مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان ایلام در گفت‌وگوی اختصاصی با خبرنگار خبرگزاری شبستان در ایلام بابیان اینکه میزان بارش نزولات جوی در استان ایلام طی سال جاری تاکنون 89 میلی‌متر بوده است، اظهار کرد: میزان بارش نزولات جوی در مدت مشابه سال گذشته 187 میلی‌متر و در درازمدت یعنی 50 سال گذشته حدود 168 میلی‌متر بوده که این میزان نسبت به درازمدت 46 درصد و نسبت به سال گذشته حدود 52 درصد کاهش نشان می‌دهد.
«علی پوراحمد» با تأکید بر اینکه سال گذشته یکی از خشک‌ترین سال‌های نیم‌قرن اخیر بوده است و با این شرایط وضعیت استان ازنظر منابع آبی وضعیت بسیار خاصی است، افزود: هر چه میزان بارندگی کم باشد به همان میزان منابع آب زیرزمینی، آب‌های سطحی و روان آب‌ها نیز کاهش خواهد یافت.
میانگین ذخیره آب در پشت سدهای استان به‌طور میانگین حدود 50 درصد است
وی با اشاره به اینکه برخی از رودخانه‌های کشور در سال گذشته نسبت به درازمدت حدود 75 درصد کاهش میزان روان آب داشته‌اند، گفت: همین امر نیز موجب شده است که سدهای مخزنی استان ازنظر منابع آبی در وضعیت خاصی قرار داشته باشند اما خوشبختانه با مدیریت انجام‌شده و صرفه‌جویی‌هایی صورت گرفته میانگین ذخیره آب در پشت سدهای استان به‌طور میانگین حدود 50 درصد است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان ایلام بابیان اینکه در حال حاضر حدود 50 درصد مخزن سد ایلام به‌عنوان تامین کننده حدود 70 درصد آب شرب ایلام پُر است، ابراز کرد: همچنین حدود 60 درصد مخزن سد دویرج به عنوان تأمین‌کننده آب کشاورزی منطقه دهلران و در آینده صنعت پتروشیمی این شهرستان، پُر است.
پوراحمد بابیان اینکه آب‌کشت پاییزه در عین خوش و فکه از طریق سد کرخه، سد دویرج و سد کنگیر تأمین می‌شود، یادآور شد: یقینا ادامه روند خشکسالی، مشکلاتی را در حوزه آب شرب و کشاورزی در استان ایجاد می‌کند و به‌طور قطع اگر آب سد ایلام اگر از یک ترازی پایین‌تر برود، کیفیت آن با مشکل مواجه خواهد شد، پیش‌بینی‌شده است که انتهای هفته سال جاری، بارش داشته باشیم، البته زمستان نرمالی پیش‌بینی‌شده بود ولی تا این لحظه این وضعیت روی نداده است.
طرح تعادل بخشی منابع آبی در ایلام در حال اجرا است
وی با اشاره به اجرای طرح تعادل بخشی باهدف ایجاد تعادل بین منابع و مصارف آب، ابراز کرد: این طرح شامل 15 پروژه است که 3 پروژه در حوزه جهاد کشاورزی، یک پروژه در حوزه زمین و مسکن و 11 پروژه در حوزه آب منطقه‌ای است که باهدف ایجاد تعادل بین منابع و مصارف آب ابلاغ‌شده است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان ایلام افزود: تلاش می‌شود که با اجرای این طرح، کمبودهای منابع آب به‌نوعی پوشش و جبران شود، مصارف آب را کاهش داده تا تعادل بین اراضی را جبران کنیم و از مهمترین طرح‌های احیا و تعادل بخشی پُر و مسدود کردن چاه‌های غیرمجاز است که خوشبختانه در استان ایلام این موضوع به نحو احسن انجام‌شده در سنوات اخیر حدود 240 حلقه چاه غیرمجاز پُر و مسدود شده است.
ایلام فاقد چاه های غیرمجاز است
پوراحمد با اشاره به اینکه در حال حاضر ایلام فاقد چاه غیرمجاز حفاری‌شده و تجهیز شده است، گفت: یکی دیگر از اقدامات در راستای تعادل بخشی بین مصارف و منابع، نصب کنتورهای حجمی هوشمند بر روی چاه‌های کشاورزی است، قبلاً هرکسی چاهی درجایی حفر می‌کرد، تصور بر این داشت که هرچقدر می‌تواند از آب زیرزمینی برداشت کند، وجهی بابت آن پرداخت نمی‌شد و کنترلی هم نبود.
وی بیان کرد: لذا این بی‌رویه برداشت کردن آب از چاه‌ها، باعث می‌شد که سطح آب زیرزمینی به‌صورت فزاینده‌ای پایین برود، در سطح کشور شاهد فرونشست دشت‌ها و خشک شدن چاه‌ها هستیم، بعضی مواقع سطح آب‌های زیرزمینی 200 تا 300 متر پایین رفته است و این موضوع زنگ خطری برای فرونشست زمین، کاهش میزان آب سفره‌های آب زیرزمینی و خشک شدن باغات است.
کنتورهای هوشمند حجمی بر روی چاه های کشاورزی و صنعتی نصب می شود
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان ایلام بیان کرد: در استان ایلام تجهیز چاه‌ها به ابزار اندازه‌گیری شروع‌شده است و از سال گذشته هیچ‌گونه خدماتی به مالکین چاه‌های کشاورزی که نسبت به نصب کنتورهای هوشمند حجمی اقدام نکنند ارائه نمی‌شود، گرچه ممکن است این امر هزینه‌های در حد دوازده میلیون تومان برای کشاورزان داشته باشد، ولی چاره‌ای نیست و باید به‌اندازه‌ی سهمی از آب زیرزمینی و مجوزی که شرکت آب منطقه‌ای به استان داده است، استفاده شود.
پوراحمد با اشاره به اینکه در قانون بودجه سال 1400 برای آب زیرزمینی به ازای هر مترمکعب 20 تومان و در لایحه بودجه سال 1401 هر مترمکعب 60 تومان در نظر گرفته‌شده است، گفت: این امر ازلحاظ اقتصادی عوایدی برای دولت ندارد ولی ازلحاظ بازدارندگی قطعاً به کاهش مصرف آب زیرزمینی کمک خواهد کرد.
طرح تغذیه سفره های آب زیرزمینی در حال اجرا است
وی با اشاره به بحث تغذیه مصنوعی سفره‌های آب زیرزمینی، یادآور شد: تغذیه مصنوعی یعنی هدایت روان آب‌های سطحی به لایه‌های زیرین زمین و رساندن آن به سفره‌های آب زیرزمینی برای تقویت آب زیرزمینی است، گفت: در این راستا سازه‌های تقاطعی بر روی رودخانه‌های فصلی ایجادشده است که آب در پشت این سازه‌های تقاطعی که مثل سد مخزنی عمل کرده و آب جمع شده به‌مرور در لایه‌های زیرزمین نفوذ پیداکرده و سطح سفره آب زیرزمینی را تقویت می‌کند.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان ایلام بابیان اینکه پروژه‌های تغذیه مصنوعی به‌صورت پایلوت در دشت های مهران و دهلران اجراشده است، افزود: این طرح‌ها، در دست بهره‌برداری هستند، پایش و رصد لازم در پایین‌دست این سازه‌ها انجام می‌شود و هیدرو گراف های واحد دشت نشان می دهند که از زمانی که این طرح‌های تغذیه مصنوعی انجام‌شده، سطح آب سفره‌های آب زیرزمینی در حال افزایش است.
پوراحمد بیان کرد: در مابقی دشت های استان نیز مطالعاتی در دست اقدام است و به فراخور اعتباراتی که اختصاص می‌یابد این پروژه‌ها که پروژه‌ای بسیار مهمی هم هستند، اجرایی می‌شوند، استان ایلام از حیث بافت خاک درشت‌دانه بودن بافت خاک آن، پتانسیل سازه‌هایی تغذیه مصنوعی را دارد و ما در این حوزه نیز بهتر از استان‌های دیگر عمل کرده و تلاس می شود که این طرح‌ها به‌خوبی در استان دنبال شود.
اطلاع رسانی به مردم در راستای آگاهی از وضعیت منابع و فرهنگ سازی در صرفه جویی
وی بیان کرد: در بحث اطلاع‌رسانی نیز ارتباط خوبی با رسانه ها از جمله رسانه ملی برقرارشده و از طریق کلیپ‌های تهیه‌شده، اطلاع‌رسانی لازم در خصوص وضعیت آب، سفره‌های آب زیرزمینی، سدهای مخزنی و قوانین و مقررات توزیع عادلانه آب اطلاع‌رسانی می‌شود که بهره‌برداران بیش از گذشته در جریان کم‌وکیف قوانین و مقررات و وضعیت منابع آب استان قرار بگیرند تا بتوانیم در این زمینه موفق باشیم.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان ایلام گفت: هر جا مردم آگاه و همراه بودند، پای‌کار آمدند و در زمینه تعادل منابع آبی موفق بوده ایم، لذا به پروژه‌های اطلاع‌رسانی هم در دستور کار قرار دارد.
جلوگیری از کشت محصولات پرآب طلب، جزو اولویت‌های دولت است
پوراحمد بابیان اینکه جلوگیری از کشت محصولات پرآب طلب جزو اولویت‌های دولت است، یادآور شد: ما بایستی به‌نوعی برنامه‌ریزی کنیم که متناسب با اقلیم منطقه، وضعیت و پتانسیل آب‌های سطحی و زیرزمینی الگوی کشت مناسب در استان تعریف شود، تهیه الگوی کشت و ابلاغ آن در محدوده وظایف وزارت جهاد کشاورزی است، بر این اساس در مناطقی که دمای هوا بال و تبخیر زیاد است، از کشت محصولات پر آب طلب جلوگیری می‌شود، بر این اساس الگوی کشت عملاً باید متناسب با نیاز کشور و اقلیم منطقه و کیفیت و کمیت آب باشد.
وی گفت: در مناطق جنوبی استان که تبخیر و دمای هوا بالا است، بایستی به سمت کشت محصولات کم‌آب بر و در جاهایی که رطوبت بالاتر پتانسیل آبی بهتر است، به سمت کشت محصولات متناسب با اقلیم منطقه پیش برویم، جلوگیری از کشت برنج یکی از اولویت‌های وزارت نیرو، سازمان جهاد کشاورزی و در سطح بالاتر دولت است که این کار در سطح استان انجام‌شده و هرجایی که از آب زیرزمینی استفاده‌شده، بدواً از طریق محاکم قضایی از آن جلوگیری شده و هرجایی که از رودخانه‌ها وسیله موتور پمپ از منابع آبی استفاده‌شده، سعی کردیم جلوگیری کنیم.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان ایلام ابراز کرد: برابر مصوبه شورای عالی آب به‌جز استان‌های شمالی در بقیه استان‌های کشور، کشت برنج ممنوع است و در این راستا از کشت جدید برنج در مناطقی که با مشکل آب مواجه هستند در استان جلوگیری می‌شود.
وی تصریح کرد: آب‌های زیرزمینی از حیث اینکه در معرض دید نیستند، بیشتر در معرض خطر قرار دارند، لذا ما در سطح استان شبکه‌های پیزومتری احداث کردیم که سطح سفره‌های آب زیرزمینی را به صورت ماهیانه رصد و اندازه‌گیری کنیم، در این خصوص مجموعه مطالعاتی آب منطقه‌ای گزارش‌های مربوطه را تهیه می‌کند که در جریان وضعیت آب‌های زیرزمینی قرار بگیریم که متناسب با این گزارش‌ها، اقدامات لازم انجام شود.
حفر ۴۰ حلقه چاه مجاز در اراضی دشت عباس دهلران
پور احمد گفت: سطح آب زیرزمینی دشت عباس طی سنوات گذشته با توجه به اینکه از سال 1347 دشت ممنوعه بوده است، به قدری افزایش‌یافته بود که به فاصله دو متری از سطح زمین، به آب می‌رسید، بر این اساس در سال 97 از کمیسیون تخصیص آب خوبی از وزارت نیرو گرفته شد و مجوز حفر حدود 40 حلقه مجوز داده شد که هم سطح اراضی کشاورزی افزایش داده که از زهدار شدن و باتلاقی شدن اراضی جلوگیری شود.
وی گفت: مجموعه اقداماتی که در شرکت آب منطقه‌ای باعث شده که ما علی‌رغم اینکه دو سال پیاپی خشکسالی بسیار بی‌سابقه را تجربه می‌کنیم، آب شرب، صنعت و کشاورزی تا حدودی تامین شده و مشکل خاصی از این حیث نداریم، ولی با ادامه این روند قطعا ما را با چالش اساسی مواجه خواهد کرد، لذا صرفه‌جویی در همه بخش ها لازم است و درخواست ما از بهره‌برداران این است که در بهینه کردن مصارف نهایت توجه را داشته باشند.
تامین آب شرب در اولویت است
پوراحمد تصریح کرد: تامین آب شرب در اولویت است، امسال چون منابع آب سد ایلام به‌شدت کاهش پیداکرده و افق روشنی هم در خصوص بارش‌ها نداشته‌ایم، ناگزیر شدیم که کشت تابستانه را در شبکه کنجان چم و اراضی پایین‌دست سد ایلام نداشته باشیم.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان ایلام یادآور شد: حدود 5 درصد منابع آبی صرف تامین آب شرب می‌شود، 92 درصد منابع آبی در حوزه کشاورزی و کمتر از 3 درصد در حوزه صنعت مصرف می‌شود، یعنی ما اگر در 10 درصد از آب مصرفی در حوزه کشاورزی صرفه‌جویی داشته باشیم، مشکل آب شرب در استان مرتفع می‌شود، لذا اگر یک زمانی مشکل آب شرب داشته‌اشیم از مصارف بخش کشاورزی کم می‌شود و با توجه به اینکه حوزه صنعت، اشتغال‌زایی بسیار بالاتری نسبت به کشاورزی دارد، لذا بین صنعت و کشاورزی اولویت از لحاظ اشتغال‌زایی، با صنعت است، اما از سوی دیگر مسائل حوزه کشاورزی نیز با تامین محصولات استراتژیک جامعه مرتبط است و باید در این خصوص تعادلی بین سه حوزه مصارف شرب، کشاورزی و صنعت برقرار باشد.
وی بابیان اینکه از سوی دیگر نیز مسائل محیط زیست در اولویت قرار دارد، افزود: در این خصوص باوجوداینکه سدهای ما از لحاظ منابع آبی با مشکل مواجه هستند اما سعی کردیم حداقل‌های زیست‌محیطی برای رهاسازی آب مخازن را نیز مورد توجه قرار دهیم، لذا محیط‌زیست و شرب در اولویت قرار دارد و بخش صنعت و کشاورزی متناسب با وضعیت منطقه و وضعیت کشور مصارف منابع آبی تعریف می‌شود از سوی دیگر الگوی کشت ما نیز باید متناسب منابع و مصارف آب باشد.
۵ سد مخزنی در دست بهره برداری و ۵ سد دیگر در دست اجرا است
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان ایلام بابیان اینکه 5 سد مخزنی در دست بهره‌برداری در استان وجود دارد، گفت: 5 سد مخزنی نیز در دست اجرا و 7 سد نیز در دست مطالعه است، البته بر روی همه رودخانه‌های استان برنامه داریم که یا این برنامه‌ها به نتیجه رسید و یاد در آینده به نتیجه می‌رسد، ما متناسب با وضعیت کشور و منابع آبی در حوزه سدها عمل می‌کنیم.
وی افزود: در حال حاضر سد مخزنی دویرج، سد مخزنی کنگیر، سد مخزنی ایلام، سد مخزنی گلال و سد مخزنی سیمره سد‌هایی هستند که به بهره‌برداری رسیده اند، سد سیمره برق‌آبی و تولید برق، سد دویرج کشاورزی و صنعت، سد کنگیر نیز هم کشاورزی هم صنعت، سد ایلام نیز شرب و کشاورزی و سد گلال فقط حوزه صنعت است و متناسب با وضعیت جوی و آورد رودخانه و حجم آنها مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرند.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان ایلام ابراز کرد: یکی از سدهای در دست اجرا در استان سد میمه در دهلران است که حدود 6 هزار و 800 هکتار از اراضی دهلران را تحت پوشش قرار خواهد داد، سد مخزنی کنجان چم که جزو سامانه گرمسیری است و امسال آب‌گیری شده است و هدف آن تنظیم آب سامانه گرمسیری است، سد مخزنی چناره که عملیات اجرایی آن اخیراً آغازشده که هم تأمین‌کننده آب شرب سه شهرستان سیروان چرداول ایلام و هم آب کشاورزی و صنعت چرداول را تامین می‌کند.
پوراحمد بیان کرد: سد سیک
ان که آب شرب سه شهرستان آبدانان، دره‌شهر و بدره و آب بخش کشاورزی و صنعت دره شهر را تامین خواهد کرد، سدهای مطالعاتی نیز شامل سد، گوراب، سد گلال ملک، سد گدار خوش است، ردیف اجرایی سد گدار خوش نیز مصوب شده و سال آینده عملیات اجرایی آن آغاز می‌شود و جزو سدهای بسیار خوب استان بوده که 6 هزار و 800 هکتار از اراضی مهران و صالح‌آباد رو مشروب خواهد کرد.
تصفیه خانه آب ایوان ۸۵ درصد پیشرفت فیزیکی دارد
وی تصریح کرد: طرح‌های در دست بهره بردای در استان 53 هزار هکتار از اراضی دشت‌های عباس، عین خوش و فکه که زا طرح‌های مقام معظم رهبری است که به طور کامل اجراشده و 40 هزار هکتار از اراضی تحت پوشش در حال حاضر از طریق این طرح آبیاری می‌شوند.
طرح تصفیه‌خانه آب ایوان نیز که جزو مصوبات سفر ریاست‌جمهوری است حدود 85 درصد پیشرفت فیزیکی دارد و تا خرداد سال آینده به بهره‌برداری می‌رسد که در دراز مدت آب شرب شهرستان ایوان را تصفیه خواهد کرد، از دیگر مصوبات سفر ریاست جمهوری تامین اعتبار تکمیل طرح سامانه گرمسیری است که حدود 17 هزار هکتار از اراضی دهلران، مهران و ایلام را تامین آب خواهد کرد که در حال حاضر 82 درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
پایان پیام/ عظیم پیرانی
نظر شما