خبرگزاری شبستان، گروه مسجد و کانون های مساجد، فرهاد جلیلیان؛ فارغ‌التحصیل مجسمه‌سازی دانشگاه تهران از تالیف کتاب «دانش و نیایش» خبر داد و گفت: کتاب به تاریخچه مسجد دانشگاه تهران می‌پردازد و در خلال کتاب یک بررسی تطبیقی بین مسجد دانشگاه تهران و مسجد امام علی شهر هامبورگ و مسجد سجاد تهران انجام داده‌ام.
این محقق افزود: نگارش «دانش و نیایش» با مقدمه‌ای از پروفسور سید حسن امین، اوایل دی به پایان رسید. کتاب از این منظر که یک دیدگاه پژوهشی و کنشی داشت، در بخشی به ارتباط کتیبه‌های حیاط و شبستان مسجد با ساختار معماری و نمازگزار اشاره دارد که حدود ۳۵ صفحه از کتاب را دربرمی‌گیرد و حدود ۲۱ ماه زمان برای پژوهش‌های میدانی و کتابخانه‌ای از من گرفت.
وی درباره چرایی زمان‌بر بودن پژوهش‌های میدانی کتاب «دانش و نیایش» عنوان کرد: مسجد دانشگاه تهران حدود ۶۰ سال است که ساخته شده و کسانی که هم‌دوره فرمانفرمایان، طراح معماری دانشگاه بودند، درحال حاضر یا در قید حیاط نیستند یا در آستانه ۹۰ سالگی هستند و به همین دلیل کارهای میدانی که در ارتباط با مسجد بود، کار را بسیار مشکل می‌کرد. همچنین آثار فرمانفرمایان و احمد نجفی زنجانی، کتیبه‌نویس مسجد هم که جزو فهرست‌بندی کتاب است نیز از کارهای میدانی بود.
نویسنده کتاب «دانش و نیایش» درباره ساختار این کتاب عنوان کرد: از آسیب‌شناسی کتیبه‌ها شروع کردم؛ آیات قرآن و احادیث در شبستان‌ها یا حیاط مساجد اینجا یک مقدار بیشتر جنبه تعامل نمادین دارد، یعنی از علم نشانه‌شناسی استفاده شده و یک ارتباط و تعامل نمادین بین ساختار معماری و نمازگزار وجود دارد. به‌عنوان مثال در شبستان مسجد دانشگاه تهران چهارده سوره به نشانه چهارده معصوم انتخاب شده است. مطالعه این موارد تحلیل‌های بسیار وسیعی را به کتاب افزود و بیشتر کار میدانی بود و کتیبه‌ها باید خوانش می‌شد.
جلیلیان با تاکید بر اینکه کتیبه‌های مسجد دانشگاه تهران در آستانه تخریب هستند، تصریح کرد: هدف من از نگارش «دانش و نیایش» این بود که به گوش مسئولین برسانم که کتیبه‌های مسجد به چه صورت است. آنها را ارزش‌گذاری و با کمک گروه مستندنگاری تخصصی دانشگاه شهید رجایی مستندنگاری کردم به این امید که به گوش مسئولین میراث فرهنگی و دیگر مسئولین مربوطه برسانم که این کتیبه‌هایی با این ارزش در حال تخریبند.
نویسنده کتاب «دانش و نیایش» گفت: از آنجا که کتاب جنبه پژوهشی دارد، این‌طور نبود که ابتدا تا انتهای کار را ببینم و هرچقدر جلوتر رفتم، منابع بیشتر شد. از طرفی بررسی تک‌تک مفاهیم معماری و ارتباط و تعامل نمادینی که با نمازگزار دارد، زمان زیادی طول کشید؛ لذا کتاب آرام آرام شکل گرفت و این‌طور نبود که به صورت یکجا شکل گرفته باشد.
جلیلیان درباره چگونگی انتخاب عنوان کتاب «دانش و نیایش» هم بیان کرد: در حین گردآوری و نگارش کتاب از راهنمایی و مشاوره با اساتید ارشد دانشگاه تهران استفاده کردم. برای تعیین عنوان کتاب هم به استاد شفیعی‌کدکنی مراجعه کردم که عنوان «دانش و نیایش» را برای کتاب انتخاب کرد.
وی با اشاره به اینکه بسیاری از وقایع انقلاب در مسجد دانشگاه تهران اتفاق افتاده است، اضافه کرد: من در دو مجلد به دانشگاه تهران پرداخته‌ام، یک جلد همین کتاب «دانش و نیایش» است که حدود ۳۵۰ است. جلد دوم هم به وقایع سیاسی و اجتماعی و دینی مسجد دانشگاه تهران از آغاز تاکنون می‌پردازد که نگارش آن جلد هم به پایان رسیده و فقط کارهای ویرایش آن مانده است.
نظر شما