«زیرکوه» دیار چهار فصل ایران زمین

خبرگزاری شبستان- خراسان جنوبی؛ زینب روحانی مقدم: بهار بهترین فصل سفر در ایران است؛ با وجود آنکه کشور چهار فصلمان در هر زمانی از سال مقصدی محبوب برای گردش است، اما سفر بهاری طعمی متفاوت به ویژه برای علاقه‌مندان به طبیعت دارد.

یکی از مزایای سفر در فصل بهار هوای دل انگیز آن است؛ طبیعت بی‌نظیر و چشم‌انداز‌های بهشتی باعث می‌شود تا طراوت سفر تا لحظه‌های پایانی آن همراه شما باشد و علاوه بر آن به دلیل اینکه در بیشتر شهر‌های ایران هوایی معتدل و زیبا را تجربه می‌کنید، سفر به هر نقطه از جغرافیای ایران لذت بخش است.

*سفر به نقطه صفر مرزی شرق کشور

تصمیم گرفتیم تا از این فصل زیبا و فرصت عید نوروز استفاده کنیم و به یکی از شهرهای چهارفصل خراسان جنوبی یعنی زیرکوه برویم شهری که در نقطه صفر مرزی شرق کشور قرار دارد و از آب و هوایی لطیف و بهاری و بی نظیر برخوردار است.

زیرکوه در فاصله 158 کیلومتری مرکز استان خراسان جنوبی قرار دارد، این شهر به دلیل طبیعت رنگارنگ و منحصربه فرد به دیار چهار فصل مشهور است؛ جاذبه های تاریخی و طبیعی زیرکوه آن را به مقصدی بی نظیر برای گردشگران و طبیعت گردان تبدیل کرده است.

*کویر همت آباد؛یکی از زیباترین مناظر طبیعت

ابتدا به یکی از مناطق زیبا و دیدنی این شهرستان یعنی «کویر همت آباد» می رویم؛ کویر همت‌آباد در 60 کیلومتری شهرستان زیرکوه و در نزدیکی روستای همت‌آباد خواجه قرار دارد، کویر بکر همت‌آباد یکی از غنی‌ترین و فعالترین زیست بوم‌های بیابانی از نظر پوشش و تنوع گیاهی و جانوری در ایران است.

کویر همت‌آباد شاید برای بسیاری از ایرانیان ناشناخته باشد اما آوازه این کویر به آن سوی مرزها رسیده است و برخی از گردشگران خارجی برای دیدن «گربه شنی» مسافت های طولانی برای رسیدن به این کویر می پیمایند.

بهار کویر از نیمه اسفند آغاز می‌شود و تا اواسط اردیبهشت ماه ادامه می‌یابد، در این دو ماه زیباترین مناظر طبیعت در خشک‌ترین مناطق دنیا ایجاد می‌شود به گونه‌ای که هر بیننده‌ای را به تحسین وا می‌دارد.

کویر همت‌آباد مامن جانوران نایاب کویری و فعال‌ترین اکوسیستم بیابانی کشور است، این منطقه زیستگاه مناسبی برای زمستان گذرانی پرندگان و وجود پرندگان زیبای بسیاری به ویژه زاغ بور، هوبره، عقاب طلایی، کبک، تیهو و جانورانی از قبیل گربه شنی، روباه شنی، کفتار، گرگ، تشی، خرگوش و غیره است.

*«دره بجنود»؛ یکی از جاذبه های زیبای خدادادی

بازدید از «دره تجنود» نقصد بعدی ما در سفر به این شهرستان است؛ این دره زیبا و سرسبز تجنود یکی از جاذبه‌های زیبای خدادادی و بهشت گردشگران در استان خراسان جنوبی محسوب می شود که در فصل بهار و تابستان هر سال میزبان مسافران زیادی است.

وجود رشته کوه‌های عظیم و مرتفع در دل خود جلوه‌هایی از زیبایی را به تصویر کشیده است، جلوه‌هایی که دیدنش علاوه بر پی‌بردن به قدرت و عظمت خداوند، روح و روان انسان را صیقل می‌دهد.

در همسایگی کویر سوزان همت‌آباد زیرکوه و در فاصله کمتر از پنج کیلومتر یکی از معجزات خداوند در زمین به وقوع پیوسته است، دره‌ای سرسبز و زیبا با رودخانه‌ای جاری و درختانی عظیم که به بهشت گردشگران در استان خراسان جنوبی شهرت یافته است.

دره تجنود در فاصله 70 کیلومتری جنوب شرق مرکز شهرستان زیرکوه و در مجاورت روستای قدیمی تجنود قرار دارد، وقتی پای در دره تجنود می‌گذاری در دو سوی دره باغ‌هایی وجود دارند که انواع میوه از زردآلو گرفته تا عناب و زرشک در آن به چشم می‌خورد همچنین نسبت به فصلی که پای بگذاری سرشار از  زیبایی، شکوفه، سرسبزی و یا رنگ زیبای زرد پاییزی است.

*بیشه محمدآباد؛ تشنه توجه مسئولان

بیشه محمد آباد یکی دیگر از جاذبه های این شهرستان است که به دیدن آن می رویم؛ محمدآباد باد در فاصله 20 کیلومتری شهر حاجی‌آباد قرار دارد، این روستا از لحاظ موقعیت جغرافیایی جزو روستاهای جالب و دیدنی منطقه با طبیعتی بسیار زیبا است. 

وجود کوه‌های سر به فلک کشیده در غرب و تپه‌های ماسه‌ای بزرگ در شرق روستا سبب شده تا این روستا طبیعتی خاص و جالب داشته باشد.

وجود آب بسیار فراوان که از دل کوه بیرون می‌آید سبب خلق طبیعتی بسیار زیبا در دامنه کوه محمدآباد گردیده که همه روزه پذیرای مهمانان زیادی از نقاط مختلف منطقه و حتی شهرستان است.

بیشه محمدآباد که برگرفته از وجود درختان بی‌شمار در دامنه کوه بوده در فاصله سه کیلومتری روستای محمدآباد قرار دارد، به علت روییدن درخت چناری عظیم در کنار چشمه به آن پای چنار هم می‌گویند.

طبیعت زیبای بیشه در چند سال اخیر به علت قهر طبیعت و وجود خشکسالی‌های پی‌در‌‌پی آن طراوت و زیبایی سالیان گذشته را از دست داده ولی همچنان از تفریحگاه‌های جذاب و پر مشتری منطقه محسوب می‌شود.

*دشت اردکول؛سرزمین لاله های سرخ

اگر عاشق بهار باشید یک نماد آن را هرگز فراموش نمی کنید و آن هم روئیدن لاله است که دشت اردکول زیرکوه به علت رویش گل‌های بی‌نظیر لاله به سرزمین لاله‌های سرخ مشهور است و نمی توان از دیدن آن سر باز زد.

روستای زیبای اردکول واقع در 15 کیلومتری جنوب مرکز شهرستان زیرکوه قرار دارد؛ این روزها رویش لاله‌های سرخ از دل طبیعت زیبا و سرسبز روستای اردکول زیرکوه، منظره‌ای زیبا برای علاقه‌مندان به طبیعت خلق کرده است.

لاله‌هایی که رویش آنها در فصل بهار چشم هر بیننده‌ای را خیره می‌کند و گردشگران زیادی را به این روستا می‌کشاند.

ناگفته نماند که در کنار این لاله‌های زیبا وجود کوه‌های سر به فلک کشیده، باغات سرسبز و چشمه و استخر زیبای آب در دامنه کوه نیز می‌تواند محلی مناسب برای استفاده گردشگران باشد.

*کاروانسرای شاه عباسی زردان

رباط یا کاروانسرای شاه عباسی زردان از بناهای دوره صفویه است که در روستای زردان از توابع بخش زهان شهرستان زیرکوه قرار دارد؛ این کاروانسرا در مسیر جاده ابریشم محل استراحت کاروانها و رهگذرانی بوده است که از این مسیر عبور می کرده اند.

بنای اصلی این کاروانسرا از آجر و سنگ ساخته شده و دارای یک محوطه بزرگ و دو دالان با حجره هایی مرتفع است که قسمت بالای حجره محل استراحت کاروانیان و قسمت پایین دست نیز محل بستن و استراحت چهار پایان بوده است.

بنای این ساختمان تقریبا تخریب شده و نیاز به مرمت دارد و ﺍﯾﻦ ﺍﺛﺮ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﯾﺦ ۵ ﺁﺫﺭ ۱۳۸۰ ﺑﺎ ﺷﻤﺎﺭﻩ ﺛﺒﺖ ۴۴۵۶ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ﻣﻠﯽ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺛﺒﺖ ﺭﺳﯿﺪﻩ ﺍﺳﺖ.

*مسجد جامع تاریخی افین

مسجد جامع افین یادگاری برجای مانده از دوره سلجوقیه، علاوه بر روحانیت معنوی، دارای زیبایی بی‌نظیر است و همچون نگینی در بین آثار تاریخی ،مذهبی شهرستان زیرکوه می درخشد.

مسجد جامع افین؛ که در فهرست آثار ملی ایران نیز ثبت شده است، بنای ماندگار با طراحی و معماری بسیار زیبا یادگار دوران سلجوقی است بنای فعلی مسجد به صورت خرابه‌ای درآمده که دیواره‌ها به همراه گلدسته‌های اطراف ایوان باقی مانده است.

هر آن چه مانده گویای معماری دوره سلجوقی است که در دوره‌های بعدی الحاقاتی به آن افزوده یا بخش‌هایی از آن مرمت و بازسازی شده است.

*سوغات و صنایع دستی زیرکوه

کشاورزی شغل اصلی مردم در شهرستان زیرکوه است و زرشک، زعفران، آلو، عناب، پسته و انگور مهم ترین محصولات کشاورزی این منطقه هستند و زیرکوه به عنوان بزرگ ترین تولید کننده زرشک ایران شناخته می شود و این محصول می تواند بهترین سوغاتی برای دوستان و آشنایان است.

اگر به گیاهان دارویی نیز علاقه مند هستید، انواع زیره کوهی، آویشن، مستار، کلپوره، کاکوتی، بومادران و بنه در زیرکوه به علت وجود رشته کوه های وسیع به فراوانی یافت می شود.

غذای محلی این شهرستان قروت است که به تنهایی و یا با بادمجان و سبزی سرو می شود و با اقامت در بوم گردی ها و خانه های بومی زیرکوه می توانید طعم اصیل این غذا را تجربه کنید.

زنان زیرکوه با بافتن حوله، چادر شب، سبد، خورجین و پلاس ضمن حفظ هنرهای دستی این منطقه به امرار معاش نیز کمک می کنند.