خبرگزاری شبستان-مازندران؛ ماه مبارک رمضان از آن جهت که کتب آسمانی در آن زمان نازل شده از اهمیت بالایی برخوردار است، از سوی دیگر، قرار گرفتن شب قدر که شب تقدیر مقدرات تمام موجودات است و همچنین تشریع یک عبادت در ماه رمضان به‌نام روزه، بر اهمیت و جایگاه این ماه افزوده است، اینها باعث شده تا این ماه شهر الله نام بگیرد و برهمگان است تا جایگاه این ماه را دقیقاً مورد مطالعه قرار دهند و حرمت آن را حفظ کنند؛ بدین جهت در سلسله گفت‌وگوهایی با ائمه جمعه و جماعات، کارشناسان و استادان دانشگاه و حوزه به بررسی اهمیت و جایگاه ماه مهمانی خدا و جوانب روزه داری، ادای امربه معروف و نهی از منکر ، صدقه دادن، افطار دهی و... خواهیم پرداخت.
در ادامه گفت‌وگوها به سراغ حجت‌الاسلام والمسلمین«عباس بابائیان» امام جمعه شهر امیرکلا استان مازندران رفتیم که متن گفت‌وگو از نظرتان می‌گذرد؛
* لطفا در رابطه با اهمیت روزه داری بفرمایید و اینکه آیا در دین اسلام اجباری برای روزه‌داری شده است؟
یکی از نعمات الهی برای بندگان وجوب روزه در ماه رمضان به‌عنوان یکی از واجبات دین اسلامی و مهمترین عبادات است، که عامل موثری برای پرورش روح تقوا و دینداری در بسیاری از زمینه‌های دیگر است، قرآن پس از بیان حکم وجوب روزه به مومنان می‌فرماید؛ روزه از نظر مادی و معنوی در وجود انسان آثار فراوانی دارد که از همه مهم‌تر بعد تربیتی و فلسفی آن است و باعث تعدیل غرائض حیوانی و تقویت بعد ملکوتی انسان میشود، روح انسان را تلطیف و اراده او را قوی می‌کند، از باب اینکه در حال روزه با وجود گرسنگی و تشنگی از خوردن غذا، آب و لذت‌های جنسی چشم بپوشد و عملا ثابت کند که او همچون حیوان در بند اسطبل و علف نیست و میتواند زمام نفس را به‌دست گرفته و بر هوس‌ها و شهوات خودش مسلط شود، روزه انسان را از عالم حیوانیت ترقی داده و به جهان فرشتگان صعود میدهد که از جمله به‌خاطر همین اثر تعدیل غرائض است که توصیه میشود افرادی که توانایی کنترل آن را ندارند در کنار روزه واجب روزه مستحبی را نیز بگیرند، در روایت آمده که روزه یکی از پایه‌های اسلامی و سپری برای آتش دوزخ معرفی شده است و در روایت دیگر داریم که روزه زکات بدن است و شیطان را به اندازه مشرق تا مغرب دور کرده و روسیاه می‌کند.
در روایات اسلامی به روزه اهمیت زیادی داده شده خصوصا در ماه مبارک رمضان روزه راه نجات از آتش جهنم است، همچنین در روایت داریم این ماه اخلاص و عبودیت است که سکینه‌ای ناشی از ذکر الهی است، ماه مبارک رمضان بهار خودسازی و نوسازی انسان و بهار انس با خدا بوده و فرصتی برای تعقل و تعبد به خداست و ماه استغاثه است، ماه رمضان فرصت نشستن بر سر سفره رحمت و ضیافت الهی و فرصت انس با مردم و ماه برادری ، آشنایی با قرآن، ماه دعا و تعبد در برابر پروردگار است، روزه در اسلام از اهمیت خاصی برخوردار است، خداوند فرمودند روزه برای من است و من خود پاداش آن را میدهم، خداوند روزه را به‌خاطر تثبیت اخلاص واجب کرده است، گفته شده روزه‌داری برای فروتنی توصیه شده تا افراد صابر شوند و از سختی‌های مستمندان باخبر شوند تا حقی را که خداوند در اموالش قرار داده ادا کنند.
اما وجوب روزه بر مسلمانان اختصاص به پیغمبر(ص)ندارد بلکه حکمی است که در بین امت‌های سابق هم تشریح شده بود، آنچه را که درباره روزه باید گفت این است که در تورات و انجیل به روزه‌داری اشاره شده است، حضرت موسی (ص) و حضرت مسیح (ص) چهل روز روزه داشتند، روزه از سوی خداوند واجب شده و تخلف از آن گناه کبیره محسوب میشود، نگرفتن روزه از سر عمد نشان از بی‌دینی و بی‌ایمانی است.
و اما درباره وجوب روزه در ماه رمضان شاید برخی سوال کنند که جرا روزه اجباری است خداوند داناتر از همه است و نفع انسان‌ها را از خودشان بهتر میداند روزه‌داری برای رسیدن به خدا و تزکیه نفس است، برای اینکه با روزه به یاد گرفتاری روز قیامت بی‌افتد، روزه‌داری فواید زیادی برای انسان‌ها دارد ولی به‌معنای اجبار نیست و بر بیماران و مسافران واجب نیست اما بر کسانی که میتوانند روزه بگیرند واجب شده است بنابراین روزه‌داری از دایره اجبار خارج است، روزه درمان دردها بوده و فواید زیادی دارد که وقتی مطالعه می‌کنیم می‌بینیم چه اثرات مثبتی دارد و بسیار اثربخش است.
* لطفا در رابطه با فضیلت افطاردهی در ماه رمضان بفرمایید؟
افطاردهی به روزه‌داران و تقدیر از بندگان صالح و پاک از سنت‌های ریشه دار اسلام و مسلمین است که در تمامی دوره‌ها مورد اهتمام مسلمانان بوده است، روزه‌داران با پیروزی بر هوای نفس قلوب خود را از هرگونه کینه و تفرقه پاک کرده و کدورت‌هایی را که منشا شیطانی دارد مبدل به صفا و صمیمیت می‌کنند و ماه رمضان بهترین فرصت برای دگرگونی و عالی‌ترین فرصت برای وحدت بین مسلمانان است، مهمان کردن اقوام و دوستان در این ماه بهترین سنت اسلامی است.
توجه کردن به کسانی که در ادامه زندگیشان با کمبود غذا مواجه هستند یکی از حکمت‌های روزه است، در روایات به افطار دادن سفارش شده که از روزه مستحبی اهمیت بیشتری دارد، به فرموده امام صادق (ع) کسی که مومنی را افطاری دهد کفاره یک سال گناه خود را داده و کسی که دو بار افطاری دهد وارد بهشت خواهد شد.
ماه رمضان در روایات از اوصاف دین شمرده شده است، کسی که ایمان به روز جزا دارد باید مهمان را گرامی دارد و در روایت دیگری آمده که به خانه‌ای که مهمان وارد نشود فرشتگان وارد نمی‌شوند، امام علی (ع) بر خود سخت می‌گرفت تا بتواند بهتر از مهمان پذیرایی کند، در مورد برکات افطاری دادن هم بسیار سفارش شده است، البته هدف از افطاردهی علاوه بر مسرور ساختن مومنان ایجاد انس بین مسلمانان است اما اگر برای جلب توجه و چشم هم چشمی سفره افطاری پهن شود ارزشی ندارد.
*لطفا دررابطه با اهمیت ادای فریضه امربه معروف و نهی از منکر در ماه رمضان بفرمایید؟
رمضان ماه امر به معروف و نهی از منکر است، ترویج آن در جامعه به کاهش ناهنجاری‌های اجتماعی می انجامد، دین مبین اسلام با تاکید بر نقش و جایگاه این فریضه آن را وظیفه همگانی برای اصلاح امور کشورهای مسلمان میداند و رمضان فرصتی مغتنم است تا روزه‌داران با بهره‌گیری و الهام از برکات معنوی ضمن احیای این سنت پسندیده پایه‌گذار ارزش‌های دینی و انسانی باشند.
ماه رمضان فرصتی ارزشمند جهت اصلاح و تعالی ارزش‌های دینی بوده و وظیفه همگان است که با امر به معروف و نهی از منکر معنویت را در جامعه گسترش داده و تقویت باورهای معنوی و اعتقادی پایه تحول در نظام اسلامی را میتواند به‌دنبال داشته و کاهنده بسیاری از آسیب‌ها باشد .
امر به معروف و نهی از منکر باعث میشود تا انسان به سمت ارزش‌های اسلامی حرکت کند، و این مقدمه ای برای رسیدن به جامعه قرآنی است، شناخت دقیق فلفسه امر به معروف و نهی از منکر مهم است، اشاعه منکرات در سایه امن جایز نیست بلکه با شناخت آگاهی از منکر به لحظ شرعی، عرفی و قانونی این فریضه الهی را میتوان اجتماعی کرد، دخالت در زندگی خصوصی مردم امری ناپسند است و نباید با امربه معروف و نهی از منکر اشتباه گرفته شود.
ماه رمضان فرصتی ارزشمند برای نهادینه سازی این فریضتین در جامعه است لذا باید به‌صورت تذکر لسانی باشد و هیچگونه برخورد قهری و فیزیکی صورت نگیرد.
ماه رمضان ماه کاهش عیوب و مشکلات اخلاقی است، نوعی مبارزه درونی با خواسته‌های نفسانی محسوب میشود به این دلیل انسان میتواند در این روزهای گرم روزه گرفته و به این ترتیب اراده فرد تقویت شود تا جلوی هوس‌ها بایستد.
جلوگیری از روزه‌خواری در ملا عام از مصادیق بارز امربه معروف و نهی از منکر است اهمیت حفظ حرمت ماه رمضان وظیفه ادای امربه معروف و نهی از منکر را چندان برابر می‌کند، این حق شرعی و قانونی همه ماست که در زمینه برخورد با تظاهر با روزه‌خواری در ماه رمضان بی‌تفاوت نباشیم، بلکه با تذکر و امر به معروف و نهی از منکر از ارتکاب هرگونه اقدام ناپسند جلوگیری کنیم، همه باید به حفظ ارزش‌های معنوی کمک کرده و حسایت بیشتری نشان داده و در صورت مشاهده حرمت‌شکنی برخورد کنیم.
*با توجه به کمرنگ شدن اخلاقیات در جامعه امروزی لطفا بفرمایید چگونه می توان از فرصت ماه رمضان برای ایجاد ارتباطات صحیح و معنوی با دیگران بهره گرفت؟
یکی از آسیب‌های اجتماعی که در ماه رمضان باید به آن توجه داشت حجاب و عفاف است، توجه ویژه زنان و مردان مسلمان به حجاب و عفاف موجب کاهش آسیب‌های اجتماعی می شود.
* لطفا در رابطه با صدقه دادن در ماه رمضان بفرمایید؟
به فرموده امام رضا (ع) وقت افطار بهترین زمان صدقه دادن در این ماه است، در سوره توبه آمده که آیا نمی‌دانند که خداوند توبه بندگانش را می‌پذیرد و صدقات آنان را دریافت می‌کند، همچنین گفته شده که زمین جهنم سراسر آتش است جز زیر سایبان صدقه، گفته شده هر کسی در ماه رمضان صدقه بدهد خداوند پاداشش را رشد میدهد، صدقه بلا را رفع کرده و موثرترین داروست، صدقه و نیکوکاری بدبختی را به خوشی تغییر میدهد.
در روایتی از امام صادق (ع) آمده که صدقه فقر را بین میبرد و هفتاد مرگ بد را از صاحب خود دور می‌کند و خشم پروردگار را فرو می نشاند.
برخی ها فکر می کنند که صدقه را فقط باید ثروتمندان بدهند که اینطور نیست بلکه از کسانی که اهل نیاز هستند ارزشس بالاتر است چون صدقه به بندگان سفارش خداست.
* رهبری در سخنرانی ماه رمضان در سال ۱۳۸۶فرمودند از فرصت ماه رمضان برای نزدیکی دل ها به خدا استفاده کنید و خواسته هایتان را با خالق هستی مطرح کنید مراد از این توصیه معظم له چیست لطفا بفرمایبد؟
در این مورد آنچه را مقام معظم رهبری دستور دادند این است که رمضان عید بزرگ برای مسلمانان است، این ماه مهمانی خدااست و سفره‌ای خاص از جانب پرورگار است؛ ماه رمضان را محترم بشماریم، در این ماه باید رفتار و عمل خود را تصحیح کنم، اشکالات را پیدا و برطرف کنید، یکی از دستاورهای بزرگ این ماه توبه است که باید این را جدی بگیریم، فرصت دیگر در این ماه این است که بانیتی خالص کار کنیم سحر هم فرصت خوبی است‌تا هم برای خودمان و مومنین دعا کرده و از فرصت‌های پیش رو بهره کامل را ببریم.
نظر شما