خبرگزاری شبستان _گیلان،نوشین کریمی، خشونت علیه زنان در همه طبقات اجتماعی، اقتصادی، نژادی، سنی و جغرافیایی یافت میشود، گاهی صدایش را در خفا و یا در آزار و اذیتهای جنسی می شنویم و گاهی هم به نام دفاع از غیرت و ناموس با سربریدن و ایجاد تشنج در جامعه، و حتی گاهی اصلا هیچ نمیشنویم، اما میدانیم که هست و چه عواقبی برای فرد و جامعه به همراه خواهد داشت.
خبرنگار خبرگزاری شبستان با «فاطمه امیدی» روانشناس، درمانگر، نویسنده و مدرس تخصصی مهارتهای زندگی درخصوص موضوع خشونت علیه زنان گفت و گویی انجام داده که در ادامه میخوانید؛
امیدی با بیان اینکه خشونت علیه زنان شاید در نگاه اول مترادف خشم بهکار رود اظهار کرد: در واقعیت خشم یک نوع هیجان است، نه میتوان گفت بد و نه میتوان گفت خوب است، مانند هیجانات دیگر مثل غم، شادی، نگرانی و اضطراب که در ما وجود دارد.
وی با تاکید بر اینکه خشم یک جنبه حفاظتی و حفظ بقا دارد، افزود: مانند زمانیکه خطری ما را تهدید میکند که به آن یک «سبک مقابلهای» میگوییم. اما «خشونت و پرخاشگری» کاملا فرق دارد و جداست، یعنی اینکه بروز رفتار نامناسب که میتواند از هیجان خشم هم ناشی شود و هم نشود.
*تعریف خشونت در روانشناسی
وی ادامه داد: گاهی اوقات خشونتها برنامه ریزی شده و با حساب کتاب است و اصلا ربطی هم به این ندارد که حتما ما هیجان خشم را تجربه کرده باشیم یا خطری ما را تهدید کرده باشد، در هر صورت بروز رفتار هیجانی خشم را خشونت میگوییم و این تعریفی است که ما در روانشناسی از خشونت داریم.
امیدی با اشاره به تعریف خشونت علیه زنان از دیدگاه سازمان ملل متحد گفت: هرگونه عمل خشونت آمیز برپایه جنسیت که بتواند منجر به آسیب فیزیکی، جنسی و روانی در زنان شود، را خشونت اعلام میکنند و این شامل هر گونه تهدید، اعمال، اجبار و سلب آزادی چه در اجتماع و چه در زندگی شخصی میشود.
وی همچنین اذعان کرد: چون خشونت همیشه علیه زنان بوده اینگونه بنظر میرسد که از سمت مردها اعمال میشود در صورتی که ما خشونت علیه مردان هم داریم. طی تحقیقات صورت گرفته و آمارهای ارایه شده خشونت جنسی، فیزیکی و روانی علیه مردان هم وجود دارد ولی چون برای مردها حالت سرخوردگی و سرافکندگی دارد، کمتر گزارش میدهند.
امیدی با بیان اینکه، زنها گمان نکنند که الزاما خشونت فقط برای آنها صورت میگیرد، اضافه کرد: اگر از لحاظ تاریخی بررسی کنیم خشونت علیه زنان بیشتر بوده است.
*انواع خشونت هایی که بر زنان اعمال میشود
وی به انواع خشونتها اشاره و اظهار کرد: معمولا خشونتها یا خانگی، یا در جامعه و یا خشونت بیرون از خانه هستند که بر زنان اعمال میشود.
امیدی در نمونه مثال بحث خشونت خانگی گفت: معمولا زنانی که از طرف همسران و یا پدران خود منزوی میشوند و اجازه ندارند با دوستانشان بیرون بروند و افکار شکاکی روی آنها اعمال میشود، و یا رفتارهای حسادت آمیز، محروم کردن زنها از حقوقشان مانند حق تحصیل و حق کار.... روبرو هستیم که این خشونتها در خانه یا بیرون اعمال میشود و عمدتا هم خشونت خانگی است و از طرف محارم صورت میگیرد.
وی با اشاره به اینکه خشونت فیزیکی و جنسی که کاملا مشخص است، ادامه داد: در مورد خشونت روانی باید گفت تهدیدهایی که زنان چه در محیط منزل و چه بیرون از خانه میشوند، بیتوجهی به زنان و عواطفشان، بیتوجهی به احساسشان موجب به خشونت روانی میشود، اتفاقاتی که در خانه رخ میدهد، سبک رفتار پدر و مادر، نوع تعامل و... الگویی میشود برای فرزندان که آنرا به خانه بعدی خود و زندگی آیندهشان انتقال میدهند.
*ضرورت توجه به سبک «والدگری» در خانوادهها
امیدی اظهار کرد: در روانشناسی مثالی داریم به نام «سبک والدگری»، این سبک ارتباطی والدین مانند یک بقچهای است که بر سر طاقچه خانه مانده است و وقتی فرزند ازدواج میکند و میرود گویی آن بقچه را با خود میبرد و بر روی طاقچه خانه خودش میگذارد.
وی تصریح کرد: مسلما پدری که همسرش و فرزندش را کتک میزند احتمال اینکه فرزندش این کار را در آینده تکرار کند، وجود دارد و یامادری که بددهنی میکند، نمیتواند انتظار داشته باشد که یک دختر و یک پسر مودب تحویل جامعه دهد و یا در زندگی آینده اش بخواهد اینگونه رفتار نکند.
امیدی گفت: این تقلید یا الگو گرفتن یا یادگیری مشاهدهای که یک سری از روانشناسان نیز بر روی آن تحقیقاتی انجام دادهاند یعنی اینکه، ما آینه تمام قد برای فرزندانمان هستیم و الگوی مهم و تاثیر گذاری برای سبکهای ارتباطی بعدیشان خواهیم بود.
*نگاه زیستی، روانی و اجتماعی روانشناسان به مشکلات
وی نگاه روانشناسی را نگاه زیستی، روانی، اجتماعی دانست و بیان کرد: هر مشکل و پدیدهای را که میبینیم، بررسی میکنیم که اول از نظر زیستی چه عاملی بر آن ثاثیر گذاشته و بعد از روانی و سپس از نظر اجتماعی و فرهنگی چه مواردی بودند که بر بروز این رفتار تاثیر داشتهاند.
امیدی یکی از موارد بسیار مهم در روحیات انسان را در مرحله اول ژن، مزاج و خلق و خو بیان کرد و ادامه داد: بسیاری از رفتارهای ما به میزان هورمونهایمان، ژنی که از والدین به ارث بردهایم، نحوه احساس، فکر و رفتار ما تاثیر میگیرد.
وی اضافه کرد: از طرفی ساختار اجتماعی فرهنگی هم میتواند بر روحیات ما تاثیر داشته باشد، یعنی اینکه ما چگونه رفتار کنیم و چه رفتار و باورهایی داشته باشیم و چه ارزشهایی در محیط، و در فرهنگ در جامعه و... را بپذیریم.
امیدی بیان کرد: اول باید زنان ما به این باور و پذیرش برسند که یک زن هستند و نیاز نیست برای اینکه برابری جنسیتی داشته باشند خودشان را به شکل مردها در بیاورند.
وی خاطر نشان کرد: یکسری از مهارتها است که میبایست زنهای جامعه ما از طریق یادگیری، مدیریت خشم، مهارت اعتماد به نفس، مهارت حل مسئله، مهارت خود آگاهی، مهارت قاطعیت، و.. بهدست آورند تا کمک شود بهتر خودشان را بشناسند و از حق و حقوق خود دفاع کنند.
*آزادی به معنای «لذت گرایی» پشتیبانی علمی ندارد
امیدی گفت: شاید برای زنان خیلی هم جالب نباشد که این را بشنوند ولی گاهی اوقات برای اینکه ما با یک مسئلهای، با یک خرافاتی و یا یک سنتی مبارزه کنیم، میآییم از طرف دیگر بوم میافتیم.
وی تصریح کرد: یعنی اینکه زنان جدید یکسری از خرافات در خصوص نابرابریهای جنسیتی و... آزرده خاطرشان کرده و الان رو آوردهاند به اینکه آزاد و یا اینکه مستقل باشند ولی آنچه که ما میبینیم مثلا چیزی که الان در آمریکا جریان دارد «مصرف گرایی» و «لذت گرایی» است و این اصلا سبک خوبی نیست و پشتیبانی علمی ندارد و خیلی از منافع سیاسی و منافع شخصی و برندها پشتیبانش هستند.
*قاطعیت در زندگی با بالا بردن توانمندیهای زنان
امیدی افزود: چه در گذشته که زنان از آن آزرده خاطرند همیشه جنس دوم و برده نگاه شدهاند و در دنیای جدید هم زن را فقط یک شئ و کالا میبیند و این هر دو جای اشکال دارد.
وی با انتقاد از ازدواج سفید و زندگی های مستقل آن هم در ایران که فرهنگش اصلا آمادگی چنین چیزی را ندارد و مورد پذیرش اسلام نیست، اظهار کرد: راه آزادی زنان از آگاهی میگذرد نه به قل زنجیر و نه آزادیها و رهاییهایی که غرب به جامعه ما انتقال میدهد.
امیدی اظهار امیدواری کرد: زنان ما با آگاهی و یادگیری مهارتهای زندگی و توانمند کردن خود و بالا بردن این توانایی و شناخت بهتر خود و.... بتوانند با قاطعیت زندگی کنند.
نظر شما