خبرگزاری شبستان- سرویس فرهنگی- مریم داوری: رمضان مشتق از «رمض» به معنای شدت حرارت ، سوزانیدن و حرارت سنگ است. پیامبر اکرم (ص) فرمودند « ماه رمضان به این نام خوانده شده است زیرا گناهان را می سوزاند». ماه مبارک رمضان نهمین ماه قمری است. در این که نزول قرآن کریم صورت گرفته است، روزه بر مسلمانان واجب است. از این ماه به عنوان مهمانی خدا نام برده می شود. گفتگویی با «حجت الاسلام مرتضی نظری» در مورد ماه مبارک رمضان و راه های بهرمندی هر چه بیشتر از این ماه ترتیب دادیم. حجت الاسلام نظری، نویسنده، پژوهشگر، استاد حوزه و دانشگاه و روحانی برگزیده چهارمین جشنواره مروجان کتابخوانی است. متن گفتگو با وی بدین شرح است:
برای بهره مندی هرچه بیشتر از ماه مبارک رمضان باید چه کارهایی انجام داد ؟
در ماه مبارک رمضان تنها به این اکتفا نکنیم که از مبطلات روزه پرهیز کنیم. روزه فقط خوردن و نیاشامیدن نیست. در دعاهای ماه مبارک رمضان نیز آمده است که خدایا به ما توفیق روزه داران واقعی را بده لذا در این ماه باید تمام اعضا و جوارح ما روزه باشد. تلاش کنیم که با زبان خود از دروغ، تهمت و غیبت پرهیز کنیم. شاید دروغ و غیبت باعث باطل شدن روزه نشوند اما بهره مندی ما از روزه بسیار کاهش می یابد. باید مراقبت های خاص و ویژه ای بر آداب اجتماعی و فردی داشته باشیم تا بهره مندی ما از روزه بیشتر شود. مسئله دیگر این است که تصور کنیم این ماه مبارک رمضان، آخرین ماهی است که ما می توانیم روزه بگیریم. در حدیثی آمده است «طوری نماز بخوانید که گویی آخرین نماز شماست». در واقع این حدیث توجه نمازگزاران را به حضور قلب جلب می کند. در مورد روزه داری هم باید طوری روزه بگیریم که گویی آخرین ماه مبارک رمضانی است که روزه می گیریم. ما از فردا و یک لحظه خود خبر نداریم؛ پس باید از لحظات خود و ماه مبارکی همچون رمضان نهایت استفاده را کنیم. نکته دیگر که باعث بهره مندی بیشتر ما از ماه رمضان می شود، ارتباط قلبی و عاطفی با حضرت ولی عصر(عج) است. سفره دار اصلی ماه مبارک رمضان، حضرت بقیه الله(عج) است که اگر ما ارتباط قلبی و عاطفی خود را با حضرت بیشتر کنیم، بهره بیشتری از این ماه خواهیم برد. بعضا ارتباط با حضرت ولی عصر(عج) در این ماه کم می شود، مشغول میهمانی و فیلم و سریال می شویم و غفلت می کنیم. باید ارتباط بیشتری با حضرت ولی عصر(عج) برقرار کنیم. مسئله دیگر استفاده از لحظات نورانی سحر است. در سحر فقط به سحری خوردن اکتفا نکنیم بلکه به دعا و نیایش بپردازیم. از لحظات ملکوتی سحر نهایت بهره را ببریم و با خدای خود صحبت کنیم. مسلما با این کار حض و بهره بیشتری از این ماه خواهیم برد.
برای اینکه درک بیشتری از قرآن کریم در ماه مبارک رمضان داشته باشیم چه پیشنهادی دارید؟
متاسفانه ارتباط ما با قرآن کریم آن طوری که انبیا و اولیا از ما خواستند، نیست. در حدیثی آمده است که اگر در تلاوتی تدبر نباشد، خیری در آن نیست. نکته اول که باید مورد توجه قرار گیرد، این است که تلاوت و قرائت قرآن همراه تدبر باشد.وقتی آیات قرآن را می خوانیم معانی را نیز بخوانیم تا درک کنیم. بسیاری از آیات قرآن پر واضح و قابل درک است و اگر معانی را بخوانیم متوجه می شویم. باید ببینیم که چه ارتباطی می توانیم با آیات داشته باشیم. مهم تر از تدبر، تفکر است یعنی در مرحله بعد تدبر باید همراه تفکر باشد. از خود بپرسیم ما کجای این آیه هستیم، این آیه کجای زندگی ما قرار دارد. نکات جالب آیات را یادداشت کنیم. از خود بپرسیم چقدر به این آیه عمل می کنیم. مسئله دیگر که مورد توجه قرار گیرد، رعایت آداب تلاوت کلام الله مجید است. متاسفانه برخی از افراد آداب تلاوت را رعایت نمی کنند. وضو گرفتن، مسواک زدن و رو به قبله بودن از جمله آداب تلاوت قرآن محسوب می شود که باعث بهره مندی بیشتر ما از قرآن می شود. مسئله بعدی برطرف کردن موانع فهم قرآن است.
چه عواملی باعث می شوند که قرآن را درک نکنیم؟
برخی از مسایل همچون سد و مانعی باعث می شوند که ما قرآن را درک نکنیم؛ به عنوان مثال غرور و خودبینی مانع بزرگ بر سر راه فهم قرآن است. حب دنیا مانع نزدیکی ما به قرآن می شود. توجه زیاد به امور دنیوی باعث می شود که درکی از قرآن نداشته باشیم. گناه و معصیت نیز باعث می شود که آیات قرآن را نفهمیم. باید سعی کنیم در این ماه مبارک رمضان از گناه و معصیت دوری کنیم تا بتوانیم بهره بیشتری از قرآن ببریم.
چه کتاب هایی برای مطالعه در ماه مبارک رمضان پیشنهاد می دهید؟
کتاب «روزه دریچه ای به عالم معنا» کتاب بسیار خوبی است که متناسب با ماه مبارک رمضان است. نویسنده این کتاب اصغر طاهرزاده یکی از محققان خوب کشور است. این کتاب در مورد تاثیرات روزه و نقش آن در تقویت اراده است. کتاب دیگری که پیشنهاد می کنم با عنوان «فرهنگ و آداب روزه داری با غذاهای طبیعی» نوشته رسول حیدری و محمد دریایی است. این کتاب خوراکی های مناسب برای روزه داران در سحر و افطار را متناسب با مزاج اشخاص پیشنهاد داده و مورد بررسی قرار داده است. کتاب دیگر که می تواند مورد توجه خوانندگان قرار گیرد، «آن سوی مرگ» نوشته جمال صادقی است. این کتاب داستانی روایتگر سه نفری است که گوشه ای از عالم بزرخ را دیده اند. کتاب «آن سوی مرگ» بسیار تاثیرگذار است و یکی از کتاب های پرفروش است. کتاب «خدا کیه، چیه، کو» نوشته حجت الاسلام غلامرضا حیدری ابهری از نشر جمال کتابی بسیار مناسب برای بچه ها است. این کتاب را برای بچه های خود تهیه کردم و آن را بسیار مفید و اثرگذار دیدم. کتاب در مورد خداشناسی است و به خوبی و ساده و روان در قالب شعر به سوالات بچه ها در مورد خدا پاسخ داده است.
نظر شما