۲ اختلاف‌نظر شیعه و سنی درباره مهدویت/ اهل سنت احادیث مهدوی را متواتر و صحیح می‌دانند

به گزارش خبرنگار گروه غدیر و مهدویت خبرگزاری شبستان، دومین نشست از سلسله نشست های «مهدویت و مدعیان دروغین» با عنوان «مهدویت در منابع اهل سنت» با ارائه حجت الاسلام والمسلمین «محمدرضا  فوادیان»، دبیر علمی اندیشکده بین المللی مهدویت صبح امروز (یکشنبه، 8 اسفندماه) به همت اندیشکده شیعه شناسی برگزار شد.

آنچه در ادامه می آید مشروح این نشست است:

از امام کاظم(ع) 20 روایت درباره امام زمان(عج) نقل شده که یکی از آنها خطاب به یونس بن عبدالرحمن است که حضرت(ع) می فرمایند: برای امام مهدی(عج) غیبتی طولانی است، در این ایام برخی از انسان ها دچار ارتداد (مرتد اعتقادی) می شوند و عده ای ثابت قدم می مانند خوش به حال شیعیان ما که تمسک بجویند به حق ولایت و ثابت قدم باشند و از دشمنان ما برائت بجویند.

برائت از اصول دین است از علما شنیده ایم که وقتی به حرم حضرت معصومه(س) مشرف می شوید به هارون و مامون لعنت بگویید. جالب آنکه وقتی می گوییم بنی امیه و بنی عباس دشمن اهل بیت(ع) بودند، پذیفته می شود اما وقتی از دشمنی صهیونیسم علیه اهل بیت(ع) سخن می گوییم برخی ما را به توهم توطئه متهم می کنند؛ شیعه باید به این باور برسد که دشمنی های صهیونیسم و آمریکا علیه اهل بیت(ع) واقعی و واضح است.

یکی از مسائل ضروری شیعه در عصر غیبت، دشمن شناسی است؛ اگر کسی سه ویژگی مدنظر امام کاظم(ع) را داشت خدای تبارک و تعالی سه پاداش به او می دهد: معیت با اهل بیت(ع)، دستیابی به مقام رضایت حجت خدا و همراهی با اهل بیت(ع) در روز قیامت با اهل بیت(ع).

مهدویت در نگاه اهل سنت

مهدویت اختصاصی شیعه نیست بلکه همه جریان های اسلامی به آن اعتقاد دارند چون پیامبر(ص) درباره آن بسیار سخن گفته اند و بیش از 500 حدیث درباره حضرت مهدی(عج) از ایشان نقل شده است و مهم آنکه وهابیت هم به این باور معتقدند و در این باره پایان نامه می نویسند؛ مهدویت جریانی فرااسلامی است و همه جریان ها اعتقاد به آمدن منجی دارند. اهل سنت قبل از تولد امام مهدی(عج) درباره ایشان کتاب نوشته اند که «الفتن» ازجمله این آثار است؛ احادیث نبوی(ص) درباره امام مهدی(عج) در آثار مستقل درباره مهدویت و نیز به عنوان بخشی از کتاب های اهل سنت آمده است.

تواتر احادیث مهدوی

اهل سنت اقرار و اعتراف به تواتر احادیث مهدویت دارند یعنی مهدویت مسئله ای نیست که درباره آن یک حدیث و روایت نقل شده باشد، بلکه علمای بزرگ اهل سنت به این تواتر اقرار دارند.

برخی از اهل سنت به صحت احادیث مهدوی اقرار دارند ابن خلدون برخی روایات مهدویت را بررسی کرده و حرف هایی زده که حتی اهل سنت این سخنان را رد کرده اند و در این باره اولین کتاب را نوشته اند!

اهل سنت درباره نسب امام مهدی(عج) هم روایتی را نقل کرده اند اینکه ایشان فرزند فاطمه(س) و از نسل پیامبر(ص) هستند. کتاب «جمال یار» نوشته جواد جعفری روایت شیعه و اهل سنت درباره ظاهر و شمایل امام مهدی(عج) را بیان می کند.

کتاب های اهل سنت هم خصوصا به امام مهدی(عج) اختصاص دارد و هم کتاب هایی دارند که بخشی از آنها به مهدویت می پردازند چنان که مهدویت در صحاح سته آمده است.

می توان منابع اهل سنت را از نظر پرداخت به مهدویت تقسیم بندی کرد؛ آنها قبل از ولادت امام مهدی(عج) درباره مسائل مختلف مهدویت سخن گفته اند برای مثال در سنن ابن‌ماجه که در عصر غیبت صغری نوشته شده ویژگی های اجتماعی و اقتصادی عصر ظهور بیان می شود همچنین است سنن ابن داود.

صحاح سته برای اهل سنت بسیار حائز اهمیت است، کتابی با عنوان «مهدویت در صحاح سته» نگاشته شده و به خوبی به این مسئله پرداخته است. در آیات قرآن اشارات متعدد به مهدویت شده که باید تفسیر شود برخی از اهل سنت موافق این آیات و برخی کاملا مخالف آن است.

از مواضع اختلاف ما و اهل سنت سه مسئله رجعت، بداء و تقیه است. آنها درباره رجعت شبهاتی هم به ما وارد کرده اند که علما پاسخ داده اند؛ اهل سنت مهدویت را قبول دارند اما رجعت را نه در حالی در درالمنصور سیوطی به ماجرای اصحاب کهف و بازگشت آنها در اخرالزمان به نقل از پیامبر(ص) تصریح شده که به رجعت تصریح دارد.

قبل از ولادت امام مهدی(عج) هم منابع متعددی از اهل سنت به مهدویت و امام زمان(عج) پرداخته اند. در سنن ابن ماجه متوفای 273 هجری جلد دوم به باب خروج المهدی(عج) می پردازد که روایات متعددی درباره ظهور و ویژگی های قیام امام مهدی(عج) را شامل می شود. سنن ابوداود متوفای 275 هجری در کتاب المهدی(عج) چند روایت درباره امام مهدی(عج) آورده است. در سنن ترمذی جلد چهارم، سخنان پیامبر(ص) درباره امام مهدی(عج) آمده است.

علی اکبر مهدی پور در کتاب «پژوهه مهدوی منابع اهل سنت» بر اساس مذاهب اربعه در موضوع مهدویت ورود کرده است.

مهدویت در مذاهب چهارگانه اهل سنت

ابوحنیفه کتابی دارد با عنوان فقه الاکبر که در آن از نزول حضرت عیسی (ع) سخن به میان آورده که در تفسیر این مسئله به ظهور امام مهدی(عج) و آمدن حضرت(ع) به بیت المقدس اشاره شده است.

از پیامبر(ص) بسیار روایت شده که همیشه مسلمین با یهودیان می جنگند تا اینکه امام مهدی(عج) ظهور کنند ... نعیم بن حماد که 28 سال قبل از ولادت امام مهدی(عج) درگذشته است در کتابی که به زبان عربی در موضوع مهدویت نگاشته شده در سراسر کتاب فقط یک واژه فارسی آورده که تلویحا به همراهی ایرانیان با امام زمان(عج) در شکست دادن یهود اشاره دارد

ابن طولون حنفی دمشقی در کتاب خود به مهدویت اشاره دارد، محمد قاری هروی حنفی مذهب چهار کتاب درباره امام مهدی(عج) دارد. شافعی ها، مالکی ها و حنبلی ها هم هر یک کتاب های متعدد و جداگانه ای درباره مهدویت دارند مسند احمد بن حنبل بیش از 134 حدیث درباره امام مهدی(عج) نقل می کند درباره فضایل امیرالمومنین(ع) نیز 369 حدیث دارد.

مهدویت در منابع اهل سنت آمده اما این منابع تقسیم بندی های خاص خود را دارند که بعضا مستقل به این بحث پرداخته و برخی دیگر در کنار دیگر مباحث به مهدویت توجه دارند.

دو اختلاف شیعه و اهل سنت درباره مهدویت

اکثریت اهل سنت قائل به ولادت امام مهدی(عج) نیستند در حالی که شیعه بر اساس مبانی اعتقادی خود زمین را هرگز از حجت خدا خالی نمی داند و معتقد است باید همیشه امام حی‌ای حضور داشته باشند.

و اختلاف دوم آنکه اهل سنت می گویند امام مهدی(عج) من ولد الحسن(ع) است و ما می گوییم حضرت حجت(عج) من ولدالحسین(ع) است.