به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان، جایگاه حکمت فردوسی در زبان و ادب ایران و جهان بر کسی پوشیده نیست و می‌توان گفت: شاهنامه با نام و یاد خداوند، آغاز شده و سپس به خردشناسی، جهان‌شناسی، مردم‌شناسی و حتی دانش‌شناسی و دین‌شناسی پرداخته است.فردوسی آن چنان که خود در شاهنامه بازگو کرده در دوران خود پژوهشگری، برخاسته از یک انجمن ادبی بوده که توانسته مامویتی بزرگ را به پایان برساند و هدف‌هایی را که از سوی این انجمن تعیین شده بوده را در قالب منظومه‌ای داستانی که الگوی آن برگرفته از کتاب‌های آسمانی است را سرایش نموده و برای جامعه ایرانی و حتی جامعه جهانی به یادگار بگذارد؛ به مناسبت روز بزرگداشت فردوسی بنیاد فردوسی ویژه برنامه هایی را اجرا کرد، به همین مناسبت با «یاسر موحدفرد»، دبیرکل بنیاد فردوسی، مدیرعامل موسسه فردوسی توسی، مدیرمسوول پایگاه خبری شاهنامه‌نیوز و دبیر هفدهمین بزرگداشت حکیم فردوسی و پاسداشت زبان فارسی به گفت‌وگوی اختصاصی نشسته‌ایم که در زیر می خوانید:
راز رویاروی نیروهای اهورایی در برابر نیروهای اهریمنی در شاهنامه فردوسی چیست؟
نیروهای اهریمنی در شاهنامه و نیروهای اهورایی از یکدیگر جدا هستند اما با این حال جنگ‌هایی که ایرانیان با اهریمنان داشتند، هرگز در آن خشونت وجود نداشته و تجربه‌اندوزی و توجه به نیک و بد در این دانشنامه بسیار مورد تاکید قرار داده است.
نیاز جامعه امروزین به هنرهای شاهنامه‌ای برای چیست؟
در جامعه امروزین می‌توان با استناد به شاهنامه، اثرهای نوینی در زمینه‌های تصویرسازی تجسمی، نگارگری، مینیاتور و تندیس‌سازی و حتی طراحی پوشاک ایرانی داشته باشیم و نیز اثرهای سینمایی و هنرهای نمایشی و موسیقایی تولید کنیم که می‌تواند درآمدزا هم باشد؛ زیرا تصویرسازی‌های ذهنی که فردوسی در شاهنامه برجای گذاشته، بسیار ارزنده است از سوی دیگر می‌توان با نگاهی به آیین شهریاری که از دوران پیشدادی، فردوسی در شاهنامه آن را مطرح کرده به ویژه جایگزین کردن صنف‌داری به جای طبقه‌های اجتماعی و رشد دسته‌ها به وسیله توانمندی‌های آنان نکته‌ای جذاب است؛ بر این پایه نمایندگان پیشه‌های گوناگون می‌توانند در کشورداری تصمیم‌ساز باشند؛ زیرا برترین‌های هر صنف و دسته، وارد مجلس مهستان و بزرگان ایران می‌شدند؛ آنان در هر زمینه تخصصی جایگاه شایسته‌ای را برای فعالیت‌های فرهنگی، هنری، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، پژوهشی و آموزشی رقم زده‌اند که هم‌چنان الگویی سازنده برای کشورداری و جهان‌داری در جای جای گیتی به شمار می‌رود.
چرا در گاهشمار رسمی ایران پاسداشت زبان فارسی در سال‌روز بزرگداشت فردوسی در یک روز قرار گرفته و جایگاه زبان فارسی در سطح جهانی چیست؟
حکیم فردوسی خداوندگار و زنده کننده زبان فارسی است؛ زبان فارسی از جمله زبان‌های کلاسیک پویای سه‌گانه در دنیا به شمار می‌رود و یونسکو آن را جزو برترین زبان‌های کلاسیک زنده دنیا به ثبت رسانده است؛ فارسی، زبانی غنی و چند ده هزار ساله بوده که وام دادن یا وام گرفتن واژهای فارسی در آن توانایی و پویایی این زبان را در عرصه جهانی نشان می‌دهد؛ از سوی دیگر شعر زبان فارسی، توانمندی‌های این زبان را بیشتر نشان داده و از قابلیت‌های بی‌نظیر آن پرده برداشته است. به همین روی شاعران بزرگ زبان فارسی از جمله فردوسی، سعدی، حافظ، مولوی و خیام از برترین شاعران کلاسیک جهانی به شمار می‌روند.زبان فارسی ۱۵۰۰ ریشه را در خود جای داده و این بیان‌کننده پرشمارترین ریشه زبانی در دنیا است.در آخرین پژوهش‌های بنیاد فردوسی که ۲۳ سال به طول انجامید از سوی دکتر سید ضیاء الدین هاجری از امنای بنیاد فردوسی، مشخص شده زبان فارسی دارای ۲۵۰ پیشوند، ۶۵۰ پسوند و ۱۵۰ میاوند است؛ به همین روی اگر ریشه‌های زبان فارسی را با پیشوندها، پسوندها و میان‌وندها در هم ضرب کنیم به وجود بیشترین گنجینه واژگانی در میان همه زبان‌های زنده دنیا پی می‌بریم؛ زبان‌شناسان جهانی، زبان فارسی را دارنده ارزنده‌ترین گنجینه زبانی دانسته‌اند.
شما در بنیاد فردوسی آیا زبان فارسی را مورد واکاوی قرار داده اید؟
به کارگیری برخی واژگان بیگانه در زبان فارسی هم در بنیاد فردوسی واکاوی شده است؛ به کارگیری واژه‌های بیگانه در رسانه‌ها در سطح فضای مجازی و یا رسانه‌های ملی، آن هم از سوی چهره‌های هنری و یا افراد سرشناس در عرصه‌های گوناگون، ضربه‌ای بزرگ را به این زبان ارزشمند وارد می‌کند؛ چون‌که این واژگان بسیار گسترش یافته و به مرور زمان، زمینه نابودی زبان فارسی را به دنبال خواهد داشت. ضربه ایرادهای گفتاری در متن‌ها و گفت‌وگوها به ویژه در رسانه‌ها، برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی و اثرهای هنری سینمایی و نمایشی و یا نماهنگ‌های پر بازدید مجازی و سینمای خانگی بسیار گسترده است.
چرا امروزه در بسیاری از برنامه های تلویزیونی شناخت کافی نسبت به زبان فارسی وجود ندارد؟
کمبود شناخت و کم آگاهی، نویسندگان و برنامه‌سازان رسانه‌های گروهی و اثرهای هنری نسبت به زبان فارسی هم به آشکاری دیده می‌شود؛ برخی افراد که جزو الگوهای اجتماعی به شمار رفته و مورد اقبال عمومی نیز هستند، نسبت به زبان فارسی شناخت کافی ندارند و از واژگان اشتباه و یا با گرته‌برداری زبان‌های بیگانه و یا از خود واژگان زبان‌های خارجی در زبان فارسی بیشتر بهره می‌گیرند؛ این گونه گفتار، خبر از کم دانشی آنان نسبت به زبان مادری خود دارد؛ بدین روی نهادهای متولی فرهنگی باید نسبت به پخش برنامه‌های رسانه‌ها دقت بیشتری داشته باشند؛پیشنهاد می‌دهم ستادی کوشا در زمینه پاسداشت نوین زبان فارسی با حضور موسسه‌های فرهنگی، هنری و پژوهشی برای برگزاری دوره‌های ویراستاری، واژه‌شناسی و ریشه‌شناسی تخصصی ویژه هنرمندان و متخصصان راه‌اندازی شود که در این زمینه بنیاد فردوسی به روش‌های نوینی دست یافته است.
آیا بنیاد فردوسی در راستای تقویت زبان فارسی اقدام به برگزاری دوره های مجازی دانشگاهی هنرهای شاهنامه‌ای در دو رده سنی کودکان و نوجوانان / جوانان و بزرگسالان کرده است؟
از جمله دستاوردهای نوین بنیاد فردوسی، راه‌اندازی دوره‌های مجازی دانشگاهی هنرهای شاهنامه‌ای در دو رده سنی کودکان و نوجوانان / جوانان و بزرگسالان است که با همکاری موسسه فردوسی توسی و دانشگاه پیام نور برگزار شده است که در آن مجری‌گری، گویندگی، ویراستاری و خبرنگاری بر پایه زبان و ادب پارسی، هم آموزش داده شده و هم‌چنین هنر شاهنامه خوانی و نقالی بر پایه نسخه آموزشی و نمایشی، همراه با سرفصل‌های نوین و متن روان بر پایه گشتار زبانی در حال پژوهش، آموزش و نگارش بوده و از دیگر سو آموزش زبان‌های خارجی به ویژه زبان انگلیسی بر پایه ساختار زبان فارسی ویژه هنرمندان و متخصصان هم دوره‌های ارزشمندی داشته که برای آشنایی با ساختار و واژه‌شناسی زبان فارسی اثرگذار بوده است؛در این زمینه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و حوزه‌های رسانه‌ای، هنرمندان موسیقی، سینما و تئاتر و وزارت ورزش و جوانان و اهالی ورزش که بیشتر با توده مردم در ارتباط هستند، می‌بایست با همکاری این دوره‌ها فرهنگ‌سازی به کارگیری سه هنر فراموش‌شده پارسی‌گویی، پارسی‌نویسی و پارسی خوانی را آموزش دهند.
ادامه دارد...
نظر شما