از لزوم تطابق اشعار آیینی با روایات اهل بیت(ع) تا رونق اشعار آیینی پس از انقلاب

به گزارش خبرنگار قرآن و معارف خبرگزاری شبستان؛ برنامه زنده روایت هیات جمعه شب 15 بهمن ماه از شبکه افق صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش شد. در این قسمت از برنامه روایت هیات، غلامرضا سازگار مداح و شاعر آیینی پیشکسوت در ارتباط تلفنی با این برنامه در خصوص دیدار های مقام معظم رهبری حضرت امام خامنه ای مدظله العالی با جمعی از مداحان و شاعران مذهبی و تأثیر این دیدار در ارتقای اشعار و  مداحی گفت:  از دورانی که مقام معظم رهبری حضرت آیت الله العظمی امام خامنه ای مدظله العالی در کسوت ریاست جمهوری قرار داشتند و جلسات مجمع الذاکرین و مداحان شهرستان ها با ایشان برگزار می شد و پس از آنکه ایشان از لباس خدمت ریاست جمهوری به لباس خدمت رهبری در آمدند این جلسات مستمر و پایدار ادامه داشت.

 وی با اشاره به قدمت دیدار های مقام معظم رهبری با مجمع الذاکرین و شعرای آیینی گفت: بالغ بر ۲۵ سال است که جامعه مداحان سعادت حضور در محضر مقام معظم رهبری را دارند و از نصایح و سخنان گرانبار ایشان بهره‌مند می‌شوند شاید کسی به اندازه رهبر انقلاب در شعر و شناخت آن مهارت نداشته باشد.

 این شاعر آیینی و مداح پیشکسوت با اشاره به حضور خود در محضر مقام معظم رهبری عنوان کرد: خداوند متعال توفیق داده که نزدیک به ۲۶ سال سرود آغازین مراسم دیدار مداحان در روز ولادت حضرت زهرا سلام الله علیها با مقام معظم رهبری را این حقیر اجرا کنم، اما متاسفانه در دیدار مقام معظم رهبری با مداحان در سال جاری به علت کسالت توفیق حضور نداشتم.

 سازگار ضمن توصیه به مداحان و شاعران جوان عنوان کرد: الحمد لله  اغلب مداحان و شعرای آیینی جوانان  خوب و قابلی هستند اما مهمترین نصیحت من به آنها این است که در شعر سرودن همواره به این نکته توجه داشته باشند که اشعارشان با روایات اهل بیت علیهم السلام تطابق داشته باشد چرا که شعر آیینی باید قانون اسلام را رعایت کند.

وی خاطرنشان کرد: متاسفانه در بسیاری از جلسات شعرای آیینی این آفت وجود دارد که اغلب اساتید به اندازه‌ای که از چارچوب و قالب های ادبی شعرای جوان ایراد می گیرند از محتوا و فحوای مذهبی آن اشکال گرفته نمی شود. مهمترین وجه تمایز شاعرغیر آیینی با شاعر مذهبی این است که شاعر غیرآیینی خود را بالا می‌برد اما شاعر آیینی باید شعرش را با توجه به فحوای کلام بالا ببرد.

محمدرضا طهماسبی: لزوم توجه توأمان به اصطلاحات تاریخی و ادبی در شعر آیینی

بنابراین گزاش؛ محمدرضا طهماسبی، مداح و شاعر برجسته آیینی با حضور در برنامه زنده روایت هیات از شبکه افق با اشاره به سابقه اشعار مذهبی و اهل بیت علیهم السلام در فرهنگ کهن ایران اسلامی گفت:  سابقه صد ساله شعر آیینی از دیرباز در فرهنگ کشور وجود داشته است اما از دوره صفویه رنگ و بوی بیشتری گرفته و به آن بیش از پیش پرداخت شد.

وی افزود: بر همین اساس از سال ۱۳۴۲ که آغاز  نهضت بزرگ امام خمینی رحمة الله علیه و پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی ایران بود از لحاظ کمی و چه از لحاظ کیفی شاهد اشعار آینه بسیاری هستیم که قابل قیاس با هیچ دوره ای از تاریخ در کشور نیست به طوری که مقام معظم رهبری حضرت آیت الله العظمی امام خامنه ای در دیدار با مداحان و جامعه شاعران آیینی فرمودند: "پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی هزار برابر نام حضرت زهرا سلام الله علیها آورده شده است که این اتفاق مبارک و بزرگی است."

طهماسبی  ادامه داد:یکی از مهمترین نکاتی که در شعر آیینی باید بدان توجه کرد ایجاد نقطه اتصال بین اندیشه، فحوا، مضمون و لفظ اشعار است. متاسفانه این ضعف در برخی از مداحان و هیات های مذهبی وجود دارد که به سراغ اشعار اندیشه نمی روند و گاهی برخی از مداحان وقتی شعر های اندیشه ای را می خوانند به شاعر می گویند که هیات گرم نشد و یا مخاطب با آن ارتباط برقرار نکرد.

 وی افزود: مقام معظم رهبری در دیدار با جامعه مداحان فرمودند: "اگر شعرای آیینی از امروز شعر نگویند به قدری گنجینه های بزرگ از اشعار وجود دارد که می تواند هیات ها را گرم کند." اما مهمترین نکته در سرودن اشعار آیینی این است که اندیشه با هنر ممزوج شود. بر همین اساس برخی از اشعار در هیات ها خوانده می شود که تنها حدیث و روایت معصومین را به نظم در آورده چرا که از هنر و ابزارهای ادبیات شعری خالی است.

 این شاعر و مداح آیینی عنوان کرد: همان طور که می‌دانید شعر آیینی و هیاتی در چند شاخه مهم تقسیم بندی می شود و شاعر باید به این عناصر توجه ویژه کند بر همین اساس مرثیه، اشک، اندوه و عزا ازاصلی‌ترین رکن هیات ها به حساب می آیند که در  شعرها باید وجود داشته باشد. عارفانه بودن از دیگر عناصر شعر آیینی است که در دوره حمله مغول به ایران به اوج خود رسید همچنین بعد حماسی نیز از دیگر جنبه های شعر آیینی به حساب می آید که در زمان هشت سال دفاع مقدس متبلور شد.

 وی خاطرنشان کرد: شاعر آیینی و مذهبی باید اصطلاحات تاریخی و ادبی را توأمان در شعر خود به کار بگیرد چرا که اگر شاعر از لحاظ شاعرانگی خوب عمل کند اما احاطه به تاریخ نداشته باشد شعر در نمی آید از طرفی نیز شعرا به مداحان و مداحان به شعرا می توانند کمک شایانی کنند تا در راستای ارتقاء کار یکدیگر و مهمتر از همه جلسه اهل بیت علیهم السلام قدم بردارند.

 سید محمد جواد شرافت: رونق کم نظیر کیفی و کمی اشعار آیینی پس از انقلاب 

همچنین، سید محمد جواد شرافت، مداح و شاعر برجسته آیینی با حضور در برنامه زنده روایت هیات از شبکه افق با اشاره به سابقه اشعار مذهبی و اهل بیت علیهم السلام،  جنبه ها و شاخه های متعدد آن گفت: شعر آیینی از جنبه ها و شاخه های متعددی بهره مند است که در میان آن شعر ولایی از شاخ و برگ بیشتری برخوردار است بر همین اساس شعر فاطمی نیز در همین زمره قرار می گیرد.

وی افزود: به برکت دیدار سالیانه مقام معظم رهبری حضرت آیت الله العظمی امام خامنه ای با جامعه مداحان و شاعران آیینی در روز ولادت حضرت زهرا سلام الله علیها شاهد تولید شعر های نوین و جدید هر ساله با مضامین ولادت بانوی بزرگ اسلام هستیم  بر این اساس از گنجینه والای شعر  فاطمی برخوردار خواهیم بود.

شرافت عنوان کرد: پس از شکل گیری نهضت انقلاب امام خمینی رحمة الله علیه در سال ۱۳۴۲ شاهد انقلاب عظیمی از لحاظ کمی و کیفی در اشعار آیینی نسبت به ۵۰ تا ۶۰ سال گذشته بودیم چرا که در این دوره یک دایره گسترده موضوعی پیرامون شعرا قرار گرفت و آنان در اثر انقلاب متاثر از فضای به وجود آمده به شعر سرودن پرداختند  بر همین اساس در حوزه شعر آیینی پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی به جرات می توان سرمان را بالا بگیریم و به آن افتخار کنیم.

این مداح و شاعر برجسته آیینی با اشاره به اشعار استاد سازگار به عنوان یک الگو و نمونه برجسته در میان سرودهای مذهبی و اهل بیت ای علیه السلام عنوان کرد:  بی شک اشعار استاد بزرگ آقای سازگار از جمله اشعار آیینی است که در تمام جلسات علما می‌توان آن را قرائت کرد چرا که در چارچوب استاندارد  سروده شده و به تطابق فحوا با روایات معصومین علیه السلام توجه ویژه دارد.