به گزارش خبرگزاری شبستان از زنجان، «نوروز» يا در زبان محلي زنجان «بايرام» بزرگ ترين و شكوه مندترين جشن ايراني است كه از هزاران سال پيش در نخستين روز سال نو كه روز اول فصل بهار نيز است، با آيينهاي ويژه و باشكوه بسيار در پهنه و گستره ايران زمين برگزار ميشود.
در استان زنجان آداب نوروز به شيوه ديگر استان‌ها با مراسم‌هاي چهارشنبه سوري، خانه تكاني، سبزكردن سبزه عيد، چيدن سفره هفت سين، خريد لباس نو و آداب ديد و بازديد‌هاي نوروزي همراه است و در پايان تعطيلات 13 روزه نوروز اهالي استان زنجان به گردشگاه‌هاي طبيعي و به دامنه كوه‌ها و باغ‌ها پناه مي‌برند و آخرين روز تعطيلي‌هاي نوروز را با صرف ناهار در بيرون از خانه و گره زدن سبزه به پايان مي‌رسانند.
قرائت چهل یاسین
قرائت چهل یاسین در لحظه تحویل سال یکی از این آیین هاست که طی آن در لحظات تحویل سال چهل بار یاسین بر روی آب قرائت می شود و در نهایت این آب به عنوان تبرک برای ورود به سال جدید توسط اعضای خانواده آشامیده می شود.
اين مراسم اغلب در مساجد اتفاق مي‌افتد و روال آن به اين صورت است كه درون تشت تميز يا ظرف بزرگي آب چشمه ريخته و همه دور آن جمع شده و هر كس يكبار( 40 نفر 40 تا) سوره ياسين را مي‌خوانند و به آب فوت مي‌كنند و با اين نيت كه سال نو را با بركت شروع كنند، هركس مقداري از آن را مي‌خورد و يا اينكه زعفران را در آب حل كرده و سوره ياسين را با آب زعفران 40 بار در كاغذ مي‌نويسند بعد آن را درون آب مي‌ريزند و بعد از كساني كه در محفل هستند هر كسي مقداري از آن را برده و براي بركت به آب مورد مصرفي خود مي‌افزايد يا به آب مصرفي حيوانات و يا خمير كردن آرد مي‌افزايد، يا اگر مريضي داشته باشند به او مي‌دهند تا شفا يابد.
گل نوروز
گل نوروز نیز یکی دیگر از رسومی است که در نوروز برگزار می شود که طی آن مردم برای ورود به سال نو و سرسبزی خانه هایشان گل هایی معروف به گل نوروز را چیده و بر سر سفره های هفت سین قرار می دادند.
شال انداختن
شال انداختن(شال سالاماخ) نیز از دیگر رسوم روستاهای زنجان در ایام نوروز است که طبق این رسم زیبا و قدیمی در ایام نوروز معمولا جوانترها شالی به کمر بسته به پشت بام خانه ها می رفتند و با نگاه داشتن یک سر شال آن را از دریچه بام یا «روشنایی» که در اصطلاح زبان ترکی به آن «باجا» یا «پاجا» می گفتند به درون خانه می فرستاند و صاحبخانه هم هدیه ای به عنوان عیدی شامل جوراب و یا چیزهای دیگر به آن می بست.
عیدی نوعروسان
در استان زنجان علاوه بر عیدی معمول که هر کس از بزرگترها می گیرد، رسم است برای نوعروسان و دخترانی که در دوره نامزدی به سر می برنند عیدی به صورت ویژه و با آیین خاصی داده می شود.
در فاصله شب چهارشنبه سوری و شب عید، هدایای مختلفی از سوی خانواده داماد به عروسی که هنوز در دوره نامزدی است و نیز از سوی خانوده دختری که اولین عید او پس از ازدواج است داده می شود که طلا پای ثابت هدایا است. این عیدی با شام شب عید متشکل از مرغ، ماهی، برنج، شیرینی، شکلات و میوه های مختلف است که به طرز جالبی تزئین شده است به صورت پخته و یا خام پیشکش می شود.
تکم گردانی
از جمله دیگر رسومات زنجانی‌ها که در سال‌های گذشته رونق بالایی داشته اما در سال‌های اخیر بی‌رمق شده است، تکم‌گردانی است که تکم‌چی با خواندن آواز‌هایی نوید فصل بهار را می‌دهد هر چند این رسم دیگر چندان مرسوم نیست اما طبق وعده مسئولان میراث فرهنگی در ایام نوروز امسال در برخی مکان‌های گردشگری استان تکم‌گردانی انجام خواهد شد تا این سنت دیرینه که با فرهنگ استان زنجان عجین شده بود دوباره رونق بگیرد و از ذهن‌ها فراموش نشود.
رسم است که اعضای خانواده غم و غصه ها و خاطرات بدی را که در سال کهنه داشتند به درون ظرف سفال کهنه ای می گویند و به اصطلاح غصه ها را در آن می ریزند و سپس آن را بر زمین زده و می شکنند.
در برخی از شهرها و روستاهای استان رسم است که در شب چهارشنبه سوری با جارویی که فرش های خانه باآن شسته شده و دیگر کهنه شده است دختران دم بخت را به شوخی می زنند و به اصطلاح از خانه بیرون می کنند تا در سال جدید ازدواج کنند.
در برخی از روستاها رسم است که در شب چهارشنبه سوری و از زمانی که آتش روشن شد بعضی از خانم ها که حاجتی دارند در ورودی درب خانه بویژه در نقاط پُر رفت و آمد و ترجیحاً چهارراهها ایستاده و یک ترجیحاً کلید خانه را زیر پایشان می گذارند و پس از نیت کردن به اصطلاح فالگوش می ایستند و به واسطه ی شنیدن اولین صدایی که از سوی عابران به گوش آنها می رسد، نیتشان به آنها الهام می شود و اینکه آیا در سال جدید حاجت خود را می گیرند یا خیر؟
سیزده بدر
در پایان تعطیلات ۱۳ روزه ی نوروزی اهالی استان زنجان به گردشگاه های طبیعی و به دامنه ی کوه ها و باغ ها پناه می برند و آخرین روز تعطیلی های نوروز را با صرف ناهار در بیرون از خانه و گره زدن سبزه به پایان می برند.
نظر شما