مسجد ملک با پیشینه ای یک هزار ساله در دل دیار کریمان

خبرگزاری شبستان:استان کرمان در جنوب شرقی ایران واقع شده و از شمال با استان‌های خراسان و یزد، از جنوب با استان هرمزگان، از شرق با سیستان و بلوچستان و از غرب با استان فارس همسایه است. این استان محل سکونت مردمی با عقاید متنوع دینی و مذهبی است که عمدتاً تحت تاثیر فضای فرهنگی اسلامی و ایرانی شکل گرفته است.علاوه برمسلمانان شیعه، پیروان زرتشت، فرقه شیخیه، اهل حق و. . . . نیز در محدوده استان زندگی می‌کنند که هر کدام از آنها آیین و مراسم مذهبی و دینی خاصی دارند. استان کرمان دارای جاذبه های گردشگری بسیاری است که  همه ساله مورد بازدید گردشگران بسیاری  می شود یکی از این جاذبه های ماندگار تاریخی مسجد ملک یا مسجد امام است.

مسجد ملک یا مسجد امام از بناهای دوران سلجوقی است که گنبد آجری و تزئینات آجر کاری زیبایی دارد. این مسجد در بافت قدیم شهر کرمان در میان خیابان امام خمینی(ره) در بخش جنوبی ناحیه تاریخی بازار کرمان است.

مسجد ملک از نوع مساجد چهار ایوانی و یکی از بزرگ‌ترین مسجدهای کرمان است. سابقه تاریخی این بنا به قرن پنجم هجری (عصر سلجوقی) می‌رسد. بنای این مسجد رابه ملک توران‌شاه منسوب می‌دانند.

قسمت‌های مختلف این مسجد به مرور زمان و بارها تعمیر شده‌است. آنچه از قسمت‌های اصلی دوره سلجوقیان بر جا مانده برج آجری ضلع شمال شرقی و سه محراب گچ‌بری شده است که یکی از این محراب‌ها براثر تغییراتی که در بنا صورت گرفته در حال حاضر در پشت بام شبستان امام حسن قرار داد.

مسجد امام بیش از 107 متر عرض دارد و در چهار طرف آن شبستان‌هایی ساخته شده است. معروف‌ترین شبستان آن شبستان امام حسن است. در قسمت غربی آن ایوان بزرگی با روکش کاشی خوش رنگ معقلی برجا مانده است. تعمیرات مسجد ملک از سال 1348 آغاز شده و هنوز ادامه دارد. ایوان بزرگ قبله مسجد روبروی در شرقی قرار دارد. یک در بزرگ به طرف شمال و در دیگری به طرف جنوب غربی باز می‌شود. در وسط صحن مسجد آب نمایی به عمق چهارمتر وجود دارد.

در بررسی سبک مسجد ملک باید گفت،سر در ورودی و اصلی مسجد امام هم اکنون درب شمالی است.درب قدیمی مسجد چوبی و کم ارتفاع بوده و فلسفه کم بودن ارتفاع این درب زورخانه های قدیمی، این بوده که افراد هنگام وارد شدن به مسجد سری به نشانه تعظیم خم کنند و بعد داخل شوند.پس از عبور از سر در شمالی وارد دالانی با سقف نسبتاً مرتفع می شویم که نمای آن آجر کاری معقل است.

مسجد در زمان گذشته به گونه ای دیگر بوده است،بدین صورت که در جانب غربی مسجد آب نمایی به عمق چهار متر جهت گرفتن وضو وجود داشته است. آب این محل از قنات مستوره تاًمین می شده است و آب نمای مذکور به صورت روباز و از دو طرف دارای دو راه پله بوده و طراوت خاصی به فضای مسجد می بخشیده است.با خشک شدن آب قنات مستوره در کمتر از نیم قرن پیش ،آن آب نما را پر نموده و روی آن را سنگ فرش کردند.

بنای مسجد به صورت چهار ایوانی است. ایوان بزرگ قبله که در ضلع غربی مسجد قرار دارد،مهمترین قسمت های به جا مانده از دوران سلجوقی و در عین حال عظیم ترین ایوان مسجد است.در این ایوان از کاشی کمتر استفاده شده و کلیه نماها و پیشانی طاقی و ستون ها و پوشش گنبد از آجر ظریف و تراش خورده و نقوش مرسوم دوران سلجوقی است.ایوان مذبور در سال هزارو دویست و هشتادو پنج ق.به همت مرتضی قلی خان وکیل الملک ثانی حاکم کرمان تعمیر شد.

پایان پیام/