به گزارش خبرگزاری شبستان، حضرت معصومه (س) گوهر گران‌قدری است که درخشندگی او چشم همگان را مجذوب پاکی و قداست خویش کرده چنانکه به عنوان الگوی زنان و دختران امروز ماست.
حضرت معصومه (س) سرچشمه خوبی‌ها و کمالات بی‌حد است و دهه کرامت که در آن عطر شمیم رضوی و فاطمی در کشور می‌پیچد، فرصت نابی برای ترویج سیره و فرهنگ اهل بیت(ع) و تکریم مقام ولایت محسوب می‌شود.
رهبر معظم انقلاب اسلامی یکی از وظایف اصلی دختران و زنان جوان را ایجاد الگوی جهانی برای زنان دنیا می‌دانند: «امروز وظیفه زنان مسلمان؛ بخصوص زنان جوان و دختران آن است که «هویت والای زن اسلامی» را آن‌چنان زنده کند که چشم دنیا را به خود جلب کند.» 30/06/79
همزمان با سالروز ولادت حضرت معصومه(س) و امام رضا(ع) و ایام دهه کرامت گفتگویی با عاطفه سعیدی‌نژاد، مدیرکل امور بانوان سازمان تبلیغات اسلامی انجام داده ایم و به بررسی جایگاه بانوان در اسلام و اقداماتی که این مرکز در حوزه زنان و خانواده انجام داده، پرداخته ایم که در ادامه می خوانید:
شما جایگاه دختران در خانواده و در سیره اهل بیت(ع) را چگونه می‌بینید؟
در مقطعی که قبائل عرب به دلایل جنگ‌های متعددی که داشتند زنان و دختران به اسارت گرفته می‌شدند از این رو به‌خاطر اینکه دچار چنین رخدادی نشوند، دختران را زنده به‌گور می‌کردند. در این راستا نبی مکرم اسلام(ص) درنهضت و مبارزه خود، این قواعد را برهم زدند و دختران و زنان را عنصری پیشران در تمام مناسبات اعم از فردی، اجتماعی و سیاسی و حتی نظامی شکل و جهت دادند. بنابراین اولین تکریم تاریخی نسبت به دختران و زنان در عصر پیامبراکرم(ص) رقم خورد.
نظام رفتاری پیغمبرو ائمه با زنان و دختران، توصیفات و تحلیل‌هایی که در عصر اسلامی نسبت به حضور مؤۀثر زن درجامعه شکل می‌گرفت همه و همه نشان از شناخت حقیقی مقام بانوان در جامعه بود، اینکه در روایات داریم، پیغمبر اسلام هنگامی که با حضرت زهرا(س) مواجه می‌شدند از آن با تعبیر قام الیها یاد می‌کنند؛ یعنی فقط نمی‌ایستادند، بلکه به سمت ایشان حرکت می‌کردند، در هیچ مکتبی دیگر نمی‌توان همچین جایگاهی برای زن پیدا کرد که رهبر و پیشوای عصر اسلام در مقابل یک دختر این‌گونه شوق‌انگیزانه بایستد و به سوی او برود. بنابراین این جایگاه در نزد ائمه با تأسی از رفتار پیغمبر به عنوان یک اصل همیشه تقویت می‌شد.
بحث‌های بسیاری در مورد دختران و بانوان می‌شود که عموما ناظر به ابعاد خانوادگی است و کمتر به هویت فردی دخترانه و زنانه توجه می‌شود. به نظر شما جایگاه واقعی که اسلام برای هویت فردی دختران در نظر گرفته چگونه است؟
آنچه که در ادبیات بزرگان دینی ما برای هویت فردی زنان و دختران مطرح می‌شود، خودشناسی و زنده کردن هویت والای زن اسلامی است که مقام معظم رهبری آن را وظیفه امروز زنان و دختران مسلمان دانستند. بنابراین نمی‌توان بدون داشتن و فهمیدن هویت فردی مستحکم به هویت اجتماعی قابل قبولی هم دست یافت، نیاز جدی است که امروز دختران در ابعاد فردی خود به یک شناخت منطقی رسیده تا نسبت به اراده خود دچارعوامل مغلوب‌کننده نشوند.
به نظر شما دختران نوجوان و جوان امروز ما که هنوز تصمیم به ازدواج نگرفته‌‌اند، دچار چه مشکلاتی در جامعه الان هستند؟ این مشکلات و یا موانع رشد از گذشته تا به امروز دست‌خوش چه تغییراتی شده است؟
پیشرفت فناوری منجر شده است تا اختلاف نگاه و سلیقه بین نسل‌ها شکل بگیرد که دوگانگی بین تفکرات سنتی و مدرن را ساخته است که نتیجه آن شکل‌گیری یک سردرگمی نقش و مسئولیت‌پذیری در نسل نوجوان و جوان امروزی است که این مسئله البته بیشتر دختران را تحت تأثیر قرار داده است. خود همین مسئله نیز تحت تأثیر گیرافتادن آموزش وپرورش در باتلاق آموزش است که منجر شده اساسا مجالی برای پرورش نداشته باشد.
از طرفی الگوی روابط اجتماعی نیز تغییر کرده است، در گذشته روابط نوجوان از طریق خانواده مدیریت می‌شد، اما اکنون با رسمیت نشناختن پدیده رفاقت خانواده محلی برای زبان مشترک در بین نوجوان نیست و یا کمتر شده است.
در جامعه امروز شاهد جنبش‌هایی با تابلوی برابری‌های اقتصادی میان زن و مرد هستیم که هویت زنانه را در فعالیت اقتصادی تعریف می‌کنند. با توجه به اهمیت موضوع، نظر اسلام در این‌باره چگونه است؟
تقریبا سه دیدگاه را می‌توان تقسیم‌بندی کرد، دیدگاه سنتی که نه‌تنها اشتغال بلکه تمام فعالیت عمومی را منع می‌کند، دیدگاه روشنفکران رادیکال که مرد را عامل بدبختی زنان معرفی کرده و خواستار حضور در تمام عرصه‌ها بی‌قید و شرط است و یک دیدگاه میانه که حضور زن را در عرصه‌های مختلف مشروط می‌داند. اولا اشتغال زنان باید با توجه به تمایز شغلی زن و مرد دیده شود، همچنین ابعاد زیستی و تشریعی نیز سبب خواهد شد در اندیشه دینی اشتغال برای زن، یک حق محسوب شود، اما تکلیف نباشد. البته در مفهوم اشتغال بحث و‌نظر وجود دارد و بعضا محل نزاع است.
آنچه که اهمیت دارد این است که مفهوم اشتغال در غرب بیشتر با جهان صنعتی گره خورده و به معنای درآمدزایی در ساعات معین خارج از محیط خانواده است. در حالی که اسلام بستر خانه را کانون شکل‌گیری بزرگ‌ترین اثرگذاری‌های اجتماعی زن معنا می‌کند و صرفا به معنای درآمدزایی نگاه به شغل ندارد.
در اینجا باید تفاوتی بین حضور اجتماعی و ظهور اجتماعی زن در جامعه قائل شویم، زیرا صرف حضور فیزیکی در اسلام برای اثرگذاری زن در اجتماع دیده نشده، آنچه مهم است، این است که زن به معنی انسانی خود، رسالت اجتماعی دارد که این صرفا با حضور فیزیکی زن در اجتماع قرار نیست انجام شود و زن از بستر خانواده می‌تواند اثرگذاری‌های اجتماعی را پیگیری کند.
به نظر شما چه نقص‌هایی در نگاه والدین، جامعه و نظام مدیریتی کشور ما نسبت به جایگاه دختران وجود دارد؟
در واقع یک طوفان انتظار چه از سمت والدین و جامعه متوجه دختران نوجوان است، به جای آنکه والدین دست به تربیت بزنند دختران را در یک رقابت کسب فضائل که به شدت برای دختران استرس‌آفرین است انداخته‌اند.
از آن طرف در جامعه ما با رشد ۶۳ درصدی حضور دختران دردانشگاه مواجه بودیم و نخبه‌پروری کردیم، اما هیچ پیشنهاد و پروژه خاصی برای این دختران رقم نزده‌ایم و انتظار داریم که دختران به رویکردهای ارزشی ما نیز تمایل پیدا کنند.
امروزه با رشد فزاینده رسانه‌ها و فضای مجازی اصلی‌ترین خط رسانه‌ای دشمن علیه دختران ایرانی چیست؟
باوجود اینکه در زیرساخت‌های رسانه‌ایی و تفریحی در کشور ضعف وجود دارد که این خود پهلودادن به دشمن است و از این طریق مهمترین خط هجوم رسانه‌ایی خود را علیه دختران، امنیت‌زدایی فرهنگی اجتماعی و ناامید سازی نسبت به آینده دختران ایران تعریف کرده است، ایران را طوری به دختر ایرانی معرفی می‌کنند که گویی نه امنیت روانی دارد و نه امنیت نسبت به اهداف خود.
اگر ما در خانواده یا اطرافیان‌مان دختران جوانی داریم که فکر می‌کنیم آنها تحت تاثیر برنامههای رسانه‌ای بیگانگان قرار گرفته‌اند، چگونه می‌توانیم آنها را با خود همراه کنیم؟
در وهله اول باید ذائقه اورا بشناسیم، چون سلیقه دختران دهه هشتاد و نود تغییر کرده است و از طرف دیگر مدام باید به او حس ارزشمندی و کرامت داد. خود همین احساس با ارزش‌بودن عامل مهمی در جهت واکسینه‌شدن نوجوانان ما دربرابر ذائقه‌سازی‌های انحرافی است.
اداره کل بانوان سازمان تبلیغات اسلامی در راستای رفع آسیب‌های اجتماعی دختران به‌عنوان تنها آینده‌سازان و مادران فردای ایران اسلامی، چه طرح‌ها و برنامه‌هایی در دستور کار خود دارد؟
از جمله اقدامات اداره کل بانوان سازمان تبلیغات اسلامی، تشکیل کارگروه «جهاد تبیین» است، زیرا زنان با استفاده از ابزار هنر و تأثیرگذاری فردی، خانوادگی و اجتماعی خود، در خط مقدم این جهاد حضور دارند و هدف از تشکیل این کارگروه نیز پی بردن به دغدغه های دختران است.
این طرح، تقریبا دو سال است که اجرا می‌شود و به‌مناسبت سالروز میلاد حضرت معصومه(س) و روز دختر، از سوی کارگروه نظام تبیین اداره کل بانوان سازمان تبلیغات اسلامی، پویشی با عنوان «حرف‌آورد» با رویکرد بیان دغدغه‌های دختران از 9 تا 15 خرداد اجرا می‌شود.
دختران می‌توانند دغدغه‌های خود را در قالب کلیپ‌های یک الی سه دقیقه‌ای از طریق سایت و پیج اینستاگرام حرف‌آورد ارائه کنند. با توجه به اینکه در هر استان و شهرستان، کارگروه نظام تبیین وجود دارد، مشکلات و دغدغه‌ها از طریق کارشناسان جمع‌آوری و راهکارهای مناسب ارائه می‌شود و در صورت لزوم با سایر دستگاه‌ها مانند دانشگاه‌ها، شهرداری‌ها و ... در راستای حل مشکلات مذاکره می‌کنند.
از جمله کارگروه‌های فعال در اداره کل بانوان سازمان تبلیغات اسلامی، کارگروه حوزه علمیه است که هدف از تشکیل این کارگروه، مردمی کردن تبلیغ است.
دو نوع مبلغ سنتی و بومی داریم، مبلغان بومی که در مساجد و منبرها فعالیت می‌کنند. تبلیغ نوین درواقع نوعی تغییر نگرش به تبلیغ است که با روش‌های نوین، مباحث اسلامی و انقلابی را با مردم به اشتراک می‌گذارند.
یکی از اقدامات صورت گرفته در این کارگروه، برگزاری کارگاه‌های متعدد و متناسب با علم روز و نیاز مخاطب است که ویژه طلاب حوزه علمیه و با رویکرد مردمی‌کردن تبلیغ و کنشگری اجتماعی صورت می‌پذیرد که در نهایت منجر به حل مسائل و مشکلات محلات، مناطق و استان‌های کشور می‌شود.
ساماندهی و شبکه‌سازی طلاب حوزه‌های علمیه
از جمله اقدامات این بخش می‌توان به سطح‌بندی طلاب حوزه‌های علمیه با توجه به استعدادهایی که دارند اشاره کرد و سپس مأموریت‌های مختلف مثل مهندسی محیط، ارائه مشاوره و پاسخگویی به شبهات به آنها واگذار می‌شود.
ارائه الگوی سوم زن به بانوان با رویکرد نقش‌پذیری زن در عرصه‌های مختلف زندگی از دیگر برنامههای این کارگروه است. درواقع الگوی سوم می‌گوید نه زن شرقی و نه زن غربی، بلکه زن را از نگاه اسلام در سه ساحت فرد، خانواده و اجتماع معرفی می‌کند.
این طرح همزمان با سالروز ولادت حضرت معصومه(س) و روز دختر ویژه مقطع سنی 11 سال به بالا آغاز می‌شود و به مدت دو سال با هدف احیای هویت زن مسلمان ایرانی اجرا می‌شود. اساتید این طرح، بانوان طلبه هستند که با همکاری سازمان تبلیغات اسلامی در راستای اجرای این طرح آموزش دیده‌اند.
رشد و نوآوری‌های امور بانوان
در راستای فرمایشات رهبر معظم انقلاب اسلامی مبنی بر اینکه «برای یک کشور نیروی انسانی همه چیز است»، اداره کل امور بانوان در نظر دارد به پیروی از فرمایشات معظم‌له و ایجاد زمینه ظهور و بروز عملی تأکیدات رهبر فرزانه انقلاب، مسابقه‌ای با عنوان «ایران جوان، ایران مقتدر»، برگزار کند.
این مسابقه با هدف آشنایی بیشتر همکاران دفتر مرکزی و استان‌های سراسر کشور که با چالش نقصان جمعیت جوان ایران اسلامی و راه‌های برون‌رفت از آن برگزار می‌شود. مسابقه مذکور از کتاب ارزشمند «ایران! جوان بمان!» که به بحث چرایی ضرورت افزایش جمعیت می‌پردازد به عنوان منبع پاسخگویی به سؤالات تعیین شده است. زمان ثبت نام برای شرکت در این مسابقه، 31 اردیبهشت تا 21 خرداد است و زمان مطالعه و ارسال پاسخنامه‌ها از روز یکشنبه 18 خرداد لغایت 15 تیرماه است و زمان قرعه‌کشی و اعلام برندگان، سه‌شنبه 28 تیرماه مصادف با عید سعید غدیر خم است. از بین افرادی که بیشترین پاسخ صحیح را به سؤالات مطروحه داده باشند به قید قرعه به 14 نفر مبلغ 10 میلیون ریال اهداء خواهد شد.
اجرای طرح «رفیقانه»
قدم گذاشتن در ناشناخته‌ترین و اثرگذارترین محیط تربیتی به نام رفاقت آن هم با توجه به مخاطب دختر نوجوان و فکرکردن به ارائه پاسخی ایجابی به گریشاتش مانند تفریح و نشاط و تخلیه هیجانات و تمایلش به هویت جمعی دوستانش با در نظر گرفتن نیازهایی که در مسیر رشد ابعاد هویتی‌اش دارد از رویکردهای کلیدی طرح «رفیقانه» بوده است.
رفیقانه فرصتی بود که در اداره کل امور بانوان سازمان تبلیغات از مهرماه ۱۴۰۰شکل گرفت و تاکنون با هزاران دختر نوجوان از سراسر کشور از طریق برگزاری رویدادهای متنوع ارتباط برقرار کرده است و اکنون به مناسبت روز دختر بستری را برای درک ذائقه او و هدایت تمایلاتش برای رقم خوردن آینده‌ای واقعی و فارغ از فانتزی تحت عنوان رویداد فردامون شکل داده است، این رویداد البته ختم به روز دختر نخواهد شد بلکه آغازی است برای ارائه یک پیشنهاد ویژه به چهره فرهنگی امروز و فردای این کشور یعنی دختران نوجوان که قطعا صحنه گردان و پیشران در عرصه‌های مختلف پیشرفت کشور خواهند بود.
رویداد فردامون مسئله خود را ازمهم‌ترین و‌کلیدی‌ترین مواردی می‌داند که منجر به شکل‌گیری هویت نوجوان می‌شود، آن هم ترسیم آینده و جهتی است که برای او تصویر می‌شود، فقدان چنین رخدادی از آن جهت است که نهادها و عواملی که باید این اتفاق را رقم بزنند یا به صورت ضعیف و اشتباه مشغول این کارند یا اساسا مفقودند و در این خلاء شکل‌گرفته، ترسیم‌‌سازهای نادرست آینده برای نوجوانان و سوق ایشان به سمت دنیایی خیالی و فانتزی مشغول به کارند و از قبل این اتفاق، جریان ارزشمند نیروی نوجوان و جوان کشور (که مبتنی بر بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی مهمترین ظرفیت کشور هستند) به سمت نادرستی سوق داده می‌شود.
به‌همین‌منظور در این طرح زیرساخت تعاملی در بستر سایت رفیقانه شکل گرفته است که در ابتدایی‌ترین حالت آن می‌توان بیان کرد که راهی برای تعامل با نوجوان و درک تصوراتش از آینده و همراهی با او برای رسیدن به اهداف دست‌یافتنی و ایجاد بستری برا نقش‌آفرینی مؤثر بوجود آمده است.
نظر شما