مسجد «حاج شیخ علی»؛ مسجدی کوچک از دوره قاجار

به گزارش خبرنگار گروه مسجد و کانون های مساجد خبرگزاری شبستان، مسجد«‌حاج شیخ علی» در خیابان شهید رحیمی یکی از مساجد کوچک شمیران است که شکل‌گیری آن روایت جالبی دارد.

سنگ بنای این مسجد از، نمازخانه‌ و اتاقک‌ کوچک بوده است که در املاک باغداران شمیران قرار داشته است.حاج علی شریعتمدار، فرزند حاج ملا جعفر استرآبادی از علمای برجسته دوران ناصرالدین‌ شاه در آبادی دزاشیب باغ بزرگی داشت که تابستان‌ها برای اقامت در این باغ به شمیران می‌آمد. حاج علی در گوشه‌ای از باغ وسیعش، برای باغبان‌ها و خدمه یک چهاردیواری خشت و گلی برای اقامه نماز ساخت که حتی در دهه‌های 20 و 30 کم و بیش مورد استفاده اهالی هم قرار می‌گرفت.

حتی پس از دهه 30 با توسعه محله دزاشیب و آغاز ساخت ‌و سازها در این ‌آبادی قدیمی هم این بنای خشت و گلی در میان خانه‌های اطراف وجود داشت تا اینکه در دهه 70 پس از بازسازی به مسجدی کوچک تبدیل شد.

در دهه 70 به همت اهالی، آن بنای خشت و گلی، بازسازی و به یک مسجد 60‌مترمربعی تبدیل شد. اهالی به احترام حاج علی شریعتمداری، نام حاج شیخ علی را برای مسجدی که اکنون محل برگزاری برخی از هیئت‌های مذهبی محله است، انتخاب کردند.

امروز سردر و نمای خارجی این مسجد کوچک پس از بازسازی شباهتی به آن بنای اولیه ندارد. نام مسجد آقا شیخ علی روی کاشی‌های آبی‌رنگ حک شده و نمای این مسجد کوچک خبر از بازسازی آن طی دهه‌های اخیر می‌دهد. درباره شخصیت حاج علی که اکنون نامش بر سردر مسجد کوچک خیابان شهید رحیمی دیده می‌شود روایت‌های جالبی وجود دارد. او ابتکارات جالبی داشت که در آن دوران زبانزد اهالی دزاشیب بود.

شیخ علی شریعتمدار علاوه بر حدود ۷۰ اثر تألیفی، ابتکارات و اختراعاتی داشت که در زمان خود زبانزد شد. شیخ علی از همان نوجوانی به کسب علوم دینی رو آورد و پس از فوت پدرش حاج ملاجعفر استرآبادی که امام جماعت مسجدی در سنگلج بود، برای تحصیل به عتبات عالیات رفت. او پس از کسب درجات عالی علوم دینی دوباره به تهران برگشت و به تألیف کتاب پرداخت. شیخ علی به یکی از علمای برجسته دوران ناصرالدین‌شاه تبدیل شد و در آبادی دزاشیب باغی خرید تا تابستان‌ها جایی برای اقامت در شمیران داشته باشد. و این مسجد را نیز در باغش ساخت.

روحانی برجسته دوران ناصری علاوه بر بهره‌اش در علوم دینی اختراعات جالبی هم داشت. هوش و ذکاوت بالای شیخ علی شریعتمدار زمینه‌ساز ساخت چند اختراع جالب شد. یکی از آن اختراعات، ساعتی بود که میان اهالی دزاشیب به ساعت شب‌کوک معروف شد. ساعتی که به‌عنوان دزدگیر عمل می‌کرد. معروف است این ساعت به گونه‌ای طراحی شده بود که پس از ورود دزد به محوطه باغ با تولید صدا همه اهل خانه و خدمه را باخبر می‌کرد.