به گزارش خبرنگار قرآن و معارف خبرگزاری شبستان؛ شخصیت فاطمه زهرا(سلام الله علیها) الگویی کامل برای انسانها و مخصوصا خانم ها است. کرامت و سجایای اخلاقی ایشان در همسرداری و تربیت فرزندان و موارد بسیار دیگر به اندازه ای مثال زدنی است که مسلمانان ایشان را به عنوان اسوه و الگویی کامل می دانند، حضرت فاطمه(سلام الله علیها) هرگز خاطر همسرش را نرنجانده و همواره یار و یاور حضرت علی(علیه السلام) در زندگی بود .لذا در این خصوص با حجت الاسلام دکتر «ایمان ضرابی» پژوهشگر و استاد حوزه و دانشگاه گفت و گویی انجام دادیم که در ادامه مشروح آن تقدیم حضورتان می شود.
سیره خانوادگی حضرت زهرای مرضیه(س) در ارتباط با همسر چگونه بود؟
ایجاد آرامش در محیط خانواده از جمله شاخصه های مهم همسرداری است، لذا يك همسر خوب انسان را به انواع نيكي ها تشويق مى كند، يك خانه آرام روح و فكر انسان را آرامش مى بخشد و آماده فعاليت بيشتر مى نمايد. زیرا هر كارى که بر خلاف طبيعت انسان صورت بگيرد قطعاً يك عكس العمل منفى خواهد داشت، چون خداوند انسان را اين گونه آفريده است كه دو جنس مختلف يكديگر را كامل كنند، از قرآن مى توان اين معنى را استفاده كرد:«وَ مِنْ آياتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْواجاً لِتَسْكُنُوا إِلَيْها؛» ( و از نشانه‌های او اینکه همسرانی از جنس خودتان برای شما آفرید تا در کنار آنان آرامش یابید) که جمله «لِتَسْكُنُوا إِلَيْها» يعنى به وسيله همسر آرامش پيدا كنيد، كه هم آرامش روحى و جسمى (آرامش فردى) است و هم آرامش اجتماعى.
با این تفاسیر همسرداری در سيره حضرت زهرا(س) به صورت تکامل يافته ای خودنمايي مي کند؛ در این زمینه حضرت علی(ع) می فرمایند: «سوگند به خدا، من زهرا(س) را تا آن زمان که خداوند او را به سوی خود برد، خشمگین نساختم و در هیچ کاری موجب ناخشنودی او نشدم. او نیز هیچ گاه مرا خشمگین نکرد و عملی از او سر نزد تا باعث ناخشنودی من شود.» بدیهی است محبّت و عشق، قوى ترين جاذبه در ميان دو موجود است.جایی میخواندم در قانون معروف جاذبه كه بر عالم ماده حكومت مى كند :«هر قدر جرم اجسام زيادتر، و فاصله آنها كمتر باشد، جاذبه آنها بيشتر است» اين قانون در جهان معنا و محبت هاى الهى نيز حاكم مى باشد، هر قدر شخصيت ها والاتر و فاصله ها كمتر باشد اين محبت و عشق قوى تر مى گردد!لذا عشق و محبت به معناى «يك كشش و جاذبه فوق العاده نيرومند» ميان دو انسان، يا دو موجود به طور كلى، در راه رسيدن به يك هدف پاك، يكى از عالى ترين تجليّات روح انسانى، و از پرشكوه ترين شاهكارهاى آفرينش است.
اگر زيربناى ازدواج دو همسر بر چنين علاقه اى، باشد علاقه اى ريشه دار و واقعى، نه دروغين و سطحى، مسلّماً چنين بنايى بسيار استوار خواهد ماند، زیرا اين چنين بنايى بر مبنای محبّت و عشق پاك تعریف شده است لذا خالى از خلل مى باشد، و چنين ازدواج هايى پرثمر، مفيد، قابل اطمينان و آرام بخش خواهد بود. ولى عشق هاى دروغين و قلابى که غالباً بى اندازه به ظاهر آتشين و سوزان هم هستند!، و غير از هوس هاى زودگذرى نتیجه ای به همراه ندارد بلکه نقطه نهايى آن ، كامجويى هاى نامشروع و بى قيد و شرط و سپس به گوشه اى خزيدن و همه چيز را فراموش كردن است.
از این رو رویکرد حضرت زهرا (س) در معاشرت با همسر ؛ حاکی از محبّت و مهروری شدید نسبت به حضرت علی (ع) است. لذا شاهدیم در زندگی حضرت فاطمه (س)، عبارات محبت‌آمیز و احترام‌آمیز به علی (ع) بسیار است؛ از جمله ایشان در عبارتی خطاب به همسرشان در مقام اظهار محبت می‌فرماید: «روحی لروحک الفداء و نفسی لنفسک الوقاء» (روح من فدای روح تو باد و جان من سپر بلای جان تو باشد) لحن دلنشین باعث رفع تنش می شود و به زندگی زن و شوهر قوام می بخشد.یا ابراز علاقه ی کلامی که نقش بسیار مهمی در استحکام زندگی دارد متاسفانه دیده می شود برخی ابراز عشق را صرفا رفتاری می دانند در حالی که این دیدگاه اشتباه هست و باید ابراز علاقه و دوس داشتن به صورت کلامی هم صورت پذیرد چنانچه در روش همسر داری حضرت علی (ع) و فاطمه زهرا(س) دیده می شود در صورتی که با نگاهی دقیق و درست و الگو گرفتن ازآموزه های رفتاری آن حضرت می توان بر بسیاری از مشکلات زندگی که عامل طلاق و جدایی است فائق آمد.
در خصوص شیوه آموزشی و تربیتی فرزندان حضرت زهرا (س) توضیح دهید؟
در خصوص سیره ی عملی ارتباط با فرزند نیز زهرای مرضیه (س) برای تمام اعصار الگوی رفتاری ارایه می کند ،الگویی به ظاهر ساده اما بسیار کار آمد ؛به هر حال باید توجه داشت که هر انسانی تشنه‌ی محبت و احساس ارزشمندی است. حضرت فاطمه(س) همواره رفتار و کلامی محبت‌آمیز با کودکان داشته که نمونه رفتاری آن را در حدیث شریف کساء به تصویر کشیده‌اند. آن حضرت به فرزندان خود از عبارات زیبایی چون " یا قرة عینی" و "ثمرة فؤادی" استفاده می کنند که بهترین الگو و درس برای ما است تا با فرزندان خود به نیکی و توأم با محبت سخن بگوییم.
یکی دیگر از شیوه های تربیت فرزند بانوی بزرگ اسلام بازی با فرزندان بوده، بازی یکی از اساسی ترین نیازهای کودکان است که می‌توان در آن بالاترین مفاهیم آموزشی را به کودکان آموزش داد. حضرت زهرا(س) نیز علاوه بر محبت و دلسوزی و نوازش فرزندانشان، هر وقت می‌خواستند با فرزندان خردسالشان امام حسن(ع) و امام حسین(ع) بازی کنند، آنها را روی دست می‌چرخاندند و بالا و پایین می‌کردند و اشعار پرمحتوایی می‌خواندند که در آن ها به نکات مهم تربیتی چون توجه به هنر و ادبیات جذاب شعرگونه برای کودکان، استفاده از اشعار دارای مفاهیم مناسب و آموزشی، تلقین نقاط مثبت به کودکان دربازی و اشعار (که شبیه پدرت باش)، ارائه الگو به کودکان در بازی‌ها با زبان غیرمستقیم، لزوم توجه به نگرش توحیدی در تربیت فرزندان و نیز آموزش ایجاد ارتباط با افراد شایسته و نهی از ارتباط با همنشین بد، توجه شده است.در تربیت فرزندان به شکل عملی، حضرت زهرا(س) بر محورهای مهمی چون لزوم آشنایی فرزندان با اخلاق و رفتار اسلامی، التزام عملی شخص مادر به آنچه می‌گوید بوده ، همچنین لزوم توجه ویژه به همسایه، مقدم کردن دیگران مخصوصا بزرگترها بر خود، توجه ویژه به دعا کردن برای دیگران و ... تأکید می فرمودند.
توجه ویژه به دانش آموزی حضرت زهرا(س)برای فرزندان در سیره ی عملی ایشان کاملا مشهود است بطور مثال عرض میکنم :امام حسن(ع) در پنج سالگی هر روز به مسجد می‌رفت و از کلمات و مواعظی که پیغمبر اکرم(ص) در مسجد بیان می‌فرمودند، به ذهن مبارک خود می‌سپردند، به خانه می‌آمدند و برای مادر بزرگوار خود کلمه به کلمه بیان می‌کردند و چون امیرالمؤمنین علی(ع) به خانه تشریف می‌آوردند، حضرت صدیقه طاهره(س) آنها را برای آن جناب بازگو می‌کردند. روزی حضرت علی (ع) پرسیدند: ای فاطمه، تو در مسجد حاضر نبودی از کجا این کلمات را فهمیدی؟ گفت: فرزندم حسن(ع) هر روز آنچه پدر بزرگوارم بر منبر می‌گوید، بی کم وکاست به همان ترتیب برایم بیان می‌کند.
نظر شما