ثواب زیارت حضرت امام علی بن موسی الرضا علیه آلاف تحیه و الثناء در چیست؟

حجت الاسلام ابراهيم بهاري  کارشناس مذهبي در ياداشتي اختصاصي به خبرگزاري شبستان در مورد کرامت امام مهرباني هاعلي بن موسي الرضا(عليه السلام )آورده است.

ثواب زیارت حضرت امام علی بن موسی الرضا علیه آلاف تحیه و الثناء

**آمرزش گناهان

دسته دوم احادیثی هستند که می گویند: کسی که امام رضا علیه السلام را زیارت کند، گناهانش آمرزیده خواهد شد:

رسول خدا (ص) فرمود:ستدفن بضعة منّی بخراسان مازارها مکروب إلّا نفّس الله کربته ولامذنب إلّا غفر الله ذنوبه (همان، 1339ق، ج102، ص33)

بزودی پاره ای از تن من در خراسان دفن می گردد؛ هیچ غمگینی او را زیارت نمی کند، مگر اینکه خداوند غم و اندوه او را می زداید و هیچ گناهکاری به زیارت او نمی رود، جز اینکه خداوند گناهان او را می آمرزد.

امیر مؤمنان علی علیه السلام فرمود:

 سیقتل رجل من ولدی بأرض خراسان بالسمّ ظلماً اسمه اسمی، واسم أبیه اسم ابن عمران موسی علیه السلام، ألا فمن زاره فی غربته غفر الله ذنوبه ما تقدّم منها و ما تأخرّ، ولو کانت مثل عدد النجوم وقطر الأمطار وورق الأشجار (همان، 1339ق، ج102، ص34)

به زودی مردی از فرزندان من در سرزمین خراسان با سمّ، به طور ظالمانه، شهید می شود که نام او نام من است و نام پدر او، نام پسر عمران، یعنی موسی علیه السلام است. آگاه باشید کسی که او را در حال غربت زیارت کند، خداوند گناهان گذشته و آینده او را می بخشد؛ اگرچه به تعداد ستارگان آسمان و قطرات باران ها و برگ درختان باشد.

امام رضا علیه السلام فرمود: إنی سَاُقْتَلُ بالسمّ مظلوماً، فمن زارنی عارفاً بحقّی غفرالله ما تقدّم من ذنبه و ما تأخرّ (همان، 1339ق، ج102، ص38)

من به زودی ظالمانه با سمّ کشته خواهم شد؛ پس کسی که مرا با شناخت حقّم زیارت کند، خداوند گناه گذشته و آینده اش را بیامرزد.

اباصلت هروی گوید: کنت عند الرضا علیه السلام، فدخل علیه قوم من اهل قم، فسلّموا علیه، فردّ علیهم و قرّبهم، ثمّ قال لهم الرضا علیه السلام: مرحباً بکم وأهلاً فأنتم شیعتنا حقّاً وسیأتی علیکم یوم تزورونی فیه تربتی بطوس، ألا فمن زارنی و هو علی غسل خرج من ذنوبه کیوم ولدته امّه (شیخ صدوق، 1404ق، ص291)

خدمت امام هشتم علیه السلام بودم، گروهی از مردم قم بر آن حضرت وارد شده، بر او سلام کردند. امام پاسخ سلام آنان را داد و آنان را نزدیکش خواند. سپس به آنان فرمود: «خوش آمدید؛ شما بحق شیعیان ما هستید. به زودی بر شما روزی خواهد آمد که در آن روز شما تربت مرا در شهر طوس زیارت می کنید. آگاه باشید، کسی که مرا با غسل زیارت کند، او از گناهانش بیرون می رود و همانند کسی می شود که از مادرش متولد شده است.

**حرام شدن آتش بر بدن زائر امام

احادیثی نيز داريم که با صراحت بیان می کنند که هرکس امام هشتم علیه السلام را زیارت کند، خداوند بدن او را بر آتش جهنم حرام می کند:

حضرت عبدالعظیم حسنی فرمود: سمعت أباجعفر الثانی علیه السلام یقول: مازار أبی علیه السلام أحد فاصابه أذی من مطر او برد او حرّ إلّا حرّم الله جسده علی النار (مجلسی، 1339ق، ج102، ص36)

از امام جواد علیه السلام شنیدم که می فرمود: «هیچ کس پدرم را زیارت نمی کند و صدمه ای از باران و سرما و گرما به او نمی رسد، مگر اینکه خداوند بدن او را بر آتش جهنم حرام می کند».

بوهاشم جعفر می گوید: سمعت أباجعفر محمد بن علی(ع) یقول: انّ بین جبلی طوس قبضة، قبضت من الجنة، من دخلها کان آمنا یوم القیامة من النار (شیخ صدوق، 1404ق، ج1، ص286)

از امام جواد علیه السلام شنیدم که فرمود: «میان دو کوه شهر طوس قسمتی از زمین است که از بهشت برداشته شده است؛ هرکس وارد آن سرزمین شود، روز قیامت از آتش جهنم در امان خواهد بود».

**شفاعت اهل  بیت

دسته چهارم روایاتی هستند که می گویند: کسانی که امام علی بن موسی الرضا را زیارت کنند، روز قیامت اهل بیت: آنان را شفاعت خواهند کرد:

: بزنطی می گوید از امام رضا علیه السلام شنیدم که می فرمود

مازارنی أحد من اولیائی عارفاً بحقّی إلّا تشفّعت فیه یوم القیامة (مجلسی)

هیچ یک از دوستان من مرا با شناخت حق من زیارت نمی کند، جز اینکه من روز قیامت او را شفاعت می کنم.

حسن بن علی وشاء گوید از حضرت ابوالحسن الرضا علیه السلام شنیدم که

می فرمود:انّ لکل امام عهداً فی عنق اولیائه وشیعته، و انّ من تمام الوفا بالعهد و حسن الأداء زیارة قبورهم، فمن زارهم رغبة فی زیارتهم و تصدیقاً بما رغبوا فیه کانت ائمتهم شفعاءهم یوم القیامة (همان، 1404ق، ج1، ص291).

برای هر امامی بر گردن دوستان و شیعیانش پیمانی هست و از جمله شرایط وفای به عهد و ادای آن، زیار قبرهای آن امامان است. پس کسی که با رغبت و علاقه و از روی تصدیق و تأیید آنچه آنان در آن رغبت دارند، زیارت کند، آن امامان روز قیامت شفیع آنها خواهند بود.

**ثواب هزار حج

دسته پنجم، روایاتی هستند که می گویند کسی که امام رضا علیه السلام را زیارت کند، خداوند ثواب هزار حج، بلکه بیشتر، به او عطا خواهد کرد

 احمد بن أبی نصر بزنطی گوید:

قرأت فی کتاب ابی الحسن الرضا علیه السلام: أبلغ شیعتی انّ زیارتی تعدل عندالله الف حجة قال فقلت لأبی جعفر علیه السلام ألف حجة؟ قال: ای والله وألف ألف حجّة لمن زاره عارفاً بحقّه (ابن قولویه، 1356ق، ص306)

در نامه امام رضا علیه السلام چنین خواندم: «به شیعیان من ابلاغ کن که زیارت من پیش خدا معادل هزار حج است»

 به امام جواد علیه السلام گفتم: «ثواب هزار حج»؟ فرمود: «بله، به خدا قسم بلکه ثواب هزار هزار حج را دارد برای کسی که آن حضرت را زیارت کند، درحالی که عارف به حق او باشد.

امام هفتم علیه السلام فرمود:

من زار قبر ولدی کان له عندالله سبعین حجة مبرورة قال: قلت: سبعین حجّة؟ قال: نعم و سبعمأة حجّة، قلت سبعمأة حجة؟! قال: نعم وسبعین ألف حجة، قلت: وسبعین الف حجة؟! قال: نعم، ورب حجّة لاتقبل. . . (همان، 1356ق، ص307)

کسی که قبر فرزندم را زیارت کند، او پیش خدا ثواب هفتاد حج نیکو خواهد داشت. راوی گفت عرض کردم: «ثواب هفتاد حج»؟! حضرت فرمود: «بله، بلکه پاداش هفتصد حج را دارد». عرض کردم: «هفتصد حج»؟! فرمود: «بله، بلکه ثواب هفتاد هزار حج را دارد». راوی گوید: «باز گفتم هفتاد هزار حج»؟! حضرت فرمود: «بله، چه بسا گاهی حج مورد قبول واقع نمی شود. . . ».

لازم به توضیح است که زیارت افراد، از نظر اخلاص و حالت عرفانی و کمال و نقص مختلف است. ازاین رو شاید اختلاف در تعداد حج ها و ثواب هم به همین جهت باشد.

**ثواب شهید

دسته ششم روایاتی وارد شده که پاداش ثواب زیارت امام رضا علیه السلام، همانند ثواب چندین شهید است:

امام صادق علیه السلام در ضمن حدیثی فرمود:من زاره عارفاً بحقّه اعطاه الله عزّوجّل أجر سبعین شهیداً ممّن استشهد بین یدی رسول الله (ص) حقیقة (مجلسی، 1339ق، ج102، ص35)

کسی که امام رضا علیه السلام را با شناخت حق او زیارت کند، خداوند بزرگ پاداش هفتاد شهید حقیقی، از شهیدانی که در رکاب پیامبر اکرم (ص) شهید شده اند، را به او عطا می کند.

 امام رضا علیه السلام در ضمن حدیثی چنین فرمود:ألا من زارنی فی غربتی کتب الله تعالی له أجر مأة ألف شهید (شیخ صدوق، 1404ق، ص287)

کسی که مرا در حال غربتم زیارت کند، خداوند برای او پاداش صد هزار شهید را می نویسد.

 علی بن عبدالله از امام هفتم علیه السلام نقل کرده است:

مر به إبنه و هو شابّ حدث و بنوه مجتمعون عنده فقال: انّ ابنی هذا یموت فی أرض غربة، فمن زاره مسلّما لأمره، عارفاً بحقّه کان عندالله عزّوجّل کشهداء بدر (ابن قولویه، 1356ق، ص304)

فرزند آن حضرت (امام رضا) که در سن نوجوانی بود، بر او عبور کرد، درحالی که فرزندان دیگرش هم کنار او جمع بودند. حضرت فرمود: «این فرزندم در سرزمین غربت از دنیا می رود. پس هرکس او را زیارت کند، درحالی که تسلیم فرمان او و عارف به حق او باشد، پیش خدا همانند شهدای بدر خواهدبود.

**ثواب زائر رسول خدا (ص)

دسته هفتم، روایاتی هستند که می گویند زائران امام رضا علیه السلام، همانند زائران رسول خدا (ص) هستند که پاداش و مقام و جایگاه آنان جایگاه ویژه ای است:

سلیمان بن حفص مروزی گوید که از امام هفتم، حضرت موسی بن جعفر(ع)؛ شنیدم که می فرمود:

انّ ابنی علیّ مقتول بالسمّ ظلماً و مدفون إلی جنب هارون بطوس، من زاره کمن زار رسول الله (ص) (شیخ صدوق، 1404ق، ص291)

فرزندم علی ظالمانه، به واسطه سم، شهید می شود و در شهر طوس کنار هارون دفن می گردد؛ هرکس او را زیارت کند، همانند کسی است که رسول خدا (ص) را زیارت کند.

**روا شدن حاجت ها

گروه هشتم روایاتی هستند که می گویند دعای زائر امام رضا علیه السلام مستجاب شده و حاجتش برآورده می شود:

صَقر بن دُلَف گوید که از سرورم حضرت علی بن محمد بن علی الرضا، امام هادی: شنیدم که می فرمود:من کانت له إلی الله حاجة فلیزر قبر جدی الرضا علیه السلام بطوس و هو علی غسل ولیصل عند رأسه رکعتین ولیسأل الله حاجته فی قنوته، فانّه یستجیب له ما لم یسأل فی مأثم او قطیعة رحم، وان موضع قبره لبقعة من بقاع الجنة لایزورها مؤمن إلّا اعتقه الله من النار وأحلّه الی دار القرار (شیخ صدوق، 1404ق، ج1، ص293)

کسی که از خدا حاجتی دارد، قبر جدم امام رضا علیه السلام را در شهر طوس با غسل زیارت کند و در بالاسر آن حضرت دو رکعت نماز زیارت بخواند و در قنوت نمازش حاجتش را از خدا بخواهد، خداوند دعای او را اجابت خواهد کرد. البته در صورتی که حاجت او مربوط به قطع رحم و گناهان نباشد و محل قبر آن بزرگوار بقعه ای از بقعه های بهشت است. هر مؤمنی او را زیارت کند، خداوند او را از آتش جهنم آزاد کرده و او را وارد خانه آسایش و آرامش، یعنی بهشت، خواهد کرد.

**برتر از زیارت امام حسین علیه السلام

دسته نهم روایاتی هستند که می گویند پاداش و فضیلت زیارت امام رضا علیه السلام، بیشتر و برتر از زیارت امام حسین علیه السلام است:

 علی بن مهزیار گوید:قلت لأبی جعفر علیه السلام: جعلت فداک زیارة الرضا علیه السلام أفضل أم زیارة أبی عبدالله علیه السلام؟ فقال: زیارة أبی علیه السلام أفضل، وذلک أنّ أباعبدالله علیه السلام یزوره کلّ الناس و أبی علیه السلام لایزوره إلّا الخواص من الشیعة (مجلسی، 1339ق، ج102، ص38)

به امام جواد علیه السلام گفتم: «فدایت شوم، زیارت امام رضا علیه السلام برتر است یا زیارت أبی عبدالله علیه السلام»؟ حضرت فرمود: «زیارت پدرم برتر است؛ زیرا امام حسین علیه السلام را همه مردم زیارت می کنند. اما پدرم را جز خواصّ از شیعیان زیارت نمی کنند».

 عبدالعظیم بن عبدالله گوید:

قلت لابی جعفر علیه السلام: قد تحیّرت بین زیارة قبر أبی عبدالله علیه السلام و بین قبر أبیک علیه السلام بطوس فماتری؟ فقال: مکانک، ثم دخل و خرج ودموعه تسیل علی خدیه، فقال: زوار قبر أبی عبدالله علیه السلام کثیرون وزوار قبر أبی علیه السلام بطوس قلیلون (صدوق، 1404ق، ج1، ص287)

به امام جواد علیه السلام گفتم: من بین زیارت امام حسین علیه السلام و زیارت قبر پدرت در شهر طوس متحیّر هستم؛ نظر شما چیست»؟ حضرت فرمود: «صبر کن»! سپس وارد اطاق شد و بیرون آمد، درحالی که اشک هایش بر دو گونه مبارکش جاری بود، فرمود: «زائران قبر امام حسین علیه السلام زیاد هستند، ولی زائران قبر پدرم در شهر طوس کم هستند.

مرحوم علامه مجلسی پس از نقل روایت اول از علی بن مهزیار، که زیارت امام هشتم را برتر از زیارت امام حسین علیه السلام می داند، ضمن توضیحی می گوید:

شاید این برتری مربوط به این زمانی است که شیعیان، جز خواص از آنان، که فضیلت زیارت امام هشتم را می شناختند، رغبت به زیارت آن حضرت نداشتند. بنابراین این توجیه و تعلیل در هر زمانی که زائر هر امامی از امامان کم باشد، ثواب زیارتش از بقیه بیشتر و برتر خواهد بود یا اینکه معنای برتری زیارت امام رضا علیه السلام به این جهت است که حتی مخالفان، قبر امام حسین علیه السلام را زیارت می کنند؛ ولی قبر حضرت امام رضا علیه السلام را جز خواص، یعنی شیعیان، زیارت نمی کنند یا اینکه معنا و منظور این است که از شیعیان هم کسی امام رضا علیه السلام را زیارت نمی کند، مگر اینکه معتقد به امامت همه ائمه: باشد؛ چون کسی که امام رضا علیه السلام را به امامت پذیرفت، در امامان بعدی مشکل و شکی نخواهد داشت و مذاهبی که بعد از امام هشتم پیدا شدند، به زودی از بین رفتند و اثری از آنها باقی نماند (مجلسی، 1339ق، ج102، ص39)