خبرگزاری شبستان_ رشت، مهری شیرمحمدی؛ شهر تاریخی ماسوله، مهمترین شهر گردشگری گیلان و به نوعی ایران است. قدمت این شهر به قرن هفتم می رسد و در سال ۱۳۵۴ به شماره ۱۰۹۰ در فهرست آثار ملی ثبت شده است و از زمان تاسیس شهرداری در این شهر در سال ۱۳۱۱ اجازه ساخت و ساز بدون نظارت اداره کل میراث فرهنگی گیلان امکان پذیر نیست. به همین دلیل این شهر پلکانی با معماری خاصش، به‌همان شکل باقی مانده و قرار است در سال جدید میزبان ارزیابان یونسکو باشد تا به‌عنوان یک شهر تاریخی زنده در میراث جهانی ثبت گردد.
ماسوله در ۳۶ کیلومتر فومن و جزو این شهرستان است. موزه تاریخ طبیعی، موزه میراث مکتوب در بقعه عون ابن علی، موزه زنده آسیاب آبی، بازار سنتی، بقعه امامزاده ابراهیم و مسجد تاریخی ماسوله، مهمترین جاذبه های شهری است که روزگاری بر سر شاهراه ارتباطی گیلان به آذربایجان بود. با این حال ۲۷۳ خانه تاریخی ماسوله با معماری سنتی آن، هرکدام جداگانه در فهرست آثار ملی ثبت شده است. نظیر؛ خانه شاپور اخوان، نصرت پزنده، کاویان پور، محسن خارابی، ابوالقاسم روستا، حمداله حدیدی و... .
این خانه ها که بر شیب کوه ساخته شده، به نحوی است که بام یک خانه، حیاط خانه فوقانی است. پنجره های چوبی مشبک با شمسه های زیبایش، می ارزد که از قاب آن شب های روشن ماسوله را دید و گوش بر موسیقی نی چوپانان این منطقه سپرد.
اگر هوس کردید همچون مردمان صدها سال پیش، نانی خاص میل کنید، ابتدا سری به موزه زنده آسیاب آبی ماسوله بزنید. سنگ های بزرگ این آسیاب آبی با فشار آب «ماسوله روخان» به گردش در می آید. ماسوله قبلا سه آسیاب آبی به نام های «حاج فرج الله، حاج رحمت الله و خواجه اسدالله» داشت. اما این آسیاب ها تنها برای آرد کردن گندم نبود.
ماسوله مرکز تولید چموش، پای افزار سنتی گیلان بود. یکی از این آسیاب ها برای پودر کردن پوست انار و به منظور ساخت رنگ قرمز چموش کاربرد داشت. در حال حاضر، موزه آسیاب آبی ماسوله، کمی پایین تر از آبشار شهر ماسوله ، در ورودی دوم و نزدیک به پاسگاه انتظامی این شهر قرار دارد.
ماسوله سه نانوایی سنتی هم داشت که پخت نان در آن در تنورهای سفالی صورت می گرفت. چندسال پیش اداره میراث فرهنگی گیلان، یکی از این نانوایی ها را احیا کرد و اکنون گردشگران می توانند نان گرم سنتی را در همان ماسوله خریداری کنند.
موزه حیات وحش تاریخ طبیعی ماسوله گنجینه ای از حیوانات و پرندگان و خزندگان منطقه است که تاکسیدرمی شده و در این موزه نگهداری می شود. این موزه، ۱۰۰متر مربع وسعت دارد و ۸۰ گونه حیوان در آن نگهداری می شود. «موزه حیات وحش تاریخ طبیعی ماسوله»، سال ۱۳۸۳ در خانه شاپور اخوان و به همت «شاهپور اخوان و فرهاد شرفی ماسوله» و با هزینه شخصی احداث شده است. عمده حیوانات نگهداری شده در این موزه، جانورانی هستند که در اثر تصادف و یا شکار، آسیب دیده و امکان زنده ماندن آنها نبوده است. بنابراین تاکسیدرمی شده و در این موزه در معرض دید عموم قرار گرفته است.
یکی از جاهای دیدنی ماسوله، امامزاده عون بن علی است. اسناد کمی در خصوص هویت این امام زاده وجود دارد. برخی نسب وی را به محمد حنیف، پسر امام علی (علیه السلام) نسبت می دهند. قبر موجود در بقعه، متعلق به سال ۹۶۹ هجری می‌باشد و همین موضوع باعث شده که نتوان به طور دقیق گفت این امامزاده مربوط به چه کسی است. ساختمان قبلی این امامزاده متعلق به قرن دوم و سوم هجری بود. معماری سنتی آن بنایی داخل یک ساختمان هشت ضلعی بود که متاسفانه بعدها تخریب و نوسازی شده است. تصاویر قدیمی فضای این بقعه موجود است. داخل این بقعه همچنین اسناد و مکاتباتی بعنوان میراث مکتوب نگهداری می شود.
از دیگر جاذبه های این شهر، علم تاریخی ماسوله به قدمت ۸۰۰سال است. آئین «علم بندی» یکی از آئین های ماه محرم در ماسوله است. اهالی ماسوله به این رسم «طوق بندی» می گویند. ماسوله ۶ محله دارد به نام های؛ مسجد بر، ریحانه بر، خانه بر، کشه سرعلیا، کشه سر سفلی و اسد محله. محلات اصلی چهارگانه ماسوله هر کدام یک علم دارند که شکلی عمودی دارد تا متناسب با ساختار معماری خاصی که این شهر دارد، بتوان آن را براحتی در کوچه های باریک و تو در توی ماسوله حرکت دارد. در بالای برخی علم ها، پنجه ای فلزی -که نماد دست بریده ی ابوالفضل(ع) است- قرار دارد. علم ها در سراسر سال تا روز هفتم محرم، در مساجد محله ها نگهداری می شوند.
از دیگر جاذبه های دیدنی ماسوله، ییلاق کهنه ماسوله، آبشار داخل شهر ماسوله و آبشار بزرگ خرم بو و کوهی سترگی است که علاقمندان به ورزش سنگنوردی از آن بالا می روند. اگر به ماسوله سفر کردید، حتما شیرینی سنتی این منطقه بنام «اَگردَک» ماسوله را امتحان کنید. این شیرینی با مخلوط آرد برنج و گندم و پودر زنجبیل پخته می شود. «شامی ماسوله»، خوراکی خوشمزه دیگری است که همانند کتلت است. با این تفاوت که در ترکیب مواد و سس آن سبزی معطری بنام «پلنگ مشت» که ویژه کوه های گیلان است، ریخته می شود.
نظر شما