چنار کهنسال شیروان در آستانه خشک شدن

خبرگزاری شبستان- خراسان شمالی_ شیروان؛ درخت کهنسال چنار روستای زوارم از توابع بخش مرکزی شیروان به شماره 189 در هشتم فروردین ماه سال 90 در فهرست ملی کشور ثبت شد که این خود نیاز به نگهداری، حفاظت، احیاء و جلوگیری از هرگونه تهدید و آسیب عوامل طبیعی و انسانی را دوچندان می کند. این درخت که یکی از مواریث و از یادگارهای پیشینیان زوارمی است که به عنوان درختان کهن زیست از نظر اطلاعات تاریخی و جغرافیایی منطقه زوارم بسیار حائز اهمیت هستند و بدیهی است حفظ و مراقبت ازچنین آثاری توسط سازمان میراث به ویژه در روستای هدف گردشگری از اولویت برخوردار باشد، اما دریغ که چنین نیست.

از طرفی تعیین قدمت و استخراج اطلاعات این آثار و نصب "تابلو شناسنامه" برای این گنجینه های طبیعی از ضروریات است، زیرا نصب تابلو شناسنامه در کنارآن ها موجب جذب گردشگران و حتی افراد عادی به سوی آنها و شناساندن این آثار درسطح ملی و جهانی خواهد شد که قطعا یکی از نتایج آن ایجاد حساسیت به حراست و حفاظت از یادگارهای گذشتگانمان خواهد شد.

ثبت درخت کهنسال هم از منظر ذخایر ژنتیکی گیاهی کشور و هم از منظر ارزش‌های فرهنگی حائز اهمیت است، چرا که درختان کهنسال از دیرباز مورد احترام و پاسداری ایرانیان بوده و در میان تمامی اقوام ایرانی توجه ویژه‌ای به حفاظت این درختان معمول می‌شد.

کارشناس ثبت آثار اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان شمالی گفت: نگهداری و حفاظت آثار ثبت شده جزو اولویت های اصلی سازمان است و حفاظت ، مدیریت، ساماندهی واحیا آثار طبیعی از برنامه های اداره کل میراث در حوزه آثار طبیعی است.

عباس زحمتی ایرج در پاسخ به خشک شدن تعدادی از شاخ و برگ های تدریجی این اثر اظهار داشت: درخت نسبت به کم آبی حساسیت دارد که بخش مهی از آن مربوط به خشکسالی های سال های اخیر است و این اثر را تحت تاثیر قرار داده است که باید بررسی های لازم و تخصصی در این راستا صورت گیرد.

وی با بیان اینکه هنوز بسیاری از مردم از ثبت ملی این اثر آگاهی ندارند اضافه کرد: با اطلاع رسانی و آگاهی بخشی در خصوص اهمیت آثار تاریخی باید نگهداری و حفاظت لازم توسط گردشگران و مردم صورت گیرد تا دچار صدمه و آسیب نشود که این خود نیازمند نگاه همگانی است همچنین از هرگونه خسارت عوامل انسانی جلوگیری و حریم برای آن تعریف شود.

زحمتی ایرج با بیان اینکه درختان از گونه های ژنتیکی هستند خاطرنشان کرد: بخشی از خسارت های آثار طبیعی خصوصا درختان ناشی از عدم توجه گردشگران(کندن پوست درخت، نوشتن یادگاری بر روی تنه و غیره) و بخشی ناشی از فشارهای توسعه(عمرانی)، تغییرات اقلیمی(خشکسالی) و بلایای طبیعی(رعد و برق) است.

کارشناس ثبت آثار اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان شمالی گفت: برای امسال برنامه نگهداری، سم زدایی، آفت کشی جهت هرگونه آسیب به درختان باارزش در دستور است و به زودی تیم کارشناسی به منطقه اعزام خواهد شد تا آسیب شناسی و اقدامات و پی گیری های لازم در دستور کار قرار گیرد.

زحمتی ایرج در خصوص عدم تابلوی شناسنامه در کنار این اثر افزود: نصب تابلو جهت معرفی اثر و شناسایی آن انجام خواهد شد و امید است با تخصیص اعتبارت احیاء آن محقق شود.

وی آگاهی بخشی اطلاع رسانی به جامعه محلی، مسولان شهرستان دهیاری وشورا، را از جمله برنامه های امسال عنوان کرد و افزود: شناسایی آسیب های وارده طبیعی و انسانی و جلوگیری از شیوه بیشتر و  درمان اثر طبیعی به عنوان گام نخست، نصب  تابلو اولویت دوم و تعیین حریم و عرصه گام سوم برای این اثر تاریخی امسال خواهد بود.

هم اکنون این شهرستان، ۶۹ آثار ثبت شده دارد که از این تعداد ۱۷ مورد بنا، هفت اثر طبیعی و ۴۵ اثر تپه و محوطه است.

تعداد ۲۸ اثر طبیعی شامل درختان کهنسال شناسایی شده است که ۷ اثر در فهرست ملی کشور ثبت شده است. درخت کهنسال ارس  سرانی با قدمت ۲۷۰۰سال قدیمی ترین درخت ثبت شده در فهرست ملی کشور دراستان در حوزه میراث فرهنگی است.

روستای زوارم در 28‌کیلومتری جنوب‌غرب شیروان در خراسان شمالی قرار دارد، بسیاری از مردم، این روستا را با نام «دره بهشت» می‌شناسند، زوارم جزء مناطق کوهستانی و جاهای دیدنی خراسان شمالی به حساب می‌آید.