزاوار اطاعت مردم از روش وفرمایش اهل بیت(ع) است که باید از اهل تاریخ ومسلمانان پرسید نسبت به مودت زهرا(س) که در منابع تفسیری اهل سنت تاکید شده است که فاطمه وفرزندانش مصداق این آیه هستند ؛ باید پرسید مسلمانان آیا ملت اسلام به خوبی دریافتند اهل بیت (ع) در چه رتبه ای هستند وچگونه مودت و علاقه خود را به نزدیکان رسول الله بروز داده اند؟ آیا پس از پیامبر(ص) آنگونه که قرآن فرمود عمل شد ؟

 

ملت اسلام و نسل حاضر از مسلمانان باید این حوادث را به خوبی تحقیق بررسی نمایند ؛

 

در منابع تفسیری اهل سنت آمده است ، از رسول الله پرسیدند منظور از ذوی القربی چه کسانی هستند ؟حضرت به صراحت فرمود فاطمه وفرزندان او ؛ آیا مسلمانان به  این سفارش به خوبی عمل کرده اند ؟اگرچه درباره حکمت و فلسفه این سفارش هم اگر تامل شود به سود جوامع اسلامی، اگر به آیه مودت و آیه تطهیر ملتزم وعامل وپای بند بود !گرفتار معضلات کنونی وبرادر کشی و فتنه هایی چون داعش نمی شدند وطعمه استعمارگران نبودند ؛ بنابر این اگر پیامهای قرآن دراین آیات به خوبی دریافت و عمل می شد به سود ملت اسلام و تضمین کننده سعادت مسلمانان بود.

 

3- آیه مباهله

آیه مباهله  نیز یکی از آیات شریفه ی قرآن است که که به جایگاه رفیع معنوی وعظمت فاطمه در اسلام گواهی می دهد ؛ آنجا که نصارای نجران در باره حقانیت دین اسلام با رسول الله (ص) محاجه نمودند وتمامیت دین مطرح بود ، فاطمه نیز باید باشد تا حقانیت دین اثبات شود ؛هيچ كس ادعا نكرده است كه پيامبر (ص) در هنگام مباهله‏ با نصارى، كس ديگرى جز على بن ابى طالب و فاطمه‏ و حسن و حسين عليهم السلام را در زير كساى خود جاى داده است. براساس آیه مباهله که خداوند، عز و جل، فرمود« فَمَنْ حَاجَّكَ فِيهِ مِنْ بَعْدِ ما جاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعالَوْا نَدْعُ أَبْناءَ نا وَ أَبْناءَكُمْ وَ نِساءَ نا وَ نِساءَكُمْ وَ أَنْفُسَنا وَ أَنْفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَى الْكاذِبِين» هرکس درباره دین با تو محاجه نمود، بگو آماده مباهله با این کیفیت باشید ؛ مراد از فرزندان وى، حسن و حسين و مراد از زنان، فاطمه‏ و مراد از انفسنا، على بن ابى طالب (ع) است . اين آيه يكى از بزرگترين فضائل را براى حضرت فاطمه عليها السّلام كه در اوج محبوبيت وجایگاه معنوی آن حضرت را در نزد خداوند و پيامبرش به اثبات مى ‏رساند.

 

ازاین روی پیام مباهله نیز به مسلمانان و دیگر ملل وادیان این است که فاطمه (ص) ومعرفت او واعزاز واکرام او درشناخت دین اسلام و اعتراف به حقانیت اسلام مهم واز ارکان دین اسلام است.لذا بیشتر مستشرقان نیز درباره منزلت فاطمه در مباهله سخن گفته ونوشته اند .

 

4- سوره انسان

آیات  وسوره دیگر که در شان فاطمه (س) وخانواده آن حضرت نازل شده است ؛ سوره انسان وآیات شریفه این سوره است ؛« يُوفُونَ بِالنَّذْرِ وَ يَخافُونَ يَوْماً كانَ شَرُّهُ مُسْتَطِيراً وَ يُطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلى‏ حُبِّهِ مِسْكِيناً وَ يَتِيماً وَ أَسِيراً»  دراین آیه نیز ایثار واخلاص در راه خداوند از جمله ویژگی های ممتاز همسر وفرزندان  فاطمه (س) که محور این ایثار آن حضرت است شمرده شده است ؛ این سیرت فاطمه نیز الگو بخش برای همه انسانهاست نامه سوره انسان موضوع وپیام سوره معرفی انسان ممتاز وسر مشق برای جوامع انسانی است ؛ علمای اهل سنت نیز به این امتیاز فاطمه(س) وخانواده آن حضرت تصریح نموده اند. حسکانی ،در  شواهد التنزيل لقواعد التفضيل، ج‏2، ص: 408؛ ثعلبی ،در الكشف و البيان عن تفسير القرآن، ج‏10، ص: 102 ؛ سیوطی ،در تفسیر خود الدر المنثور في تفسير المأثور، ج‏6، ص: 299؛قرطبی ،در الجامع لأحكام القرآن، ج‏20، ص: 134-131 ؛سمرقندی،  بحرالعلوم، ج‏3، ص: 526 

 

5- سوره کوثر (فاطمه تجلی همه خوبی خوبی ها)

این سوره به پیامبر(ص) بشارت می دهد که خداوند خیر کثیر یعنی برکت پایان ناپذیر را به تو داده است؛ این سوره وقتی نازل شد که یکی از نابخردان درباره حضرت سخن ناصواب گفت وحضرت را به خاطر داشتن دختر ی چون فاطمه مقطوع النسل نامید واین بینش جاهلی بود برخاسته از نگاه جاهلیت به جنس زن ، خداوند درقرآن پاسخ این فرهنگ وبینش جاهلی را با نزول سوره کوثر درشان فاطمه برای پیامبر(ص)و به پیامبر تسلی داد وجایگاه منزلت زن را ترفیع داد وبه پیامبرش اطمینان داد که نسلی با برکت از همین دختر برای تو بوجود آید که تمام خیرات ونیکی ها در او جمع است ؛ او تجلی زیبایی ها وخوبی های عالم ست ؛ تمام نیکی ها در نسل فاطمه(س) است ویکی از مصادیق خیر کثیر،  شناخت جایگاه فاطمه(س)واطاعت ومودت وپیروی از دستورات فاطمه وفرزندانش است؛ فرزندان فاطمه ونسل او پس از ائمه(ع)سادات هستند که نیکی های آنان امروز برای همه محسوس وملموس است ؛ امام خمینی (ره) ورهبری معظم(مدظله) ومراجع تقلید دیگر که از سادات بوده اند ونسبشان به فاطمه (س) می رسد در دوره غیبت کبری که خدمات آنان وآثار علمی وتمدنی آنها جلوه هایی از آن خیر کثیر است که قرآن از آن سخن گفته است.

 

ب)تبیین جایگاه معنوی وعلمی فاطمه در نمونه هایی از روایات :

 

1-رنجش  فاطمه معیار خشم خدا

روايات زیادی در شان معنوی و در تبیین منزلت حضرت زهرا ـ سلام الله عليها ـ وارد شده است که به چند نمونه اشاره می شود؛ گفتار رسول الله( ص) در مورد اينکه: «ان الله تبارک و تعالي يغضب لغضب فاطمه، و يرضي لرضاها» «خداوند خشم مي گيرد براي خشم فاطمه، و نسبت به خرسندي او خرسند مي گردد».این روایت نیز جایگاه رفیع ومنزلت معنوی بی مانند فاطمه (س)را که به آن رتبه در مقام اطاعت پروردگا رسیده است را بیان می نماید.

 

فاطمه(س) کسي که خشمش به معني خشم خداوند است، جز حق عملي نمي کند و از او خطايي سر نمي زند، و براي يک لحظه ميل به باطل ندارد وجود  او تجلی حق است  ، بنابراين خشم او: نمايانگر حق است و در واقع اين حديث، بر اين دلالت مي کند که زهرا ـ سلام الله عليها ـ جايگاه بزرگي دارد که صرفا با عقل مادی قابل درک نيست.

 

2- فاطمه(س) هم وزن قرآن

روايات دیگر که جایگاه و منزلت اهل بيت فاطمه (ع) را تبیین می نماید که مورد قبول فريقين (شيعه و سني) است ؛ حديث ثقلين است. پيامبر اکرم (صلي الله عليه و آله ) فرمود: «من در ميان شما چيزي را بر جاي مي گذارم که آن را داشته باشيد هرگز گمراه نمي شويد، کتاب خدا و عترت اهل بيتم که از هم جدا نمي شوند تا اينکه کنار حوض بر من وارد شوند». استدلال به حديث چنين است که، کسي که از قرآن جدا نمي شود و از او دور نمي گردد، به معني آن است که کاملا همانند قرآن، باطل از پيش او و از پشت سر به سراغش نمي آيد. و اگر احتمالي هر چند بسيار اندک از جدايي اهل بيت ـ عليهم السلام ـ از قرآن وجود مي داشت، حضرت رسول اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ در کلام خودبر جدا ناپذیر بودن ایندو تا زماني که در کنار حوض بر من وارد شوند تاکید نمی کرد .

 

این روایات در منابع تاریخی کهن اهل سنت از جمله ابن سعد در الطبقات‏الكبرى،ج‏2،ص:150؛مقدسی در المعرفةوالتاريخ،ج‏1،ص:536 و ابن کثیر در البدايةوالنهاية،ج‏5،ص:209؛                         مقریزی در إمتاع‏الأسماع،ج‏6،ص:13؛ در منابع تفسیری همچون : اندلسی در البحر المحيط في التفسير، ج‏1، ص: 24 و تفسير القرآن العظيم (ابن كثير)، ج‏7، ص: 185و ونیشابوری در تفسير غرائب القرآن و رغائب الفرقان، ج‏2، ص:  -225221وسیوطی در الدر المنثور في تفسير المأثور، ج‏2، ص: 60 از منابع حدیثی معتبر اهل سنت ، مانند کتاب سنن ابن ماجه و دهها نفر از صحابه گزارش نمده است؛ثعلبی نیز الكشف و البيان عن تفسير القرآن، ج‏3، ص: 163و..به این حدیث تصریح نموده اند که فاطمه نیز بعنوان عترت یکی از ثقلین و هم وزن قرآن است ؛خرمتی که پیامبر(ص) برای فاطمه(س) می نمود  همچون حرمت قرآن بود.

 

3- فاطمه(س) بهترین بانوی دوعالم

روایت دیگر که رسول الله(ص) در باره جایگاه رفیع معنوی فاطمه فرمود : فاطمه بهترين زنان دو عالم است، افضل از همه بانوان جهان از مقام عصمت كبري برخوردار بود، و از هر حيث نسبت به بانوان جهان برتري و الگوي زنان بعد از خود است «فاطمه سيدة زنان عالمين است».

 

4- فاطمه(س) همتای علی(ع) در علم ومنزلت

چنانكه در روايات فراوان آمده است، حضرت زهرا تنها بانويي بود كه در شأن همسري اميرمؤمنان بود و اگر علي نبود  براي زهرا كفوي نبود، اين روايت و روايتهاي ديگري كه در منابع حديثي درباره مقام و فضيلت حضرت زهرا آمده است همه نشانگر اين است كه اين بانو فضايل و مقام معنوي و علمي بسيار بالايي داشت. از نظر علمي در حدّي بود كه ساير ائمه در آن درجه قرار داشتند، اگر آن بانو هم‎كفوي غير از علي نداشت ؛اين حقيقت بيانگر عظمت علمي حضرت زهرا (س) است. از امام صادق ـ عليه السلام ـ نقل شده كه سؤال فرمود: آيا مي‎دانيد تفسير كلمه «فاطمه» چيست؟ راوي گويد خير مولايم مرا به تفسير آن آگاه فرماييد؛ فرمود يعني كه شرّ و بدي در وجود او راهي ندارد و اگر براي همسري اين بزرگوار علي نبود تا قيامت كسي همشأن ايشان نمي‎شد  مقام علمي ومعنوی آن حضرت نيز چونان علي(ع) بعد از پيامبر سرآمد تمام بشريت است ؛

 

5- علم فاطمه(س) علم لدنی

اگرچه روزگار او پس از رسول الله چنان تیره شد که مجال تجلی علمش نبود ؛ با توجه به آنچه از معرفت ومعارف الهی به دست رسیده از جمله چند خطبه وگوشه هایی از علوم آن حضرت جایگاه علمیش معلوم است چنانکه دراین باره فرزندش فرمود ، (الله لقد فطمها الله تبارك و تعالي بالعلم و عن الطمث بالميثاق)  ترجمه: خداوند آن با نور را از علم مملو ساخت و از ناپاكيهاي زنان در عالم در منع كرد و مبرا نمود.

 

«به خدا سوگند خداوند متعال آن حضرت را به قدري در علم وسعت و ظرفيت داد كه از علم بشري بي‎نياز نمود و هرگز نيازي به آموختن از ديگران نداشته باشد زيرا پدرش اولين معلم اسلام است و آخرين پيامبر است كه خداوند او را با دين كامل و كتاب آسمانيش به سوي بشريت فرستاد».

 

همچنانكه علي مي‎فرمود: «بپرسيد از من از هر چيزي كه نمي‎دانيد و از هر چيزي كه مي خواهيد زيرا كه در اين سينة من علومي انباشته شده كه از پيامبر فراگرفته‎ام و همواره دنبال مردمي هستم كه لياقت داشته باشد، تا آن را به آنها بياموزم. فاطمه نيز از اين مقام رفيع علمي برخوردار بود، چون همشأن با علي در تمام فضايل معنوي و علمي بود، اگر ما به خطبه آن حضرت كه دربارة دفاع از ولايت كه در مسجد ايراد فرمود خوب تأمل كنيم خطبه‎اش را هم‎سنگ خطبه‎هاي اميرمؤمنان خواهيم يافت.

 

مرحوم مجلسي دربارة تفسير حديث امام باقر ـ عليه السلام ـ كه فرمود: «...فطمها الله بالعلم...»

 

يعني به سيب كثرت علم از جهل بريده شد و به قدري علم دارد كه جهالت هرگز در آن راه ندارد و از آغاز آفرينش برخوردار از علوم رباني شده  بنابراين با توجه به اين‎كه آن حضرت تنها دختر پيامبر اكرم بوده است كه فرزندانش امامان معصومي چون حسن و حسين هستند كه هر يك معدن و مخرن علوم الهي بودند و در حضور آن بانو تعليم و تربيت ديده بودند.

 

از طرفي آن بانو تنها هم شان اميرمؤمنان(ع) بود و از هر جهت خصوصاً از جهت علمي و همچنين يازده امام معصوم كه وارث علم الهي هستند، فرزندان آن حضرت هستند و تمام آنها به فضائل آن حضرت تصريح كرده‎اند و آن حضرت در تمام فضائل با آنها شريك است  و آنها وارث علم فاطمه (س) هستند كه مصحف فاطمه به آنها رسيد.

 

فاطمه تربیت شده و متصل به معدن علم که رسول الله است بود از طرفی او باامیر مومنان که باب شهر علم بود  همدم بود؛ درباره جایگاه معنوی و علمی حضرت چند حدیث از موسوعه آیه الله انصاری زنجانی خوئینی که عمری در راه تدوین این اثر گرانبها زحمت کشید ویکی از منابع مهم تبیین جایگاه حضرت فاطمه (س) تبیین نمود ، ارائه می شود :

 

1- في حديث عمار في علم‏ فاطمة عليها السّلام بما كان و بما هو كائن و بما لم يكن إلى يوم القيامة. ؛ در حدیثی ذکر شده که تمام آنچه در گذشته وآینده رخ داده ومی دهد  را به فاطمه یاد دادند.

 

2- إعطاء اللّه عشرة أشياء لعشرة من النساء: التوبة لحوا ...، إلى قوله: و العلم لفاطمة عليها السّلام.ده چیز را خداوند به ده نفر از زنان اختصاص داده است ..علم را به فاطمه

 

3- إعطاء النبي صلّى اللّه عليه و آله كربة لفاطمة عليها السّلام و أمرها بتعلّم ما فيها.پیامبر مجموعه که در آن علومی بود به فاطمه داد وفرمود آن را فرا بگیر

 

4-كلام أبي البركات بأن فاطمة عليها السّلام عالمة و هي مدينة العلم.ابوالبرکات گفته است که دانش  دراختیار فاطمه واو شهر علم است.

 

5- كلام الإمام الصادق عليه السّلام في مصحف فاطمة عليها السّلام: أنه إخبار جبرئيل عن أبيها و مكانه و إخبارها بما يكون بعدها في ذريتها، و كان علي عليه السّلام كاتبه، فهذا مصحف فاطمة عليها السّلام. 

 

سخن پایانی :

شناخت جایگاه حضرت فاطمه(س) برای مسلمانان و ملت اسلام به جهت برخی از مسائل ناشناخته مانده است ؛ بر همه مسلمانان بویژه بر بانوان دانشمند مسلمان  جهان اسلام ، بعنوان یک وظیفه سزاوار است ، در فرصتهای مختلف به تبیین و معرفی شخصیت آن حضرت، به بانوان عالم  معرفی نمایند تا امکان دسترسی و الگو گیری از حضرت برای همه فراهم آید ؛ تا پس از شناخت این گوهر گران مایه ، یکی از زمینه های ظهور فرزندش و وعده الهی محقق شود ، از طرفی نقش زنان در آماده سازی و تربیت انسانهای فرهیخته برای زمان ظهور فراهم آید ؛ این مهمترین نقش و وظیفه ای است که زنان دانشمند مسلمان می توانند در عصر انتظار ایفا نمایند ؛ براین اساس یک بعد و یکی از ارکان مهم نجات و سعادت جوامع بشری که ارتقا و توسعه فرهنگی جوامع بشری است ، به ایفای درست و کامل نقش زنان بستگی دارد . بنابراین زنان از منظر بینش اسلامی نقش مهمی در عصر انتظار و ظهور دارند که نباید مورد غفلت واقع شود؛ چنانکه اگر خطبه های فاطمه(س)به خوبی تببین و شناخته شود از طرفی تربیت درست فرزندانش که در راه اعتلای کلمه توحید وحفظ  اسلام نثار جان نمودند به خوبی  شناخته گردد ، روشن می شود که نقش آفرینی بانوان در جامعه اسلامی بسیار مهم است ؛ لذا زنان جامعه اسلامی باید به جایگاه و نقش فرزندآوری و تربیتی خود در این زمینه توجه بیشتری و اهتمام بیشتر و بهای بیشتر دهند .