خبرگزاری شبستان_ رشت، مهری شیرمحمدی؛ آخرین روز تابستان ۱۳۶۹، مردم به خواب رفته بودند که گسل جیرنده دهان گشود و زلزله ای مهیب، گیلان و استان‌های همجوار را لرزاند. یکی از خسارت های این زلزله در شهر رشت، فروریختن برج ساعت عمارت بلدیه رشت و تخریب ساختمان مریضخانه بلدیه در ابتدای خیابان سعدی بود. عمارت بلدیه، مهمترین بنای میراثی مرکز شهر و به نوعی نماد رشت است. در آن زمان این بنا به‌عنوان ساختمان اداری شماره ۱ و مریضخانه بلدیه به‌عنوان ساختمان اداری شماره ۲ شهرداری کاربری داشت.
مرمت این برج، روایت شنیدنی دارد. بعد از تخریب برج ساعت، شهردار وقت نظرش این بود که باید این ساختمان بطور کامل تخریب و از نو ساخته شود. خوشبختانه با دخالت های اداره کل میراث فرهنگی گیلان، خطر از بیخ گوش این عمارت گذشت و با حکم شهردار رشت و نظارت میراث فرهنگی، مهندس روبرت واهانیان تبریز، مامور مرمت عمارت بلدیه و ساختمان مریضخانه بلدیه شد.
روبرت واهانیان در این باره می گوید: «زلزله منجیل در سومین ماه آغاز همکاری من با شهرداری رشت اتفاق افتاد. جالب اینکه خود شهردار وقت، هادی الماسی هم بتازگی یعنی اواخر سال ۱۳۶۸ به سمت شهرداری رشت منصوب شده بود. مقیاس خرابی وارد شده به ساختمانهای شماره یک و دو شهرداری رشت آنچنان بالا بود که سازمان شهرداری مجبور به نقل مکان به نقطه دیگری شد. در واقع ۱۰ روز پس از وقوع زلزله شهرداری رشت، کلیه ادارات و بایگانی های خود را جابجا کرد. بعد از زلزله تمام پرونده ها و اسناد و بایگانی های اداره وسط ساختمان پخش شده بود و تا اواخر پاییز همان سال، یعنی ۱۳۶۹، در محل ساختمان های نیمه تمام میدان میوه و تره بار در دست احداث،افتان و خیزان به کار خود ادامه داد.البته بخاطر همین جابجایی ها و بعضا آواربرداری، بسیاری از اسناد و بایگانی ها هم مفقود و از بین رفت. با مرمت ساختمان های یاد شده، شهرداری مجددا به مقر اولیه خود اسباب کشی کرد.»
اگرچه مرمت اولیه این ساختمان ها انجام شد، ولی مرمت برج ساعت همچنان باقی بود. مرمتگر برج بلدیه یادآور می شود:« بعد از وقوع زلزله، برج ساعت دقیقا روی پاگرد طبقه دوم عمارت افتاده بود. ظرف مدت شش ماه، یعنی از ۱۰ تیرماه ۶۹ تااواخر پاییز همان سال، ساختمان شماره یک شهرداری رشت البته بدون برج ساعت بازسازی شد. مسئولیت طرح مرمت هر دو ساختمان با من بود. پس از استقرار مجدد در ساختمان مرکزی بازسازی شده، مقدمات بازسازی برج ساعت هم فرآهم شد و عملیات اجرایی از فروردین ۱۳۷۰ شروع و ۳۱خرداد ماه ۱۳۷۰ ساعت ۶بعد از ظهر، از برج ساعت جدید شهرداری رشت، با دارا بودن اسکلت فلزی مقاوم در برابر زلزله و چهار عدد ساعت جدید، با حضور اعضای هیئت مدیره اولین دوره نظام مهندسی گیلان، پرده برداری رسمی بعمل آمد.»
حالا چرا ساعت جدید؟! واهانیان درباره ساعت های قدیمی برج بلدیه می گوید: «بعد از زلزله و افتادن برج، ساعت ها ناپدید شد. ساعت های برج، چهار ساعت ساخت آلمان بود که در چهار طرف برج کارگذاشته بودند و خیلی هم خوب کار می کرد. بعد از زلزله ساعت ها را داخل انبار شهرداری گذاشته بودند که تیم مرمتگر بعد از مرمت برج، ساعت ها را سرجای خودش بگذارد.اما بعد از تکمیل مرمت برج،اعلام کردند ساعت ها مفقود شده است. من با شهردار وقت مکاتبه کردم که ساعت ها نیست و شهردار هم دستور خرید چهار ساعت جدید را صادر کرد. بنابراین ناچار شدیم چهار ساعت از شرکت تیک تاک (سیتی زن ژاپن) خریداری نماییم.»
به گفته واهانیان، در آن زمان «محمدتقی رزازی» ریاست اداره کل میراث فرهنگی گیلان را برعهده داشت. اسکلت فلزی برج ساعت نیز توسط مهندس فرید فیروزی طراحی و محاسبه می شود و مرحوم حمید دارابیان، به عنوان معمار تجربی، سرپرستی گروه عملیات مرمتی ساختمان را برعهده دارد. برج بلدیه رشت سرپا شد، البته با همان درب و پنجره های قدیمی آبی رنگش. این را می توان از چارچوب های فرسوده پنجره های برج فهمید.
برای رفتن تا بالای برج بلدیه می باید از لوژنک زیر بام، به زیرشیروانی رفت و سپس از دریچه دیگری وارد برج شد. درحال حاضر و احتمالا پس از مرمت، یک راه پله آهنی مارپیچ، ما را تا انتهای برجی می برد که ۲۲ و نیم متر ارتفاع دارد. در انتهای این راه پله، دریچه کوچک دیگری هست که بیینده را تا بیرون برج و نزدیک به ساعت های بزرگ برج بلدیه می رساند. ساعت هایی که از سال ۷۰ تاکنون ۲بار دیگر هم تعمیر شده است. این ساعت ها در ابتدای هر ساعت، به تعداد همان ساعت زنگ می زند و بما یادآور می شوند که عمر چگونه گذشته است.
نظر شما