پیش اجلاسیه کرسی نوآوری بررسی و نقد مادیت نفس در نگره تفکیکی برگزار شد

پیش اجلاسیه کرسی نوآوری «بررسی و نقد مادیت نفس در نگره تفکیکی» با ارایه حجت‌الاسلام و المسلمین حمیدرضا شاکرین برگزار شد.

به گزارش خبرگزاری شبستان، پیش اجلاسیه کرسی نوآوری «بررسی و نقد مادیت نفس در نگره تفکیکی» روز شنبه ۲۸ خردادماه جاری در سالن فرهنگ پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی دفتر قم برگزار گردید.

در این کرسی حجت‌الاسلام و المسلمین حمیدرضا شاکرین به عنوان ارائه‌دهنده، حجج اسلام و آقایان مهدی قائمی امیری، بیوک علیزاده، عبدالحمید واسطی و سعید رحیمیان به عنوان هیئت داور؛ حجج اسلام و آقایان محمدحسن قدردان قراملکی، سیدمحمداسماعیل سیدهاشمی، علی افضلی، جلال الدین ملکی، محمدحسین منتظری به عنوان ناقد، جناب آقای موسی‌وند به عنوان نماینده هیئت حمایت از کرسی‌های نظریه‌پردازی، نقد و مناظره و جناب حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی سوادی به عنوان مدیر جلسه حضور داشتند.

در این کرسی نوآوری حجت‌الاسلام و المسلمین حمیدرضا شاکرین مدیر گروه منطق فهم دین پژوهشگاه به ارائه مطالب خود پرداخت که متن آن در ادامه می آید:

رویکرد تفکیک یا گرایش معارفی خراسان جریانی در منطق فهم دین و معارف اسلامی است که برای آن قدمتی نزدیک به یک قرن بیان شده است. بن­مایه گرایش تفکیکی این است که فلسفه و عرفان اندیشه‌­هایی بشری بوده که با وحی انطباق نداشته و برای خلوص معرفت دینی باید آنها را از ساحت اندیشه دینی زدود. در این نگره همچنین نفس انسانی جوهری مادی و ظلمانی است. پیشران این رویکرد در دوران معاصر مرحوم آیت‌الله میرزامهدی اصفهانی (۱۳۰۳- ۱۳۶۵ ه.ق) از شاگردان محقق نائینی است. با رحلت میرزا جمعی از شاگردان او با تغییرات و اصلاحاتی به ترویج اندیشه­‌های وی پرداخته، کوشیدند که آن را به یک جریان فکری مبدل سازند.

مکتب خراسان، انسان را موجودی مادی، اما دوساحتی می‌­داند که حقیقت و «من» واقعی انسان را همان نفس یا روح دانسته، ولی بین نفس و بدن قائل به تفاوت جوهری نبوده، حتی روح پیامبر (ص) را واقعیتی مادی، تاریک و ظلمانی انگاشته است. در این باره سوالاتی رخ می­‌نماید از جمله اینکه:

اگر حقیقت انسان همین نفس یا روح است و آن هم پدیده­ای مادی است، تمایز این نگره با انسان‌­شناسی ماتریالیستی و فیزیکالیستی چیست؟
تفکیکیان چه دلایلی بر اثبات مادیت و نفی تجرد روح دارند و دلایل آنان تا چه اندازه قابل پذیرش است؟
در اندیشه تفکیک چه پاسخی در برابر دلایل فیلسوفان مبنی بر تجرد نفس داشته و پاسخ آنان چگونه ارزیابی می­ شود؟

دیدگاه فوق توسط برخی از اندیشمندان مورد نقد قرار گرفته است، اما نقدهای موجود کمتر به بررسی ادله تفکیکیان، بویژه دلایل نقلی آنان پرداخته‌­اند. در این مقال نه تنها مدعا که دلایل نیز اعم از عقلی و نقلی بررسی شده است.

در نقد از روش عقلی و نیز بررسی های اسنادی و تحلیل متن استفاده شده و به طور فشرده نتایج زیر به دست امده که البته برخی از آنها توسط دیگر ناقدان هم بیان شده ولی نقد ادله و کاوش در روایات و نقدهای حاصله از آن درآثاردیگر بسیاراندک و ناچیز است:

۱ – ناتوانی در تعیین مرز دقیق بین دیدگاه خود و نگره مادی در حقیقت نفس.

۲ – خلأ تصور دقیق و صحیحی از تجرد نفس و مرتبه و لوازم آن.

۳ – ضعف تحلیل در باب پاره‌­ای از کارکردهای نفس چون ادراک، اراده و بررسیهای ناکافی پیرامون اقتضائات آن.

۴ – ضعف انسجام و تلائم بین دیدگاه‌ها و باورهای پذیرفته شده و گرفتار آمدن در دام تناقض.

فقدان دلیل عقلی استوار بر مادی بودن نفس و تکیه بر امور خدشه پذیر، اثبات ناپذیر و یا ملائم با تجرد نفس.
تمسک به برخی روایات ضعیف، غلبه ظاهرگرایی و ضعف تعمق و ژرفنگری در ادله و کاستی در نگرش جامع و استنباط از مجموع منابع و ادله دینی.
بررسی ناقص و فهم نادرست دعاوی و دلایل فیلسوفان در باب تجرد نفس.

 

کد خبر 1187670

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha