کانون های فرهنگی هنری مساجد دارای ظرفیت های عدیده ای هستند که با شناخت نیازهای محله ها و استعدادها و انجام اقدامات مختلف می توانند در زمینه اشتغال و کارآفرینی نیز به ایفای نقش بپردازند.
در مورد کارکردهای مختلف این کانون های فرهنگی و هنری تاثیرگذار و نقش آنها در مورد تحقق شعار امسال با عنوان «سال تولید، دانش بنیان و اشتغال آفرین» با «کامبیز قهرمانی»، دبیر شورای امر به معروف و نهی از منکر جمعیت هلال احمر فارس به شرح زیر به مصاحبه پرداخته ایم:
نامگذاری هر سال توسط مقام معظم رهبری (مدظله العالی) چه راهبردهایی را مشخص می کند؟
مقام معظم رهبری هر ساله در پیام نوروزی با نامگذاری سال ها، اولویت سیاست گذاری و برنامه ریزی مبتنی بر نیاز اصلی و روز کشور را در آن سال تعیین کرده و راهبردها و الزامات تحقق شعار سال را برای مسئولان و مردم تبیین می کنند.
طی سالیان اخیر موضوع محوری و موکد ایشان، « اقتصاد، تولید و کارآفرینی» بوده است که این مسئله نشانگر میزان اهمیت و ضرورت اقتصاد در منظومه فکری رهبری برای دستیابی به آرمان ها و اهداف انقلاب و نظام اسلامی است.
نهادهای دینی مانند مساجد در تحقق شعار سال چه نقشی می توانند ایفا کنند؟
در کنار دستگاه های اجرایی، قانونگذار، نظارتی و قضایی که تکالیف سنگینی برای تحقق شعار سال دارند، نباید از نقش اثرگذار نهادهای مردمی و دینی مانند مساجد و کانون های فرهنگی هنری مساجد که بخش قابل توجهی از حوزه عمومی و جامعه مدنی را تشکیل می دهند در این زمینه غافل شد.
نام اولین سال قرن جدید در ایران اسلامی مشتمل بر یک صفت و ویژگی تولید ملی یعنی «دانش بنیان» و معطوف به یک نتیجه مهم یعنی «اشتغال آفرینی» است و بدیهی است مساجد به دلیل خصوصیات و ویژگی های منحصر به فرد خود می توانند برای تحقق این مطالبه مهم مقام معظم رهبری (مدظله العالی) نقش اساسی داشته باشند.
کثرت و فراوانی مساجد در اقصی نقاط کشور، حتی مناطقی که دور از دسترس خدمات دولتی هستند، یک ظرفیت مهم برای تحقق شعار سال است.
مساجد دارای چه ظرفیت هایی هستند که می توانند در تحقق اهداف امسال موثر واقع شوند؟
برخورداری از نیروی انسانی جوان، شاداب، مومن و انقلابی ظرفیت هایی است که کانون های فرهنگی هنری مساجد برای فعال شدن در زمینه تحقق شعار سال در اختیار دارند و مساجد می توانند با استفاده از این ظرفیت انسانی و نرم افزاری در قالب هیئت های موسس و هیئت های مدیره نسبت به تشکیل و ثبت قانونی شرکت های تولیدی دانش بنیان اقدام کنند.
چه اقدامات محله محوری برای توسعه اشتغال در کانون های فرهنگی مساجد قابل انجام است؟
مساجد می توانند ظرفیت بالقوه محلات کشور را برای استعدادیابی و کارآفرینی جهت جوانان تحصیل کرده و یا آشنا با مهارت های فنی، تجربی و صنعتی در قالب کارهای تولیدی دانش بنیان و زودبازده را به فعلیت برسانند، ضمن اینکه مساجد یکی از اصلی ترین مراکزی هستند که می توانند نیروهای کار متعهد و متخصص را به کارآفرینان و فعالان عرصه تولید معرفی و وصل کنند و زمینه ساز اشتغال آنها باشند.
مساجد از چه امکاناتی برای تولید و اشتغال برخوردارند؟
مساجد دارای امکاناتی برای حوزه تولید و اشتغال آفرینی هستند به عنوان مثال اگر مسجدی توان برپایی کارگاه های آموزشی اشتغال آفرینی یا مشاغل خانگی دارد و یا از ظرفیت مکانی برای برپایی بازارچه های فروش محصولات و اقلام کارگاه های زودبازده مربوط به جوانان، زنان و اصحاب مسجد برخوردار است، باید در این زمینه فعال شود.
در کنار فضای فیزیکی، معمولا مساجد دارای خیریه ها، صندوق های قرض الحسنه و مراکز نیکوکاری هستند که اقشار آسیب پذیر محلات را زیر پوشش دارند و امسال با توجه به شعار سال، بهترین فرصت برای مساجد خواهد بود که علاوه بر کمک های مالی و معیشتی، جامعه هدف خود را در حوزه کار و کسب درآمد و کمک به رونق تولید ملی توانمند کنند و همانطور که مساجد در ایام بیماری کرونا به خوبی ظرفیت های خود را با تولید ماسک، گان و شیلد در این خصوص نشان دادند اکنون نیز در راستای تحقق شعار سال به فعالیت بپردازند.
آیا مساجد در تامین سرمایه برای ایجاد اشتغال دارای ظرفیت هستند؟
مساجد برای تجمیع سرمایه های خُرد نیز ظرفیت بسیار خوبی دارند و می توانند سرمایه های اهالی محله را که بهره وری کمی دارد، جمع آوری کرده و با محوریت خود تعاونی و یا شرکت های تولیدی کوچک دانش بنیان و زودبازده ایجاد کنند و از استعداد جوانان در این خصوص نیز استفاده حداکثری داشته باشند که این کار رویکرد مالی و سرمایه ای اثرگذاری است.
از نظر شما مساجد در جهاد تبیین چه جایگاه و نقشی دارند؟
مساجد، کارکرد و نقش بی بدیلی به عنوان یک «رسانه» با ماموریت «جهاد تبیین» دارند و ائمه جماعات مساجد در این خصوص بایستی علاوه بر تشویق مردم به استفاده از کالاهای ایرانی و نیز تاکید بر انتخاب و خرید مایحتاج مساجد از اقلام و تولیدات داخلی، صاحبان سرمایه و به ویژه سرمایه داران و متمولین مذهبی را به سمت تولید و کارآفرینی اجتماعی، راهنمایی و تشویق کنند که رویکرد تبلیغی و ترویجی مطلوبی است.
نظر شما در مورد اهمیت توجه به فعالیت های فرهنگی هنری در مساجد چیست؟
بطور کلی برای پویایی فرهنگ جامعه به ویژه جامعه اسلامی باید از ویژگی ها و کارکردهای مساجد استفاده حداکثری کرد، در صدر اسلام مساجد تنها محل عبادت نبود بلکه بسیاری از تصمیمات مهم و فعالیت های تبلیغی در مساجد اتخاذ و انجام می شد و مساجد بهترین پایگاه برای ترویج دین، ارزش های اسلامی و کارکردهای فرهنگی، اعتقادی و پشتوانه سلامت زندگی اجتماعی است.
در شرایط امروز جامعه ما و به ویژه با توجه رویکرد دسمنان در مقابله با اسلام از طریق جنگ نرم، ضرورت دارد تا مساجد به عنوان سنگرها و پایگاه هایی فعالیت کنند که بتوانند فرهنگ اصیل و سبک زندگی اسلامی و ایرانی را به ویژه با زبان هنر به آحاد جامعه و خصوصا نوجوانان و جوانان منتقل کنند.
حضور جوانان و نوجوانان در مساجد و اهمیت آن به چه نحوی باشد و برای نیل به این موضوع باید چه کارهایی انجام داد؟
هرچقدر اصحاب مسجد را جوانان و نوجوانان تشکیل دهند، شادابی و نشاط فضای مسجد و اثرگذاری برنامه های فرهنگی، عقیدتی و اجتماعی مسجد بیشتر خواهد شد.
متاسفانه پیری و کهولت سن اکثر اصحاب مساجد یکی از عواملی است که موجب رکود برنامه های فرهنگی مساجد و کلیشه ای بودن فعالیت ها و در نتیجه بی رغبتی جوانان برای حضور در مساجد شده است.
برای جذب جوانان و نوجوانان در مساجد باید از راهکارهای فرهنگی جذاب، ابتکاری، نوین و با پشتوانه علمی و پژوهشی استفاده کرد و به نظر من نقش پژوهش های دانشگاهی به ویژه پایان نامه ها و رساله های دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی در احصای روش های کارآمد در جذب قشر جوان به مسجد یکی از کلیدی ترین مسائل است.
نظر شما در مورد اهمیت بازگشت به کارکردهای اصلی مساجد چیست؟
مسجد در صدر اسلام پایگاه اجتماعی، سیاسی و فرهنگی بوده است و بنابراین آنچه که در رابطه با کارآیی مساجد باید مورد توجه قرار گیرد، بازگشت مساجد به کارکردهای اصلی خود است.
به عنوان مثال حضور فعال، پاسخگو و مستمر مسئولان در مساجد و نه صرفاً حضور موردی، نمادین و تشریفاتی یا برگزاری جلسات شورای فرهنگ عمومی استان ها به میزبانی مساجد و نیز آموزش روزآمد متولیان امر مساجد مانند ائمه جماعات، هیئت های امنا، اعضای شوراهای فرهنگی و پایگاه های مقاومت بسیج و خدام مساجد می تواند در رونق بخشیدن به مساجد، ایجاد انگیزه و نشاط در فضای مسجد و بازگشت آنها به کارکردهای اصلی کمک قابل توجهی کند.
نظر شما