خبرگزاری شبستان، گروه اندیشه: این تحقیق، حاصل 10 سال تدریس مؤلف در دوره‌های مختلف نقد و بررسی تصوّف در حوزۀ علمیۀ قم و نشست‌های تخصصی جریان‌شناسی تصوّف و نقد آداب و اعتقادات صوفیه در مراکز علمی دانشگاهی در سراسر کشور است، که اکنون در قالب کتاب، در گروه عرفان و فلسفۀ پژوهشکدۀ باقر العلوم علیه‌السلام تدوین یافته است.
کتاب، هفت بخش دارد؛ در بخش اوّل «موقعیت‌سنجی تصوّف در میان جریان‌های فکری معاصر و رابطۀ آن با تشیّع» و در بخش دوم «پیشینه، سرچشمه و تحولات تصوّف» مورد بررسی قرار گرفته است. «رمزگشایی از سران تصوّف در منابع دینی»، عنوان بخش سوم کتاب است. در بخش چهارم به «نقد مکاتب و سلاسل تصوّف» و در بخش پنجم به «تبیین و نقد مهمترین عقاید و آموزههای تصوّف» پرداخته شده است. «تصوّف معاصر و روش‌شناسی جذب و مواجهۀ فعّال» در بخش ششم و «منبع‌شناسی تصوّف و نیم‌نگاهی به عرفان اسلامی» در بخش هفتم مورد کنکاش قرار گرفته است.
برخی سوالاتی که کتاب عهده‌دار پاسخ به آن‌هاست، به شرح زیر است:
- آیا تصوف یک فرقۀ فکری مذهبی است یا یک جریان تاثیرگذار اجتماعی؟
- چگونه می‌توان بین حقیقت تصوف با تصوف فرقه‌ای فرق گذاشت؟
- رابطۀ عرفان و عارف با تصوف و صوفی چیست؟ آیا این دو یکی هستند یا از یکدیگر متمایزند؟
- آیا مفهوم صوفی در عصر ائمه علیهم‌السلام با مفهوم صوفی قرن‌های بعد تفاوت پیدا کرده است؟ یا اینکه صوفیان در بستر رشد تاریخی خود، تغییر عقیده و رفتار داده‌اند؟ تحولات، مکاتب و گسترۀ فعالیت‌های این جریان در جهان معاصر چگونه است؟
- سلسله‌ها و طریقت‌های متعدد و متنوع صوفیان دارای چه شاخصه‌ها و آدابی هستند؟ علل این تعدد و تنوع سلاسل در چیست؟ و چگونه این سلسله‌ها، آداب و عقاید، رنگ و بوی دینی و اسلامی گرفته است؟
- فرقه‌های صوفیه تشکیلاتی فعال در ایران و جهان چه هستند و چه عقاید و آدابی دارند؟
- مهمترین انتقادات وارد بر اعتقادات هر یک از فرقه‌های صوفیه تشکیلاتی چه هستند؟
- آیا همۀ رهبران و اقطاب این سلاسل دارای مذهب تشیع هستند یا بر عقیدۀ اهل تسنن‌اند؟
- رفتارهای زهاد و صوفیان و مرتبطین با معصومین علیهم‌السلام چگونه قابل تحلیل است؟
- راهبردهای مواجهه با این جریان چیست؟ آیا راهبردهای مواجهه با این جریان در ایران و در خارج از ایران به ویژه در کشورهای بسترساز اندیشه وهابیت، یکسان است؟
- عرفان اسلامی اهل بیت علیهم‌السلام دارای چه شاخصه‌هایی است و با تصوف و عرفان‌های نوظهور دینی چه تفاوت‌هایی دارد؟
«پژوهشی جامع در تصوف فرقه‌ای؛ رصد هویت تاریخی، تحولات، انحرافات، آموزههای سلاسل صوفیه و نقد آنها»، تألیف محمداسماعیل عبداللهی، با همکاری پژوهشکدۀ باقر العلوم علیه‌السلام، توسط شرکت چاپ و نشر بین‌الملل در 848 صفحه، با شمارگان 200 نسخه و با قیمت 210 هزار تومان به‌تازگی منتشر شده‌است.
نظر شما