خبرگزاری شبستان_ رشت، سمیه بشارتی؛ حصیربافی قدیمیترین صنایع دستی بومی و کهن‌ترین دست‌بافته استان گیلان است، این حرفه به عنوان یکی از شغل‌های جنبی محسوب شده و منبع درآمد برخی از خانوار‌های روستایی و حتی خانوار‌های شهری به‌ویژه ساکنان اطراف تالاب‌ها، مرداب‌ها و نقاط نزدیک به دریا و رودخانه است.
به علت شرایط خاص آب و هوایی و رطوبت بالای استان گیلان، آسیب پذیر بودن محصولات حصیری و عدم کشف بقایای حصیری در حین حفاری‌های علمی، از تاریخ بافت حصیر در گیلان اطلاع دقیقی در دست نیست. با توجه به وفور گیاهان خودرو در این استان، جایگاه محصولات حصیری در فرهنگ و زندگی گیلانیان بالا است. ماده اولیه حصیربافی، نی‌هایی است که به صورت خودرو در حاشیه مرداب‌ها و تالاب‌ها می‌رویند.
محصولات حصیری گیلان به علت دارا بودن مزایای بسیار زیاد با وجود گسترش استفاده از ظروف و وسایل پلاستیکی و ... همچنان جایگاه خود را حفظ کرده اند. درواقع امروز حصیربافان گیلانی با کاربردی کردن و تنوع بخشی به صنایع حصیر، این صنعت دستی که قدیمیترین دست‌بافته گیلان است را دوباره احیا کرده و با رونق این کار، اشتغال ایجاد و اقتصاد را در خانواده‌شان پویاتر کردند.
در این گزارش گفتگوی ویژه‌ای با « شیرین سلیمانی»، «کبری بافکر» و «سیده مریم نظرکرده» هنرمندان حصیرباف گیلان و «زهرا یعقوب نژاد» مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری گیلان انجام شده است که باهم می‌خوانیم:
* ضرورت ایجاد نمایشگاه دائمی در لاهیجان
«شیرین سلیمانی» با بیان اینکه حصیربافی یکی از صنایع دستی گیلان است که قدمتی دیرینه دارد گفت: این حرفه را سال ۹۰ از مادر و همسرم آموختم و عشق و علاقه‌ای که به این حرفه سنتی داشتم، سبب شد، موفقیت‌های بسیاری در این بخش به لطف الهی و پشتکار خودم به دست بیاورم.
این بانوی هنرمند حصیرباف گیلانی تصریح کرد: اکنون با آموزش‌های میراث فرهنگی گیلان، موفق شدم که استاد این حرفه در استان باشم و افرادی بسیاری را تعلیم داده و وارد باز از کار کردم.
این بانوی نمونه کارآفرین با بیان اینکه با پشتکار در این حرفه درآمد بالایی کسب می‌شود افزود: ۸۰۰ نفر را تاکنون آموزش دادم. کارگاه ۶۰ متری در شهرستان لاهیجان راه‌اندازی کردم و اکنون ۱۵ نفر به طور مستقیم در این کارگاه مشغول کار شده‌اند و مابقی هنرمندان در داخل منزل فعالیت می‌کنند.
وی خاطرنشان کرد: مواد اولیه این کار را د اختیار هنرمندان قرار می‌دهم و شخصا محصولات هنرمندان را خریداری و وارد بازار مصرف می‌کنم.
این هنرمند نمونه حصیرباف گیلان با تاکید بر اینکه هنرمندان این حوزه نیازمند حمایت ویژه مسئولان هستند گفت: ایجاد نمایشگاه دائمی یکی از مطالبات هنرمندان شهرستان لاهیجان است.
سلیمانی به صادرات محصولاتش به خارج از مرزها پرداخت و اظهارداشت: در حال حاضر محصولاتم را به کشور عراق و امارات صادر می‌کنم.
این هنرمند نمونه حصیرباف گیلانی تصریح کرد: در نمایشگاه‌های متعددی شرکت کرده‌ام و لوح کار آفرین بانوی نمونه کشور را دریافت کرده‌ام و همچنین گواهینامه بین‌المللی جین را دریافت کرده‌ام.
*توان پرداخت هزینه غرفه های نمایشگاه را نداریم
«سیده مریم نظرکرده» با بیان اینکه از سال ۸۵ کار حصیربافی را از عمه ام فرا گرفتم و اکنون حدود ۱۵ سال است که در این رشته فعال هستم گفت: عمه‌ام حدود ۲۵ سال مشغول امرار و معاش با این حرفه است و این کار را از پدر و مادرشان فرا گرفتند.
این بانوی هنرمند صنایع دستی گیلان با اشاره به اینکه خانوادگی به این کار مشغول هستیم، افزود: ۲ تا از عمه هایم به همراه دخترعمه و دختردایی به این حرفه مشغول هستیم.
وی با تاکید بر اینکه به صورت خانوادگی برای ۵۰ نفر در این رشته اشتغال ایجاد کردیم، ادامه داد: هر یک از اعضای خانواده برای ۶ تا ۱۰ نفر اشتغال ایجاد کردیم.
این بانوی هنرمند صنعت دستی گیلان با اشاره به اینکه در نمایشگاه‌های مختلفی شرکت کرده است تصریح کرد: متاسفانه نمایشگاه‌هایی که با همکاری بخش خصوصی برگزار می‌شود، هزینه‌های بالایی دریافت می‌کنند.
نظرکرده اضافه کرد: برای برپایی نمایشگاه دو هفته ای یا ۱۰ روزه، ۶ تا ۱۳ میلیون هزینه از هنرمندان صنایع دستی دریافت می‌کنند. مگر با فروش یک زنبیل ۱۲۰ هزار تومانی چقدر درآمد کسب می‌شود که بتوانیم این هزینه‌ها را پرداخت کنیم.
این بانوی هنرمند صنعت دستی گیلان افزود: از مسئولان ذی ربط از جمله میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و همچنین از شهرداری خواستارم که این هزینه‌های گزاف غرفه‌داران صنایع دستی را حذف کنند و یا همیشه نمایشگاه‌های رایگان برپا کنند.
وی با اشاره به اینکه این درخواست را اخیرا در سفر هیئت دولت به گیلان در قالب نامه ارائه کردیم اظهار داشت: متاسفانه تا کنون تاثیری نداشته است.
این بانوی هنرمند صنعت دستی گیلان خاطرنشان کرد: محصولات تولیدی به صورت عمده در گیلان، اصفهان، شیراز و بندر عباس به فروش می‌رسد.
*جوانان هنگام اوقات فراغت مهارت صنایع دستی را فرا گیرند
«کبری بافکر» نیز در گفتگو با خبرنگار شبستان با بیان اینکه ۱۲ سالی است که به حرفه حصیربافی مشغول هستم و در منزل کار می کنم گفت: درآمد این رشته از صنایع دستی با تلاش و کوشش بسیار، نسبتا مطلوب است.
این بانوی هنرمند گیلانی به پرداخت تسهیلات بانکی اشاره کرد و ادامه داد: پرداخت تسهیلات یکی از حمایت‌هایی است که توسط اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری صورت می‌گیرد، اما نداشتن ضامن یک معضلی است که همه با آن مواجه هستند.
بافکر افزود: اگر مسئولان مربوطه وام‌های بدون ضامن برای هنرمندان صنایع دستی در نظر بگیرند بسیاری از مشکلات مالی این حوزه برطرف خواهد شد.
این بانوی هنرمند صنعت دستی گیلان خاطر نشان کرد: برپایی نمایشگاه‌های دائمی بدون دریافت هزینه یکی از مطالبات است که همه هنرمندان صنایع دستی از مسئولان ذی ربط انتظار دارند.
وی به بیکاری جوانان پرداخت و اظهار داشت: جوانان و بانوان هنگام اوقات فراغت می‌توانند این حرفه را یاد بگیرند و با ارتباطاتی که امروز در فضای مجازی مهیا است درآمد مناسبی داشته باشند.
در ادامه این گزارش به سراغ خانم « زهرا یعقوب نژاد» مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری گیلان رفتیم که حمایت از حوزه بانوان و صنایع دستی را اینگونه بیان کرد:
*۹۳۱ بانوی حصیر باف در گیلان فعال است
«زهرا یعقوب نژاد» با اشاره به اینکه در گیلان صنایع دستی رشته‌های مختلف و متنوعی دارد گفت: حصیربافی یکی از صنعت‌های دستی گیلان است که قدمت دیرینه دارد که با تلاش‌های ارزشمند هنرمندان تاکنون ماندگار مانده است.
مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری گیلان اذعان کرد: گیلان ۹۸۷ هنرمند حصیرباف دارد که این هنرمندان دارای کارت شناسایی از اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی هستند.
وی بااشاره به اینکه اکثر هنرمندان حصیرباف گیلان را بانوان تشکیل داده‌اند ادامه داد: از این مجموع هنرمندان حصیرباف، ۹۳۱ نفر را بانوان تشکیل داده اند و اکثر هنرمندان حصیرباف به صورت خانوادگی در این بخش فعال هستند.
مدیر کل امور بانوان و خانواده استانداری گیلان به روستای فشتکه اشاره و تصریح کرد: روستای فشتکه شهرستان خمام به عنوان روستای ملی حصیر انتخاب و معرفی شده است.
یعقوب نژاد به حمایت هنرمندان حصیر باف در قالب ارائه تسهیلات پرداخت و افزود: سال گذشته ۳۳۰ میلیون تومان از محل تسهیلات بانکی به ۱۴ نفر از هنرمندان این رشته تسهیلات داده شد.
وی به برنامه های اداره کل میراث فرهنگی جهت حمایت بیشتر از هنرمندان صنایع دستی اشاره و تصریح کرد: برپایی دوره های آموزشی برای علاقمندان، برگزاری نمایشگاه صنایع دستی، همچنین برپایی دوره های اموزشی برای شاغلین این رشته به منظور بازافرینی و بازطراحی محصولات حصیربافی از اهم برنامه های اداره کل میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی گیلان است.
مدیر کل بانوان و خانواده استانداری گیلان به راه اندازی موزه تخصصی حصیر در روستای فشتکه اشاره و خاطرنشان کرد: برای تجهیز و آماده سازی موزه تخصصی حصیر در روستای فشتکه ۳۰ میلیون تومان اعتبار در نظر گرفته شده که جذب اعتبار و خرید تجهیزات توسط اداره کل میراث فرهنگی در حال انجام است و در آینده نزدیک این موزه تخصصی میزبان علاقه مندان خواهد بود.
یعقوب نژاد اظهار کرد: بیش از ۴۸ میلیارد ریال اعتبار در قالب ۵۷۹ فقره تسهیلات به زنان کارآفرین، سرپرست خانوار و هنرمندان توسط امور بانوان و خانواده استانداری گیلان پرداخت شده است.
نظر شما